Persberichten
Een teruggevonden kerkschat. Kopergravures van Wierix
2 juni - 2 september 2001
Vorig jaar werd in de pastorie van de Amsterdamse kerk De Krijtberg
een doos met 75 koperplaten ontdekt. Het bleken vroeg-17de-eeuwse
kopergravures te zijn van de befaamde Antwerpse graveursfamilie
Wierix. De koperplaten, alle voorzien van een religieuze voorstelling,
zijn vermoedelijk na opheffing van de jezuïetenorde in 1773 van
Antwerpen naar Amsterdam overgebracht. Van een aantal koperplaten
waren tot nu toe geen afdrukken bekend.
Rond deze vondst organiseert Museum het Rembrandthuis een kleine
expositie. Er zal een selectie van de teruggevonden koperplaten worden
getoond, naast afdrukken die in de grafische werkplaats van het
Rembrandthuis zijn vervaardigd.
In de tentoonstelling zal onder meer aandacht worden besteed aan de
graveursfamilie Wierix, aan de functie en iconografie van
devotieprenten in de 17de eeuw en aan de techniek van de kopergravure.
Bij de tentoonstelling zal een geïllustreerde brochure verschijnen.
Tijdens de expositie zal in het museum gedemonstreerd worden hoe
kopergravures in de 17de eeuw werden afgedrukt. Reeds gemaakte
proefdrukken van de tentoongestelde platen zullen in de museumwinkel
te koop worden aangeboden.
Op donderdag 31 mei 2001 om 11.00 uur zal een voorbezichtiging
plaatsvinden voor de pers en andere belangstellenden. U kunt zich
hiervoor schriftelijk, telefonisch of per email aanmelden.
Voor meer informatie kunt u zich wenden tot de afdeling Publiciteit:
Gerda van Ham, tel. 020-5200400, fax: 020-5200401 of per email:
museum@rembrandthuis.nl.
Palézieux. Het grafische werk
1 december t/m 25 maart 2001
Museum het Rembrandthuis organiseert een tentoonstelling met een keuze
uit het grafische oeuvre van de Zwisterse kunstenaar Gérard de
Palézieux. De tentoonstelling is de eerste in een serie van exposities
die gewijd is aan grafici die in hun werk nadrukkelijk aansluiting
zoeken bij de traditie. De tentoonstelling is tot en met 25 maart 2001
in het Rembrandthuis te zien.
Gérard de Palézieux werd in 1919 te Vevey (CH) geboren. Hij volgde de
École des Beaux Arts in Lausanne. Tussen 1939-1943 verbleef hij in
Florence, waar hij de Kunstacademie bezocht en werk van de grote
meesters van de Renaissance bestudeerde. In Italië ontmoette hij
Giorgio Morandi (1890-1964), die een grote invloed op zijn werk zou
hebben.
In 1944 vestigde De Palézieux zich in Veyras-sur-Sierre (Wallis). Het
Wallische landschap en vooral het Rhônedal, was en is een van zijn
belangrijkste bronnen van inspiratie. De Palézieux werkte langere tijd
in Italië, Spanje, Marokko en vooral in Frankrijk waar hij soms
maanden achtereen verbleef. Het landschap rond Grignan (Provence) is
een regelmatig terugkerend thema in zijn werk.
De Palézieux is een veelzijdig kunstenaar. Zijn unieke oeuvre omvat
schilderijen, prenten en aquarellen. Daarnaast ontwiep hij monumentale
mozaïeken voor openbare gebouwen. Een bijzondere plaats in zijn oeuvre
wordt ingenomen door zijn boekillustraties.
Het grafische oeuvre van De Palézieux bestaat uit meer dan 1000
prenten die vanaf 1942 in kleine oplagen zijn verschenen. Het vroege
werk, vrijwel zonder uitzondering uitgevoerd in de etstechniek, is
sterk beïnvloed van Morandi voor wie De Palézieux grote bewondering
koestert. In zijn latere werk maakt de strenge en heldere lijnvoering
plaats voor een meer picturale behandeling. Aan deze ontwikkeling ligt
een diepgaande studie van het werk van de Nederlandse
zeventiende-eeuwse kunstenaar Hercules Seghers ten grondslag. Deze
omslag in het werk van De Palézieux, die zich aan het eind van de
jaren `70 voordeed, betekende tevens een afscheid van de etstechniek.
