Kamervragen en antwoorden
Het wapenbeheer bij de Koninklijke Marechaussee op Schiphol
01-06-2001
1. Heeft u kennisgenomen van het bericht dat het wapenbeheer bij de
Koninklijke Marechaussee op Schiphol ondanks herhaalde waarschuwingen
en dodelijke incidenten nog steeds onveilig is? (Volkskrant, 2 april
jl.)
1. Ja.
2. Is uit een vertrouwelijk, intern rapport van de Koninklijke
Marechaussee
gebleken dat zij op de hoogte was/is van de hoge risicos van het
gevoerde wapenbeheer en de stijging van het aantal schietincidenten?
2. In opdracht van de Bevelhebber der Marechaussee heeft de Bijzondere Dienst van de Koninklijke marechaussee op Schiphol onderzoek gedaan naar het wapenbeheer. Uit het (vertrouwelijke) rapport van de Bijzondere Dienst is niet gebleken dat de regelgeving als zodanig tot hoge risicos heeft geleid. Het rapport maakt wel gewag van individuele risico´s, die vooral verband houden met op de man verstrekte wapens en munitie buiten diensttijd en met ongewilde schoten door het onjuist ontladen van het dienstwapen. In de periode van 1991 tot en met 14 mei 2001 hebben zich bij het district Schiphol in totaal 23 schietincidenten voorgedaan. In totaal zijn bij het krijgsmachtdeel in deze periode 166 schietincidenten voorgevallen. Bij één incident was sprake van een dodelijk ongeval, in twee gevallen van zelfdoding. Van een stijging van het aantal schietincidenten is geen sprake.
Het rapport concludeert dat beter moet worden toegezien op de naleving van de instructies voor het tussen diensten mee naar huis nemen van het dienstwapen. Het wapenbeheer, dat wil zeggen de regels en instructies voor het gebruik van dienstwapens, is thans als volgt:
Het uitvoerend personeel voert de opgedragen diensten uit - in
overeenstemming met de Operationele Instructie van de Bevelhebber der
Marechaussee - met het persoonlijk dienstwapen in geladen toestand. Na
afloop van de dienst moet het dienstwapen in ongeladen toestand worden
opgeborgen. Hiervoor moet iedere brigade beschikken over een
ontlaadhoek. Het dienstwapen wordt in beginsel niet mee naar huis
worden genomen. Slechts onder strikte voorwaarden, als er naar het
oordeel van de brigadeleiding sprake is van een operationele noodzaak,
kan hiervoor een ontheffing tot maximaal 48 uren worden verleend. Al
het personeel van de Koninklijke marechaussee wordt opgeleid om met
het persoonlijk dienstwapen te kunnen omgaan. Voor het uitvoerend
personeel zijn bovendien regelmatige schietoefening verplicht en
jaarlijks moet een certificaat schietvaardigheid worden behaald.
Zonder dit certificaat mag men geen gewapende dienst verrichten. Het
gebruik en het opbergen van het persoonlijk wapen zijn in Operationele
Instructies vastgelegd.
3. Klopt het dat de vereiste maatregelen na het uitkomen van dit
rapport niet genomen zijn? Zo ja, waarom niet? Zo neen, welke
maatregelen zijn er genomen?
4. Bent u het eens dat er aan deze zorgelijke situatie snel een einde
moet komen? Zo ja, hoe wilt u dit gaan bereiken?
3 en 4. Het district Schiphol heeft de Operationele Instructies nader
uitgewerkt in districtsorders en de Vaste Order Veiligheid. Naar
aanleiding van het interne rapport van de Bijzondere Dienst is de
leiding van het district Schiphol formeel opgedragen maatregelen te
treffen om te voorkomen dat het persoonlijk wapen nog langer op
legerings- of hotelkamers wordt opgeborgen. Deze nadere aanwijzing is
ook verwerkt in de districtsorders.
Zoals ik u al meldde naar aanleiding van vragen van het lid Van der
Doel (TK 99-00, Aanhangsel van de handelingen blz. 1447 en 1448),
heeft de Bevelhebber der Marechaussee zijn ondercommandanten opdracht
gegeven de geldende Operationele Instructies strikt in acht te (doen)
nemen en, zo nodig, aan te passen. Het interne voorlichtingsbulletin
van de Koninklijke marechaussee van februari 2000 heeft extra aandacht
besteed aan de regels voor de omgang met dienstwapens. In aanvulling
op het reguliere toezicht van de brigadecommandanten oefent inmiddels
ook de piketofficier calamiteiten toezicht uit op de naleving van deze
regels. Hem is onder meer opgedragen te controleren of dienstwapens
naar legerings-, hotelkamers of huisadressen worden meegenomen.
Overtreding van de regels wordt tuchtrechtelijk afgedaan.
De commandant van het district Schiphol en de medezeggenschapcommissie
hebben zich voorts gebogen over het tijdverlies waarmee - vanwege de
grote spreiding van de werklocaties over de gehele luchthaven Schiphol
- het ophalen en het terugbrengen van dienstwapens gepaard gaat. In
bijzondere situaties kan zelfs de snelheid van de inzet in het gedrang
komen. Er is dan ook gezocht naar mogelijkheden om wapens dichterbij
de werklocaties op te slaan. Nog dit najaar zullen twee extra
wapenopslagruimten met bijbehorende ontlaadhoek op het
luchthaventerrein in gebruik worden genomen. Zodra deze voorzieningen
beschikbaar zijn, zal de Koninklijke marechaussee op Schiphol over
voldoende en voldoende gespreide opslagcapaciteit voor dienstwapens
beschikken.
Zolang er nog onvoldoende ontlaadhoeken zijn, staat de
districts-leiding uit veiligheidsoverwegingen toe geladen wapens in de
holster in het persoonlijke wapenkluisje op te bergen. Als voorlopige
maatregel acht ik deze werkwijze aanvaardbaar.
5. Is het gevoerde wapenbeheer bij andere brigades van de Koninklijke
Marechaussee wel toereikend geregeld? Zo neen, wanneer en hoe wilt u
dit gaan veranderen?
5. Naar aanleiding van de eerdergenoemde opdracht de geldende
Operationele Instructies strikt in acht te (doen) nemen en waar nodig
aan te passen, hebben de districtscommandanten en de commandanten van
de brigades maatregelen getroffen om het aantal beschikbare
ontlaadhoeken te vergroten, de naleving van de regels bij de brigades
steekproefsgewijs te controleren, deze controles te intensiveren en
regelmatig aandacht aan het onderwerp te besteden in
managementvergaderingen. Met deze aanvullingen op de Operationele
Instructies is het wapenbeheer bij de andere brigades van de
Koninklijke marechaussee thans toereikend geregeld.