Den Haag, 13 juni 2001
Het vierde nationale milieubeleidsplan dat vandaag is verschenen geeft een scherpe analyse van de gebreken van het milieubeleid van de afgelopen decennia. Het kabinet erkent dat de overheid op een aantal problemen nog steeds geen greep heeft en dat de aanpak van deze problemen vraagt om "ingrijpende maatschappelijke veranderingen", omdat ".... voortgaan langs reeds gebaande wegen onvoldoende perspectief biedt." Maar als het aankomt op het maken van politieke keuzes geeft de nota niet thuis en wordt nog steeds de liberale koers van de "eigen verantwoordelijkheid van maatschappelijke partijen" gevaren. Bij de invulling van het instrumentarium wordt zwaar ingezet op verhandelbare emissierechten en milieubelastingen. Met deze instrumenten zouden de milieukosten geïnternaliseerd kunnen worden, waarna het marktmechanisme de rest zou moeten doen. Dit staat weer haaks op de conclusie dat het convenantenbeleid faalt.
Milieuwoordvoerder Remi Poppe van de SP wijst erop dat een veel gebruikt milieu-instrument uit de afgelopen periode, het convenant, ook volgens Pronk bepaald geen succesnummer geweest is. In NMP-4 wordt hierover letterlijk geconcludeerd: "Al met al dient in voorkomende gevallen veel indringender stilgestaan te worden bij de vraag of een convenant het geëigende instrument is om bepaalde milieudoelen te realiseren." Een conclusie die de SP al bij de introductie van dit instrument in NMP-2 voorspeld heeft, juist op grond van de conflicterende belangen van particulier bedrijfsleven en samenleving. Ook bij de uitwerking van in beginsel effectieve instrumenten als milieubelastingen en verhandelbare emissierechten wordt vrijwel altijd gekozen voor de korte-termijn economische belangen van het bedrijfsleven in plaats van voor het hoogste milieurendement.
Poppe denkt dat naast een consequente internalisering van de kosten ook een verdere aanscherping van wetgeving en handhaving noodzakelijk blijft. Bij wetgeving denkt hij bijvoorbeeld aan een uitbreiding van de verantwoording van de gebruikte grondstoffen en de verwerking van reststoffen in de milieuverslaglegging.
Poppe: "Het beleid is er een van het afschuiven van verantwoordelijkheden naar de markt, terwijl een degelijke financiering van het milieubeleidsplan ontbreekt. Wil de overheid het goede voorbeeld geven, dan zijn de komende periode nog miljardeninvesteringen nodig. Het lijkt erop dat het kabinet niet bereid is om de consequentie te verbinden aan het feilen van het milieubeleid van de afgelopen jaren. Zelfs het plan van Pronk om bewindspersonen en hoge ambtenaren te verplichten om voortaan alleen in energiezuinige auto's te gaan rijden is in de eindversie geschrapt."
Inlichtingen:
Remi Poppe , tel. (06) 53359394
Siddi Roza, tel. (070) 3183815