29 mei 2001
Persinformatie-logo
Nummer 70 29 mei 2001
Periode 7 t/m 13 juni
Nieuwe coating voorkomt mogelijk helft van infecties aan
implantaten
ONDERZOEK
Digitale atlas brengt historische stadsuitbreiding Groningen in
beeld
Bacterie niet vies van nieuwe gifstof
Zelf-assemblage van hydrofobines
Cylindrisch eiwit maakt deeg lekker soepel
Sociale stress vermindert welzijn vleesvarkens
C60-molecuul geeft geheimen prijs
Second opinions: omvang, motieven en gevolgen
Nieuwe coating voorkomt mogelijk helft van infecties aan
implantaten
AGENDA
Evolution from large to small
(Groningse) dynamiek in revalidatie
Bacterie niet vies van nieuwe gifstof
Bacteriën kunnen het milieu schoonhouden door schadelijke stoffen uit
de industrie en landbouw 'op te eten' en om te zetten in minder
schadelijke verbindingen. Ook voor nieuwe milieuvervuilende
verbindingen schrikken ze niet terug. Snel nemen ze DNA op uit hun
omgeving, zodat ze in staat zijn om enzymen te maken waarmee ze ook
deze stoffen kunnen afbreken. Het onderzoek van Gerrit Poelarends is
gericht op het verkrijgen van meer inzicht in de manier waarop deze
afbraakroutes zich ontwikkelen en verspreiden.
Poelarends koos de chemicaliën 1,3-dichloorpropeen en
1,2-dibroomethaan als modelverbindingen voor zijn studie. Dat zijn
stoffen die sinds 1950 op grote schaal als grondontsmettingsmiddel in
de akkerbouw en op kwekerijen zijn toegepast. Ze zijn mutageen en
kankerverwekkend. Omdat ze slecht afbreekbaar zijn, hopen ze zich op
in grondwater, waar ze een bedreiging vormen voor de kwaliteit van
drinkwater. Poelarends slaagde erin twee bacteriestammen te isoleren
die deze milieuvreemde stoffen als groeisubstraat kunnen gebruiken.
Uit een studie van de genetica en de biochemie van de afbraakroutes in
de bacteriecel werd duidelijk dat deze in de laatste vijftig jaar
gevormd zijn door het binnenhalen en combineren van bestaande genen.
Door bestaand genetisch materiaal op te nemen uit de omgeving en in te
voegen in het eigen genoom, kunnen bacteriën dus chloor- en
broomverbindingen, die ze nooit eerder hebben gezien, als voedsel
gebruiken.
Ook zonder de verdere studie van genetica en biochemie was de vondst
van de bacteriën op zich al een doorbraak. Dat kan namelijk leiden tot
de ontwikkeling van zuiveringsinstallaties voor het schoonmaken van
grondwater dat verontreinigd is met de giftige ontsmettingsmiddelen.
/JS
Gerrit Poelarends (Ommen, 1971) studeerde biologie in Groningen. Het
promotieonderzoek verrichtte hij bij de vakgroep biochemie van de RUG.
De studie is onderdeel van het EC Environment and Climate Research
Program, gefinancierd door de Europese Unie. Poelarends is op het
ogenblik werkzaam als postdoc bij de vakgroep Moleculaire
Microbiologie van de RUG.
Datum en tijd
vrijdag 8 juni 2001, 14.00 uur
Promovendus
G.J. Poelarends, tel. (050)363 21 70, fax (050)363 21 54, e-mail: g.j.
poelarends@biol.rug.nl (werk)
Proefschrift
Genetic adaptation of bacteria to halogenated aliphatic compounds: the
recruitment and distribution of dehalogenase genes
Promotor
prof.dr. D.B. Janssen
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie