T e n t o o n s t e l l i n g e n i n h e t S . M . A . K .
(01/06/2001)
ROB BIRZA
Cold Fusion
Data:
1 juni tot en met 5 augustus 2001
Openingsuren:
dagelijks van 10 tot 18 uur (gesloten op maandag)
Toegangsprijzen:
(tentoonstellingen + permanente collectie)
200 frank/4,96 euro: individueel bezoek
150 frank/3,71 euro: groepen vanaf 15 personen en
reductiehouders (studenten, -25-jarigen, 60-plussers, )
100 frank/2,48 euro: schoolgroepen
Catalogus:
1290 frank/31.99 euro
28 x 24 cm
144 p.
157 afb. (112 kleur, 45 zw)
teksten van Rudi Fuchs, Dominic Van den Boogerd en Erik
Hagoort (nl/eng)
Onder de titel Cold Fusion toonde het Stedelijk Museum in Amsterdam al
een overzicht van het werk van Rob Birza van de afgelopen tien jaar.
Die tentoonstelling zal nu ook in het S.M.A.K. te zien zijn. Rob Birza
(°1962) staat bekend als één van de vooraanstaande kunstenaars van de
jonge generatie in Nederland.
William Blakes adagium exuberance is beauty krijgt in het werk van
Birza een eigentijdse resonans. Geen gebaar is hem te groots, te
theatraal, te gepassioneerd.
De titel van de tentoonstelling verwijst naar de koude kernfusie, een
wetenschappelijke ontdekking die enige jaren geleden grote ophef
teweegbracht en al snel werd ontmaskerd als falsificatie. In het werk
van Birza kantelen extreme polen voortdurend: de lichtzinnigheid van
de ernst en de sérieux van het spel, de theatrale verheviging van het
alledaagse en de triviale dimensies van de spiritualiteit. De overdaad
aan stimuli lijkt er uiteindelijk op gericht te zijn elke vorm van
prikkeling teniet te doen, anticiperend op het moment waarop de
volheid van het beeld omslaat in de wezenloze leegte van de
anesthesie. Birza is de meester van positiewisselingen. Het gaat hem
niet om de ene positie of om de andere, maar om de wisseling zelf, om
het verlangen te ervaren hoe het is de ene zaak op te geven voor de
andere.
De kunstenaar, die eind jaren tachtig naam maakte als schilder, heeft
niet alleen schilderijen gemaakt, maar ook keramische sculpturen,
assemblages en installaties, videobeelden, digitaal bewerkte fotos,
een computeranimatie en een decor voor een dansvoorstelling. Hij hecht
niet aan een bepaald medium, noch aan een bepaalde stijl. Zelf zegt
hij: Je moet oog hebben voor wat op je pad ligt. En zo ga ik ook te
werk: beelden pakken, binnenhalen, verwerken. Om ze te veranderen, om
er iets nieuws mee te doen.
Rob Birza is een stijlsurfer. Hij bedient zich vrijelijk van stijlen
en genres, uit de kunstgeschiedenis, niet-Westerse tradities en de
massacultuur. Hij bezet ze met zijn persoonlijke preoccupaties en
ideeën. Voorbeelden zijn de weerbarstige abstracties van de dadaïst
Francis Picabia, het oubollige genre van het bloemstilleven en de
ranzige kitch van de horror, die Birza respectievelijk in zijn
Abstract Compositions (1996), in zijn Power Flower Portraits
(1996-1997) en in zijn Cosy Monsters from Inner Space (1999) verwerkt
heeft.
Ook de materialen die Birza gebruikt, kunnen moeilijk onder één noemer
worden gebracht. Voor Birza is de rommelmarkt de plaats waar de
cultuur wordt uitverkocht, de plek waar oude en nieuwe spullen,
waardeloze troep en kostbare kunstvoorwerpen zich broederlijk zij aan
zij bevinden. Hetzelfde gaat op voor de verzameling in zijn atelier,
die bestaat uit gestroomlijnde meubels uit de jaren zestig en
zeventig, precolumbiaans aardewerk, talloze lampen, zowel kitcherige
prullen als dure ontwerpen, boeddhabeeldjes, plastic krukjes,
pindaschaaltjes, enz.
Veel van deze voorwerpen reïncarneren vroeg of laat in zijn werk,
waarbij ze radicaal van betekenis veranderen. In Ashtray Heaven (1994)
bijvoorbeeld verschijnen asbakken als vallende sterren en in Frost and
Frowzy (1994) knisperen brandende lampen als ijsbloemen.
De talloze stoelen en kuipjes die in het werk van Birza zijn
gemonteerd, lijken uit te nodigen om plaats te nemen in zijn
imaginaire wereld. Het beeld verlokt, maar moet tegelijk onbereikbaar
blijven. De stoelen dienen niet om op te zitten. In de installatie
Buddhas Horizon/View of Lights (1994) - een kruising tussen een
etalage van een lampenwinkel en een diorama vol spanning en avontuur -
zet Birza twee comfortabele banken neer, waarop men wel degelijk
plaats kan nemen - echter: vóór de glazen wand die dit vreemde
universum, hoewel zicht- én hoorbaar, voor werkelijke betreding
afschermt.
JOHANNES KAHRS
A - h
Data:
1 juni tot en met 19 augustus 2001
Openingsuren:
dagelijks van 10 tot 18 uur (gesloten op maandag)
Toegangsprijzen:
(tentoonstellingen + permanente collectie)
200 frank/4,96 euro: individueel bezoek
150 frank/3,71 euro: groepen vanaf 15 personen en reductiehouders
(studenten, -25-jarigen, 60-plussers, )
100 frank/2,48 euro: schoolgroepen
Catalogus:
600 frank/14,87 euro
24 x 16 cm
55 p.