De Palézieux kiest steeds meer voor de vernis mou en de
suikeraquatint, technieken die hem in staat stellen schilderachtige
effecten te bereiken. Het veelvuldig gebruik van gekleurde inkten en
chine appliqué dragen bij tot dit effect.
De tentoonstelling bestaat uit een representatieve selectie uit het
werk van De Palézieux. In totaal zullen zo'n 80 à 100 prenten worden
getoond. Het ligt in de bedoeling afzonderlijke secties te wijden aan
Palézieux's techniek en zijn actviteiten als illustrator van boeken en
dichtbundels. Bij de expositie verschijnt een fraai verzorgde en
volledig geïllustreerde catalogus met inleidingen van Florian Rodari
(Musée de l'Elysée, Parijs) en Maxime Préaud (Bibliothèque National,
Parijs). De tentoonstelling wordt ondersteund door de Zwitserse
ambassade in Den Haag.
Henk Helmantel werkt in Rembrandts atelier
4 tot en met 15 september 2000
In het Rembrandthuis zijn de voorbereidingen voor de reconstructie van Rembrandts atelier in volle gang.
Tot het atelier opnieuw is ingericht zoals het er in Rembrandts tijd uitzag, doet het tijdelijk dienst als schilder- en etswerkplaats voor hedendaagse kunstenaars. Na Aat Veldhoen, Peter Klashorst en Ernst van de Wetering zal vanaf 4 september de bekende Groningse schilder Henk Helmantel zijn intrek nemen in Rembrandts atelier. Bezoekers kunnen de schildervirtuoos aan het werk zien, terwijl hij stillevens schildert van voorwerpen uit het Rembrandthuis.
De tentoonstelling van Helmantels stillevens in het Rembrandthuis eerder dit jaar trok in twee maanden tijd meer dan veertigduizend bezoekers. Helmantel kwam ook in het nieuws door de diefstal van 36 schilderijen uit zijn huis in Westeremden. Onlangs werd deze zaak opgelost en kreeg hij zijn schilderijen onbeschadigd terug. Helmantel werkt in Rembrandts atelier van maandag tot en met vrijdag van 10 tot 17 uur.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Museum het Rembrandthuis, tel. 020-5200400 of een bezoek brengen aan de site van Henk Helmantel.
Museum Het Rembrandthuis ontvangt 100.000-ste bezoeker
Op maandagmiddag 31 juli ontving het Rembrandthuis de 100.000-ste
bezoeker van het jaar 2000! Zij werd door de schilder Peter Klashorst
in Rembrandts atelier geportretteerd.
Kunstenaars in Rembrandts atelier
Rembrandts voormalige atelier op de eerste verdieping van het
Rembrandthuis is in gebruik genomen door hedendaagse kunstenaars. In
de maand juni heeft Aat Veldhoen er geschilderd naar model en voor het
eerst sinds ruim 30 jaar weer geëtst. Een overzicht van het grafische
oeuvre van Veldhoen zal aan het eind van het jaar in een bijzondere
tentoonstelling in het Rembrandthuis getoond worden.
Peter Klashorst
Gedurende de maand juli werkte de schilder Peter Klashorst in
Rembrandts atelier. Klashorst schilderde portretten van bezoekers,
tekende naar model en heeft ook voor het eerst sinds lange tijd de
etsnaald weer gehanteerd. De etsen werden in Rembrandts
leerlingenatelier in een kleine oplage afgedrukt. Deze zogenaamde
'honderdgulden-prenten' worden ook voor dat bedrag in de winkel van
het museum verkocht.
Op zaterdag 29 en zondag 30 juli geeft Peter Klashorst, ter afsluiting
van zijn verblijf in Rembrandts atelier, een masterclass.
Geïnteresseerden kunnen zich nog opgeven bij het Rembrandthuis (tel:
020-5200400, vragen naar Gert Meijerink).
Ernst van de Wetering
Van dinsdag 1 augustus t/m zaterdag 5 augustus (van 10-16 uur) zal
Rembrandt-kenner Ernst van de Wetering doeken op 17de-eeuwse wijze
opspannen en prepareren. Hij zal op deze doeken een aantal
ondertekeningen en onderschilderingen volgens Rembrandts methode
aanbrengen. De doeken zullen te zijner tijd een plaats krijgen in het
gereconstrueerde atelier van Rembrandt. Van de Wetering zal ook
portretten schilderen volgens de 17de-eeuwse techniek.
