Energieraad
PERSBERICHT
Datum: 5 juni 2001
01/AER/168
"Energieonderzoek, de krachten gebundeld": advies over de agenda en
kennisinfrastructuur voor energieonderzoek
AER: de overheid moet meer geld steken in lange termijn
energieonderzoek; bundeling van krachten tussen universiteiten en
technologische instituten voor lange termijn onderzoek is
noodzakelijk; de onderzoeksthemas moeten meer worden geconcentreerd;
er moet één programmaraad voor energieonderzoek worden opgericht.
De Algemene Energieraad (AER) pleit ervoor om het publiek
gefinancierde lange termijn energieonderzoek substantieel te
versterken ten koste van het korte termijn energieonderzoek. De Raad
denkt daarbij aan een versterking van het lange termijn
energieonderzoek met jaarlijks 20 miljoen gulden; ten opzichte van de
huidige situatie is dit ruim 20%. Daarnaast zou ook 15 à 20 miljoen
per jaar uit de lange termijn Novem-programmas beschikbaar moeten
komen. Het aldus ontstane bedrag van 30 à 40 miljoen voor lange
termijn energieonderzoek zou besteed moeten worden aan nieuwe
NWO-programmas, die specifiek voor multidisciplinair energieonderzoek
worden ingericht, en aan versterking van de doelsubsidies voor de
technologische instituten TNO en ECN.
Zowel in de universitaire wereld als bij de technologische instituten
is een bundeling van krachten nodig, omdat de omvang van veel
onderzoeksgroepen en onderzoekthemas subkritisch is ten opzichte van
die in andere landen. Hierin hebben de universiteiten en
technologische instituten een eigen verantwoordelijkheid, die vanuit
de departementen (EZ, OCW) zou moeten worden bevorderd. Ook de nieuwe
multidisciplinaire NWO-programmas zouden daarop gericht moeten zijn.
TNO en ECN zouden hun krachten moeten bundelen met onderdelen van Kema
en Gastec. De extra doelsubsidies zouden de samenwerking moeten
bevorderen. Ook de samenwerking tussen de universiteiten en de
technologische instellingen moet met kracht worden bevorderd, waarbij
wel elk type instelling zich concentreert op zijn kernactiviteit om de
sterke kanten van beide typen instellingen uit te buiten.
Om kans te maken in de (steeds meer) internationale onderzoeksmarkt,
acht de Raad binnen Nederland een concentratie op onderzoeksthemas
noodzakelijk. De Raad pleit voor instelling van één nationale
programmaraad voor energieonderzoek, die adviseert over de besteding
van het budget voor lange termijn energieonderzoek. In deze raad
moeten de departementen, onderzoeksinstellingen, marktpartijen en
maatschappelijke organisaties vertegenwoordigd zijn. Een hoge
internationale kennispositie zou één van de criteria moeten zijn om
voor onderzoeksgeld in aanmerking te komen. Daarnaast beveelt de Raad
twee aanvullende criteria aan: het moet gaan om doorbraakgericht lange
termijn energieonderzoek ten behoeve van verduurzaming en lange
termijn voorzieningszekerheid van de Nederlandse energievoorziening en
de kennis moet toegepast kunnen worden in de Nederlandse economie.
Het budget voor korte termijn energieonderzoek kan volgens de Raad
verminderen en bovendien grotendeels opgaan in regelingen voor
algemene onderzoeks- en innovatiestimulering. Inzet van instrumenten
als energieheffingen en emissiehandel is namelijk een stimulans voor
met name het korte termijn energieonderzoek, zodat dit steeds meer aan
het bedrijfsleven kan worden overgelaten en de overheid hierin steeds
minder hoeft te sturen.
Publieke financiering van energieonderzoek blijft noodzakelijk zolang
de transitie naar volledige marktwerking en internalisatie van de
externe effecten in de energiesector nog gaande is en er nog grote
onzekerheden bestaan over de uitkomsten van het transitieproces. In
een situatie van volledig geliberaliseerde energiemarkten waarin de
externe effecten in de energieprijzen zijn verdisconteerd, zal de
noodzaak tot publieke financiering van specifiek energieonderzoek
drastisch afnemen; dit geldt in elk geval voor het korte termijn
onderzoek.
Nadere informatie kunt u verkrijgen bij de secretaris van de Algemene
Energieraad, de heer drs. B.J.M. Hanssen (070 3924001).
De tekst van het advies "Energieonderzoek, de krachten gebundeld" is
te bestellen bij:
Algemene Energieraad
Postbus 11723
2502 AS s Gravenhage
telefoon: 070 3924001
fax: 070 3652836
email: aer@xs4all.nl