Eerste plannen wederopbouw Roombeek gepresenteerd: een levendige, veilige wijk met kwaliteit
Enschede, dinsdag 5 juni 2001
Op dinsdag 5 juni zijn in het Stadhuis van Enschede de eerste plannen gepresenteerd voor de
wederopbouw van Roombeek. Het gaat om een gebied van 62,5 hectare. Dat is veel meer dan
het gebied dat op13 mei 2000 werd getroffen door de vuurwerkramp ( 42,5 hectare) maar de
plannen zijn in samenhang gebracht met die voor Groot-Roombeek (20 hectare), een
VINEX-locatie in Enschede-Noord waarvoor al plannen bestonden, die door de vuurwerkramp
bijna letterlijk zijn doorkruist.
De plannen, met als motto 'Roombeek, een wijk met kennissen', worden in de maand juni - door
middel van een serie bijeenkomsten en activiteiten - besproken met de stad Enschede, en met
name met de direct betrokkenen. De uitkomsten van deze ronde worden vertaald in een verder
uitgewerkt plan, dat in het najaar door de Gemeenteraad van Enschede zal worden vastgesteld.
De nu gepresenteerde plannen vormen samen de 'Voorontwerp-stedenbouwkundige
structuurvisie Roombeek' Belangrijke basis voor het plan zijn de gesprekken die in januari en
februari met de direct betrokken bewoners en ondernemers zijn gehouden. Zij gaven toen
duidelijk aan het oorspronkelijke karakter, de levendigheid en combinatie van wonen en werken
in het gebied te willen behouden. De voorontwerp-stedenbouwkundige structuurvisie bestaat uit
drie onderdelen:
een inhoudelijk programma met voorstellen voor de fysieke, economische en sociale
wederopbouw van de wijk en een ontwikkelingsstrategie voor terugkeer;
het stedenbouwkundig ontwerp voor het gebied van Pi de Bruijn, de stedenbouwkundige
voor Roombeek,
de organisatorische, financiële en planmatige aspecten van de wederopbouw.
Uit de veelomvattende plannen komt o.a. het volgende naar voren.
Roombeek wordt weer een levendige, diverse wijk, waarin wonen, werken (o.a.
detailhandel) en recreëren voor allerlei bevolkingsgroepen goed kunnen samengaan. Door
de grootte van het totale gebied is Roombeek een wijk voor terugkeerders én voor
nieuwkomers. Het direct getroffen gebied krijgt het karakter van de wijk voor de
vuurwerkramp. Zo blijft het oude stratenpatroon vrijwel volledig gehandhaafd en is er veel
ruimte voor eigen initiatief en sociale contacten: "een wijk met kennissen". In andere
delen van het plangebied is ook vernieuwing mogelijk, zowel op het gebied van wonen, als
op het gebied van bedrijvigheid en voorzieningen Er is veel aandacht voor de kwaliteit van
de openbare ruimte, de plaatsen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten: parken en
parkjes, pleintjes, op de Roomweg e.d. Ook het oude spoorwegtrace van Lonneker naar
Enschede keert terug, nu in de vorm van een landschappelijke, groene zone met drie
openbare ruimten, 'bleken', waarin ook een langzaam verkeersroute is opgenomen. Op
termijn komt er op dit trace ook een nieuwe openbaar vervoerontsluiting via de HOV-lijn
(hoogwaardig openbaar vervoer). De Roombeek, nu ondergronds, komt weer door de wijk
te lopen.
Particulier opdrachtgeverschap stimuleren
Er zullen zo'n 1700 woningen worden gebouwd, ruim 400 in de sociale huursector, en
circa 1200 koopwoningen in verschillende prijsklassen. Daarnaast komen er nog zo'n 60
wooneenheden voor jongeren en studenten. Van de woningen is 70% 'grondgebonden' en
30% 'gestapeld'. Het particulier opdrachtgeverschap voor de bouw van woningen krijgt veel
ruimte. In Nederland ligt het gemiddelde voor de grotere gemeenten voor het particulier
opdrachtgeverschap op 6 %, en gemiddeld in Enschede op circa 11%. In Roombeek is
het streven 50% van de woningen en bedrijfs- of atelierruimten via particulier
opdrachtgeverschap te laten bouwen, een enorme stimulans voor een gezamenlijke
aanpak van de wederopbouw.
