Kamervragen en antwoorden
Technologie-overdracht vanuit de Verenigde Staten naar Nederland
01-06-2001
Antwoord van minister Jorritsma-Lebbink (Economische Zaken), mede
namens de minister van Buitenlandse Zaken en de staatssecretaris van
Defensie op vragen van het lid Timmermans (PvdA) over
technologie-overdracht vanuit de Verenigde Staten naar Nederland.
1 Bent u op de hoogte van het dreigende veto van de Amerikaanse
overheid tegen de overname van het bedrijf SVG door ASML Lithography?
(1 Financieel Dagblad, 26 april jl.)
Ja. Zover is het echter niet gekomen.
2 Zo ja, is dit mogelijke veto gebaseerd op de angst van de
Amerikaanse overheid voor het via Nederland weglekken van
technologische kennis, waardoor de nationale veiligheid in het geding
zou komen? Is er niet ook sprake van een protectionistisch getinte
maatregel, ten einde bepaalde Amerikaanse zakenbelangen veilig te
stellen?
Het weglekken van technologische kennis naar bepaalde bestemmingen is
inderdaad een Amerikaanse zorg. De Nederlandse exportcontrole, die
uitgaat van dezelfde zorg, laat echter niets te wensen over. Uiteraard
zijn er geluiden uit het Amerikaanse lobby-circuit geweest die als
«protectionistisch» kunnen worden aangeduid. Deze geluiden zijn voor
de nieuwe Amerikaanse administratie echter niet doorslaggevend
geweest.
3 Hoe beoordeelt u deze situatie, met name in het licht van mogelijke
toekomstige gezamenlijke defensiematerieelprojecten, waarbij de
overdracht van technologie van de VS naar Nederland van cruciaal
belang zal zijn? Hoe betrouwbaar zijn Amerikaanse toezeggingen over
het delen van technologie in multinationale ontwikkelingsprogrammas,
zoals JSF? Aangezien het hier bij uitstek strategische goederen
betreft, zal dan niet nog veel eerder en makkelijker tot vetos bij
mogelijke technologie-overdracht worden besloten?
Indien Nederland zou deelnemen aan de ontwikkeling van
materieelprojecten, zoals JSF, of Amerikaans materieel zou
aanschaffen, moet er een overeenkomst met de VS worden gesloten, die
alle relevante aspecten betreft, inclusief toegang tot de uitwisseling
van en het gebruiksrecht van hoogwaardige technologie. Eventuele
specifieke ontwikkelingsactiviteiten van de Nederlandse industrie
zullen onderwerp worden van met betrokken Amerikaanse bedrijven vooraf
op te stellen «technical assistance agreements», welke goedkeuring
behoeven van het Amerikaanse State Department. Deze overeenkomsten
zullen tot stand komen via onderhandelingen en zullen worden gesloten
met instemming van alle betrokken partijen. Het proces van overname
van SVG door ASML en de uitkomst daarvan, levert op dit moment geen
bijzondere gezichtspunten op.
4 Indien u de zorg over deze ontwikkeling deelt, bent u bereid dit
onder de aandacht van de Amerikaanse overheid te brengen en daarbij
aan te geven dat de ontstane situatie gevolgen zou kunnen hebben voor
toekomstige beslissingen over materieelaankopen in de VS?
Gaande het proces van overname van SVG door ASML hebben collega Van
Aartsen en ondergetekende op politiek niveau de betrouwbaarheid van
Nederland als bondgenoot onderstreept en hebben wij het traditioneel
gedeelde belang van de VS en Nederland bij vrije, onbelemmerde handel
en investeringen benadrukt. Ook heb ik de geluiden in de media over
mogelijk protectionistische aspecten van de Amerikaanse opstelling bij
de Amerikaanse overheid aan de orde gesteld.