Universiteit van Utrecht

11 juni 2001, 12:45 uur

Promotie: Stir in stillness. A study in the foundations of equilibrium statistical mechanics.

Mw.drs. J.H. van Lith-van Dis (Natuur- en Sterrenkunde) 12:45 uur

Promotor: prof.dr. D.G.B.J. Dieks en copromotor: dr. J.B.M. Uffink

Voor de beschrijving van thermische verschijnselen zijn twee verschillende theorieën beschikbaar: thermodynamica (TD) en statistische dynamica (SM). Centraal in het onderzoek van Janneke van Lith staat de vraag of en in hoeverre SM een bevredigende theorie is voor thermodynamische verschijnselen. Een nieuwe visie op hoe evenwicht moet worden gepresenteerd binnen de SM is hierbij van groot belang. In de TD is een systeem in evenwicht wanneer er geen veranderingen optreden in de loop der tijd. In de SM is het standaard om evenwicht te definiëren als een kansverdeling die invariant is onder de bewegingsvergelijkingen van de klassieke mechanica. Dit heeft volgens de promovenda een belangrijk nadeel. Het is onmogelijk dat een systeem dat niet in evenwicht is, en evolueert volgens de wetten van de klassiek mechanica, op den duur een evenwichtstoestand zal bereiken. Dit strookt niet met de TD die voorspelt dat elk systeem, mits afgesloten van de buitenwereld, uiteindelijk in evenwicht zal komen. Van Lith ondervangt dit probleem door een andere en afgezwakte definitie van evenwicht te geven waarmee het wel mogelijk is dat een systeem evenwicht bereikt. Bovendien staat deze definitie dichterbij het thermodynamische begrip evenwicht. Dit komt omdat een systeem waarvan de toestand weliswaar fluctueert maar niet merkbaar verandert volgens deze definitie en volgens de TD wel in evenwicht is.

Gewijzigd:Thursday, May 31, 2001 Johan Vlasblom