40 afb. (22 kleur, 18 zw)
tekst van Harald Fricke (nl/fr)
In 1997 stelde Johannes Kahrs (°1965, Berlijn - woont in Berlijn) al
tentoon in de Vereniging voor het Museum (VMHK). Hij bracht er een
totaalinstallatie met een schilderij, posters, geluidsband en zorgde
voor de volledige inkleding van de ruimte.
Het museum nam de hele installatie op in de verzameling. Omdat het in
feite om een uitgebreid in situ werk ging, werd tot nu toe uit het
ensemble enkel het schilderij 9309" opgesteld. De bron die aan het
schilderij ten grondslag ligt, is een still uit de film Taxidriver van
Martin Scorcese waarop Robert de Niro te zien is.
De uitkomst is de afbeelding van een geïsoleerd filmbeeld dat zinderend in de projector wacht op de volgende scène.
Kahrs haalt beelden uit de voortrazende vloed van het collectieve beeldarchief, de gedrukte media, de reclamewereld of de film, laat die beelden stilstaan en schept zo een ander tijdsverloop. Hij maakt daarbij geen gebruik van herhalingen van beelden, strekt de beeldsequentie ook niet uit in de tijd, maar beklemtoont louter de tegenstelling tussen het statische en bewegende beeld. Tot die laatste groep behoren ook afbeeldingen uit de reclamewereld of uit de dagbladpers: voor Kahrs is beweging geen eigenschap die te maken heeft met de vorm van de afbeelding, maar wel met de vraag of de afbeelding meegesleurd wordt door de stroom van de massadistributie.
Vaak verwijzen de scènes en motieven die Kahrs gebruikt naar
traumatische of pijnlijke gebeurtenissen. De kunstenaar vervalt
nochtans niet in een realistische illustratie van gruwelen. Hij is
geïnteresseerd in wat voorafgaat aan of wat volgt op de expliciete
afbeelding van geweld, uitspattingen, shock, bedreiging of tragiek. De
tussentijd, dwz. het interval dat ontstaat door het onderbreken of
stopzetten van de stroom van dramatische momenten, vormt Kahrs
favoriete beeldruimte. In Mann ungefähr 14x geküsst (1994)
bijvoorbeeld is het gezicht een ongedefinieerd vlak dat uit louter
rode sporen bestaat, als van lippenstift.
Bij de filmstills die Kahrs als model gebruikt, kennen we de erbij
horende handeling. Het valt de toeschouwer niet moeilijk de afgebeelde
scène in verband te brengen met het daaropvolgende drama dat zich zal
afspelen. Kahrs maakt handig gebruik van de kennis die het publiek
heeft om de afbeelding in te passen in een verhaal. Tussen de
afbeelding en de toeschouwer komt een band tot stand, doordat men de
concrete voorstelling verbindt met de diffuse filmbeelden die in de
herinnering zijn opgeslagen. Of, sterker nog, de toeschouwer
reconstrueert de afgebeelde situatie met behulp van de herinnering aan
andere beelden.
Het afzonderlijke filmbeeld dat als model gebruikt is, kan men zich
echter onmogelijk als een geïsoleerd beeld herinneren: hebben we echt
Mick Jagger op die manier koffie zien drinken in Godards film?
In samenwerking met de Frac des Pays de la Loire, Carquefou, en de
Kunstverein München presenteert het S.M.A.K. nu de tentoonstelling A -
h. Deze tentoonstelling maakt het voor het eerst mogelijk om kennis te
maken met het geheel van de uiteenlopende media en beeldformaten die
Kahrs hanteert. A - h toont de expressief-obsessieve vervormingen van
lichamen, de schematische en contrastrijke houtskooltekeningen, de
fragmentarisch-narratieve klank- en video-installaties en de
libidineus-controversiële sculpturen van gewelduitbarstingen. Alle
werken zijn gemaakt in de periode 1992-2001.
TENTOONSTELLINGEN S.M.A.K. 2001-2002
(onder voorbehoud van wijzigingen)
Royden Rabinowitch
7 april - 3 juni 2001
Rob Birza
Cold Fusion
1 juni - 5 augustus 2001
Johannes Kahrs
A-h
1 juni - 19 augustus 2001
Stanley Brouwn
18 augustus - 30 september 2001
Miroslaw Balka
18 augustus - 7 oktober 2001
Dirk Braeckman
18 augustus - 20 oktober 2001
Quadriënnale Casino 2001
S.M.A.K. en Bijlokemuseum
20 oktober 2001 - 13 januari 2002
Philippe Ramette
herfst 2001
Jan Van Imschoot
Yishai Jusidman
Steven Aalders
1 december 2001 - 3 februari 2002
PROJECTEN EXTRA MUROS
YELLOW
ouderlijk huis Jan Hoet in Geel
19 mei - 15 juli 2001
ARTLINE 5
Borken, Nordrhein-Westfalen
12 mei - 30 juni 2001
SONSBEEK 9
Arnhem
3 juni - 23 september 2001
Luc Tuymans
Belgisch Paviljoen, Venetië
9 juni - 4 november 2001
Poëziezomer Watou
30 juni - 3 september 2001
Informatie
S.M.A.K., Citadelpark, 9000 Gent, tel. (09)221 17 03, fax (09)221 71
09,
e-mail museum.smak@gent.be
Bevoegd
de heer Sas van Rouveroij, schepen van Cultuur en Toerisme.