Uitnodiging: Nieuwe afspraken van rijk en provincie Fryslân over Friese taal en cultuur
Dinsdag 5 juni 2001 ondertekenen staatssecretaris G.M. de Vries (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), minister A.H. Korthals (Justitie), minister L.M.L.H.A. Hermans (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen), staatssecretaris A.M. Vliegenthart (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en de Commissaris van de Koningin in de provincie Fryslân E.H.T.M. Nijpels een nieuwe bestuursafspraak tussen rijk en provincie over de Friese taal en cultuur. De afspraken gaan over de komende tien jaar.
Journalisten zijn van harte welkom bij de ondertekening van de afspraken.
Datum: dinsdag 5 juni
Tijd: 17.00 uur
Plaats: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Grondwetzaal
Schedeldoekshaven 200, Den Haag
In Nederland is het Fries officieel erkend als tweede rijkstaal en als minderheidstaal, dat laatste op basis van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden. Nederland heeft daarmee de verplichting op zich genomen de Friese taal en cultuur in stand te houden en te bevorderen. Dit is een gezamenlijke taak van het rijk en de provincie Fryslân.
Een aantal punten uit de bestuursafspraak
In het onderwijs in Fryslân wordt het Fries als vak gegeven, in andere vakken is het Fries soms de instructietaal naast het Nederlands. Hiervoor krijgt de provincie geld van het rijk (ruim 1,5 miljoen gulden per jaar). De provincie vult dit bedrag jaarlijks aan met nog eens 450.000 gulden.
Voor de Friese cultuur stelt het ministerie van OCenW 935.000 gulden per jaar beschikbaar. De provincie zal daar 300.000 gulden per jaar aan toevoegen.
Voor medewerkers op peuterspeelzalen en kinderopvangcentra gelden nu nog geen pedagogische kwaliteitseisen waar het gaat om beheersing van het Fries en didactische en pedagogische vaardigheden op het punt van tweetaligheid. Er is geen formeel beleid voor het gebruik van de Friese taal bij zingen, voorlezen en groepsactiviteiten. Afgesproken is de positie van het Fries op peuterspeelzalen en kinderopvangcentra te versterken. Zowel het rijk als de provincie stellen eenmalig 240.000 gulden subsidie beschikbaar om ondersteunend pedagogisch materiaal te ontwikkelen. Verder wordt bekeken of er een bewijs van bekwaamheid voor de beheersing van het Fries voor het personeel kan komen.
Er bestaan al mogelijkheden om het Fries te gebruiken in het rechtsverkeer: tijdens rechtszaken, in notariële akten, bij de burgerlijke stand. Er zijn regelingen over de kosten van vertalingen en de inzet van tolken. Nieuw is dat het rijk ervoor zal zorgen dat waar mogelijk authentieke Friestalige akten zonder extra kosten in openbare registers kunnen worden ingeschreven. Bij de Tweede Kamer is een wetsvoorstel ingediend waarin staat dat oprichtingsakten en statuten van verenigingen en stichtingen in Fryslân in de Friese taal mogen worden gesteld. Ook komen er regelingen over de kosten van vertalingen en tolken in civiele rechtszaken en in procedures voor de administratieve rechter.
Om in het contact tussen burgers en overheid de positie van het Fries te versterken, krijgt het personeel met een baliefunctie bij een (semi)overheidsinstelling cursussen Fries aangeboden. Dat geldt ook voor de politie.
Voor het ontwikkelen van Friestalig test- en behandelmateriaal voor logopedisten stelt de provincie 75.000 gulden beschikbaar, waarvan 25.000 gulden structureel.
Er komt een wetsvoorstel dat het mogelijk maakt dat iemand zijn achternaam in het Fries of met een Friese schrijfwijze als officiële naam aanneemt, en zo wordt ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie.
Tenslotte zijn er afspraken gemaakt over de positie van het Fries in de media (ook de nieuwe media Internet en e-mail), in de cultuur, in het economisch en sociaal leven en bij grensoverschrijdende uitwisselingen.
Noot voor de redactie,