Henk Helmantel
Voor de tweede maal dit jaar zal de schilder Henk Helmantel te gast
zijn in Rembrandts huis. Deze keer in levende lijve! Van 4 t/m 15
september kunnen bezoekers van het Rembrandthuis Helmantel dagelijks
aan het werk zien.
Tentoonstellingen
De eerste helft van dit jaar is voor het Rembrandthuis zeer succesvol
geweest. De tentoonstelling Clair-obscur. Stillevens van Henk
Helmantel, die van 28 januari t/m 2 april plaatsvond, heeft ruim
40.000 bezoekers getrokken.
De tentoonstelling Rembrandt, Goya & Picasso. Het grafische geheugen
(15-4 t/m 16-7) werd door 46.991 mensen bezocht.
Van 21 oktober 2000 tot en met 7 januari 2001 wijdt het Rembrandthuis
een tentoonstelling aan het grafische werk van de Zwitserse kunstenaar
Gérard de Palézieux, onder de titel: Palézieux. Het grafische werk.
Peter Klashorst werkt in Rembrandts atelier
Tijdens de voorbereidingen voor de komende herinrichting doet Rembrandts atelier tijdelijk dienst als schilder- en etswerkplaats voor hedendaagse kunstenaars. Ook wordt er voor het eerst sinds bijna 350 jaar weer schilderonderricht gegeven.
Peter Klashorst is, na Aat Veldhoen, de tweede kunstenaar die in het Rembrandthuis schildert en etsen maakt. Hij zal zijn tijd in het Rembrandthuis besteden aan het schilderen en etsen van portretten en naakten. Bezoekers van het museum kunnen ter plekke hun portret laten schilderen. Op 29 en 30 juli sluit hij af met een masterclass waarop museumbezoekers kunnen intekenen. Na Klashorst volgen nog verschillende andere bekende kunstenaars, waaronder Henk Helmantel.
Peter Klashorst (1957)
Peter Klashorst begon zijn loopbaan in de periode van de `wilde
schilderkunst'. Midden jaren tachtig werden zijn doeken abstracter en
sloot hij met zijn geometrische werk aan bij de `neo geo' stroming. In
1987 besprak hij op Tenerife met zijn collega's Rob Scholte en Jiri
Dokoupil de crisis van het modernisme: wat kun je als schilder nog
schilderen nu alles al geschilderd is? Klashorst en Dokoupil stelden
dat de schilderkunst opnieuw uitgevonden moest worden en begonnen met
het naschilderen van de werkelijkheid, zoals de schilders vóór het
modernisme ook deden. Zo werd de groep After Nature geboren, die
genres als naakt, landschap en stilleven deed herleven.
Het belang van de traditie
Klashorst hecht eraan de traditie levend te houden. In het Rijksmuseum
heeft hij Rembrandts Oosterling meermalen gekopieerd. Hij vindt het
een slechte zaak dat het kopiëren van schilderijen van grote meesters
geen deel meer uitmaakt van de opleiding tot schilder. Rembrandts
schilderijen zijn volgens hem voor schilders `een bron van inspiratie
zoals Titiaans werken dat voor Rembrandt zelf waren'. Klashorst
verheugt zich erop om in het Rembrandthuis de etsen van de grote
meester te bestuderen en - voor het eerst sinds ruim 20 jaar - zelf
weer te gaan etsen.
Honderguldenprent
Het publiek kan Klashorst zien schilderen, maar kan ook de
verschillende stadia in de bewerking van de etsplaat op de voet
volgen. Elke vrijdag is het hele proces van het maken van de ets op de
koperplaat tot en met het afdrukken te zien. Eén van de etsen zal
worden geselecteerd om als de Honderdguldenprent (de bijnaam van
Rembrandts beroemdste ets) door het leven te gaan en zal letterlijk
voor 100 gulden in de museumwinkel worden verkocht. Ook de andere
etsen zijn in de museumwinkel te koop. De opbrengst komt gedeeltelijk
ten goede aan de verdere herinrichting van het Rembrandthuis.
Peter Klashorst zal tot eind juli elke middag van 14 tot 17 uur in
Rembrandts atelier aan het werk zijn. Het werk van Klashorst is te
zien op de nieuwe internet-site: peterklashorst.nl. Begin juli is
Klashorst ook weer gestart met de tweede IKON-serie serie De sprekende
ezel, waarin hij vijf heren interviewt terwijl hij hun portretten
schildert.
