Universiteit van Utrecht

19 juni 2001, 13:30 uur

Promotie: Advanced glycation endproducts in the development of osteoarthritis: cartilage biochemistry and biomechanics.

Mw.drs. N. Verzijl (Geneeskunde) 13:30 uur

Promotor: prof.dr. J.W.J. Bijlsma, copromotores: dr. J.M. te Koppele en dr. F.P.J.G. Lafeber

Ruim de helft van alle zestigplussers heeft last van artrose (kraakbeenslijtage) in één of meer gewrichten. Nicole Verzijl en Jeroen de Groot hebben zich in hun onderzoek gericht op een van de meest prominente leeftijdsgerelateerde veranderingen in gewrichtskraakbeen die mogelijk bijdraagt aan het ontstaan van artrose: de toename in niet-enzymatische glycering. Niet-enzymatische glycering is de spontane reactie van suikers (zoals glucose) met eiwitten die leidt tot de vorming van AGEs (Advanced Glycation Endproducts). De studies van beide promovendi laten zien dat de hoeveelheid AGEs in kraakbeen sterk toeneemt met de leeftijd. De effecten van hoge AGEs niveaus in kraakbeen zijn divers. Veel AGE's vormen dwarsverbindingen tussen eiwitten die de mechanische eigenschappen kunnen beïnvloeden. Een toename van AGEs leidt tot meer stijfheid en broosheid van het kraakbeen, wat kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor mechanische schade. Daarnaast resulteert een verhoogd AGE gehalte in een verminderde capaciteit van kraakbeencellen om kraakbeen te maken en af te breken. Als gevolg hiervan kan het weefsel zich minder goed aanpassen aan veranderde omstandigheden en vermindert ook het vermogen om ontstane schade te herstellen. Onderzoek bij Beagle honden en bij mensen met artrose aan een van de knieën laten volgens de promovendi inderdaad zien dat de effecten van AGEs op de beschadigbaarheid van kraakbeen leiden tot artrose. De anti-AGE therapieën die momenteel worden ontwikkeld voor de behandeling van diabetes complicaties zijn mogelijk bruikbaar voor de preventie en/of behandeling van artrose.

Gewijzigd:Thursday, May 31, 2001 Johan Vlasblom