Katholieke Universiteit Nijmegen

Letterencongres 1 juni: over verbeelding van de tijd BEGRIP TIJD PROMINENT IN CULTUURBOTSINGEN

We leven steeds meer in een multiculturele samenleving en dat vergt inzicht in verschillende culturen. In vrijwel elke cultuurbotsing neemt het begrip tijd een prominente plaats in. Tijdens het publiekscongres Verbeelding van de Tijd, op vrijdag 1 juni aan de KU Nijmegen, spreekt Marinel Gerritsen, hoogleraar interculturele bedrijfscommunicatie, over verschillen in tijdbeleving en over mogelijke problemen daarvan bij interculturele ontmoetingen op het zakelijk en persoonlijk vlak.
Tijdens dit congres zal duidelijk worden op welke manieren tijd een rol speelt en hoe dit op verschillende wijzen tot uiting komt in ons dagelijks leven. Het congres vindt plaats in het Aula/Congresgebouw van de KUN, Comeniuslaan 2.
Zeven sprekers, waaronder naast prof. Marinel Gerritsen, classicus en dagbladcolumnist Anton van Hooff en schrijver Herman Franke, zullen elk vanuit hun specifieke invalshoek op een toegankelijke wijze ingaan op het verschijnsel tijd. Taalcriticus Driek van Wissen sluit het congres af met een terugblik op de dag en zijn visie op de verbeelding van de tijd.

Nauwkeurigheid van straatklokken zegt iets over cultuur

Marinel Gerritsen gaat onder meer in op een onderzoek van Robert Levine in 31 grote steden (1999). Daaruit blijkt dat straatklokken in Zwitserland maar 19 seconden voor of achter lopen. In Indonesië lopen straatklokken daarentegen 161 seconden voor of achter en Nederlandse straatklokken lopen gemiddeld 82 seconden uit de pas. Er is een sterk verband tussen de nauwkeurigheid van straatklokken en andere zaken; de snelheid waarmee mensen tijdens de spits op straat lopen of de tijd die het kost om een postzegel te kopen met papiergeld. Hoe accurater de klokken zijn, hoe sneller men loopt en des te sneller de postzegel gekocht is.
Ook in de taal wordt duidelijk hoe culturen met tijd omgaan. De Indonesiërs kennen het spreekwoord Jam kerat dat zoiets betekent als de tijd is van elastiek. In Afrika hoor je vaak Toen God de aarde schiep gaf hij de Europeanen de klok, aan ons gaf hij de tijd. Samenwerken met mensen met verschillende tijdsopvattingen is niet altijd even gemakkelijk. Waar de ene groep als lui en slecht georganiseerd ervaren wordt, zal de andere groep als onbeleefd en oppervlakkig aangeduid worden. Marinel Gerritsen zal, gedurende haar betoog, duidelijk maken dat kennis en begrip van verschillen in tijdsbeleving vele misverstanden kan voorkomen.

De andere congresbijdragen:


- Klassieke tijd dr. A. van Hooff, docent geschiedenis Classicus Anton van Hooff, dagbladcolumnist, illustreert in zijn lezing hoe de wereld van de Grieken en Romeinen op verschillende manieren een inspiratie voor de huidige maatschappij is geweest.


- Zichtbare tijd mw. drs. W. Weusten, Centrum voor Kunsthistorische Documentatie
Wieneke Weusten, hoofd van het CKD, toont op welke wijze kunstenaars door de eeuwen heen de tijd hebben uitgebeeld. Het CKD is een gespecialiseerd beeldarchief en doet research voor onder andere uitgevers en televisieprogramma's.


- Literaire tijd dr. M. Steenmeijer, docent Spaanse taal- en letterkunde
Centraal in de lezing van universitair hoofddocent Maarten Steenmeijer staat Los Pasos Perdidos (Heimwee naar de jungle) van de Cubaanse schrijver Alejo Carpentier. Dit boek is één van de bekendste en belangrijkste romans van de Spaans-Amerikaanse literatuur.


- Ruimtelijke tijd prof. dr. J. M.E. Kuijpers, hoogleraar sterrenkunde
Wanneer je 's avonds naar de hemel staart, kijk je eigenlijk terug in de tijd. Hoogleraar Jan Kuijpers zal vertellen over deze, en andere, tijdsverschijnselen in de ruimte om ons heen. Studenten in Utrecht hebben hem onlangs uitgeroepen tot docent van het jaar.


- Subjectieve tijd prof. dr. W.H. Vieregge, emeritus-hoogleraar Fonetische Wetenschappen
Emeritus-hoogleraar Fonetische Wetenschappen Wilhelm Vieregge belicht de tijdgebonden waarneming van mensen aan de hand van de taal, de spraak en de muziek. Hij maakt een en ander duidelijk met het gebruik van de piano.


- Leesbare tijd H. Franke, winnaar Generale Bank Literatuurprijs In de roman De Verbeelding van schrijver Herman Franke komen verbeelding en tijd in één bezield verband samen. Franke won met dit boek in 1998 de Generals Bank Literatuurprijs.

Zie