Voor de oud-bewoners van Roombeek geldt: 'wie terug wil kan terug'. Dit algemene
uitgangspunt wordt uitgewerkt in een pakket-op-maat dat die terugkeer ook daadwerkelijk
mogelijk maakt: voor huurders, eigenaar-bewoners, kunstenaars, ondernemers en
verenigingen. Ondernemers kunnen 'terug, tenzij.' Terugkeer moet passen binnen het
karakter van de nieuwe wijk, vooral hinder en veiligheid spelen hierin een belangrijke rol.
Bedrijven die vallen binnen de zwaarste milieucategorieën 4 en 5 kunnen sowieso niet
terugkeren, Bedrijven uit categorie 3 worden van geval van geval beoordeeld, terugkeer is
alleen bij hoge uitzondering mogelijk. De Gemeente helpt hen bij het zoeken naar een
alternatieve locatie.
Voor bedrijvigheid en andere voorzieningen is zo'n 30% van het gebied ingeruimd. Het
streven is om 1200 arbeidsplaatsen te scheppen, hetzelfde aantal als voor de
vuurwerkramp. Thuiswerken wordt gestimuleerd; daarvoor komen er woon-werkpanden,
bijvoorbeeld voor accountants kappers, kunstenaars, adviesbureaus e.d. Er zullen ook
enkele bedrijfsgebouwen komen, waarin bijvoorbeeld kunstenaars zich gezamenlijk
kunnen vestigen, omdat ze niet in een bedrijfsverzamelgebouw passen.
Bedrijfsverzamelgebouwen bieden onderdak aan meerdere ondernemers, tegen relatief
lage lasten. Er zijn er twee voorzien: een is gericht op de 'informele economie', opslag en
productie, en een op het hogere segment, de kenniseconomie. Tenslotte zijn er in het
voorstel twee locaties voor meer grootschalige bedrijven voorzien van 3 hectare: een in de
noordwest-hoek van het gebied en op termijn een reservering op het huidige
Grolschterrein .
De geschiedenis van Roombeek blijft levend door het behoud van een aantal oude elementen: de textielcomplexen Rozendaal en Tetem, de kraan van de fabriek Thole en de zuilengalerij van de Bamshoeve. De zwaar beschadigde panden aan de Lasondersingel worden in de stijl van de Amsterdamse School hersteld, en voor het Roomveldje (een buurt met een tuindorpachtig karakter) wordt door de woningcorporatie een meervoudige opdracht aan verschillende architecten gegeven. De bewoners bepalen in het najaar hun keuze. De dramatische gebeurtenissen op 13 mei 2000 en de herinnering daaraan krijgen een plaats in de wijk door middel van een memorial-parkje - de 'Lasonderbleek' - op de voormalige locatie van SE Fireworks en een monument.
De wederopbouw van Roombeek biedt ook kansen voor de toekomst. Bijvoorbeeld door vestiging van hoogwaardige bedrijvigheid: schoon, veilig en technologisch hoogstaand (zoals ICT). Ook op het gebied van voorzieningen -commercieel en niet-commercieel (bijvoorbeeld op het terrein van cultuur en onderwijs)- kan een sprong voorwaarts worden gemaakt, die niet alleen Roombeek, maar de hele stad ten goede kunnen komt. Roombeek wordt in alle opzichten een veilige wijk. Woningen, bedrijven en voorzieningen moeten aan de meest strenge milieueisen en veiligheidsvoorschriften voldoen. Veiligheid ook voor kinderen, met onderwijs en speelgelegenheid dicht in de buurt. De verkeersstructuur laat zwaar verkeer binnen de wijk niet toe, er komen maximaal 30 km. wegen en in hofjes geldt zelfs de 10 km. zone