Reeks kunstenaars
In augustus zal de plaats van Klashorst ingenomen worden door de
bekende kunsthistoricus Ernst van de Wetering, die zich - als
voorbereiding op de herinrichting van het atelier - gaat toeleggen op
het prepareren van doeken zoals dat in de 17de eeuw ook werd gedaan.
Aat Veldhoen werkt in Rembrandts atelier
Van 25 mei tot eind oktober zal het atelier van Rembrandt in het Rembrandthuis voor het eerst sinds 1658 weer als schilder- en etswerkplaats dienst doen. De Amsterdamse schilder en graficus Aat Veldhoen bijt de spits af. Hij zal een maand lang in het atelier van Rembrandt schilderen en etsen maken. Na Veldhoen volgen nog verschillende andere bekende kunstenaars, waaronder Henk Helmantel.
Een "levend" atelier
In afwachting van de definitieve inrichting van Rembrandts atelier,
eind dit jaar, kan het publiek vanaf 25 mei alvast een levendig beeld
krijgen van de activiteiten die Rembrandt hier heeft ontplooid.
Voor kunstenaars is het een uitgelezen mogelijkheid enige tijd te
kunnen werken op de plek waar Rembrandt vele beroemd geworden werken
produceerde, zoals het schilderij De anatomische les van Dr. Jan
Deyman en de Honderdguldenprent.
Het Rembrandthuis kan nu bovendien bepaalde onderdelen van de
herinrichting, die eind dit jaar gerealiseerd zal zijn, in de praktijk
testen.
Aat Veldhoen (1934)
Aat Veldhoen behoort tot de meest vooraanstaande Nederlandse etsers
van deze tijd. Hij maakte in de zestiger jaren furore, doordat hij
zijn (erotische) prenten op een bakfiets liet uitventen. Door zijn
vader, eveneens schilder, kwam hij al op jonge leeftijd in aanraking
met het werk van Rembrandt, dat diepe indruk op hem maakte. Rembrandt
is voor hem een "alien" buitenaards wezen, die hij in hoge mate
bewondert en die hem tot op de dag van vandaag inspireert. Net als
Rembrandt maakt Aat het liefste gebruik van modellen die hij op straat
tegenkomt.
Het lijkt hem een geweldige ervaring in Rembrandts atelier te
schilderen en te etsen. Het maken van etsen heeft hij sinds 1967 niet
meer gedaan. De nabijheid van Rembrandt, Goya en Picasso - die nu in
het Rembrandthuis worden tentoongesteld - deed hem echter besluiten
weer te gaan etsen. "Het is een enorme uitdaging de confrontatie met
deze drie grootmeesters in de prentkunst aan te gaan", aldus Aat.
Interactie met het publiek
Het publiek kan de verschillende stadia in de bewerking van de
etsplaat op de voet volgen. Het hele proces van het maken van de ets
op de koperplaat tot en met het afdrukken is te zien. De etsen worden
in een oplage van 30 stuks gedrukt en gesigneerd en zijn in de
museumwinkel te koop. De opbrengst komt gedeeltelijk ten goede aan de
verdere herinrichting van het Rembrandthuis.
Soort werk
Aat Veldhoen zal voornamelijk gaan portretteren. Zijn modellen hoopt
hij zoveel mogelijk uit het museumpubliek te kunnen recruteren.
Veldhoen wil een groot aantal etsen in Rembrandts atelier gaan maken.
Een selectie hieruit zal deel uitmaken van een grote
overzichtstentoonstelling van de etsen van Aat Veldhoen die van 20
januari tot en met 22 april 2001 in het Rembrandthuis zal
plaatsvinden.
Periode
Aat Veldhoen begint op 25 mei en zal tot eind juni in ieder geval elke
maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag aanwezig zijn. Daarna wordt
zijn plaats ingenomen door een volgende kunstenaar. Diverse schilders
zijn tot eind oktober te gast in Rembrandts atelier in Museum het
Rembrandthuis.
Tentoonstelling Rembrandt, Goya & Picasso.
Het grafische geheugen
Korte inhoud
Van 15 april t/m 16 juli 2000 spelen Rembrandt, Goya en Picasso de hoofdrol in Museum het Rembrandthuis. Het is de eerste keer dat de prenten van de grootste grafische kunstenaars ter wereld naast elkaar worden getoond. De tentoonstelling Rembrandt, Goya & Picasso laat zien hoe Goya en Picasso naar het werk van Rembrandt keken en hoe zij zijn artistieke vindingrijkheid, motieven en technieken hebben toegepast in hun eigen werk. Aan de hand van combinaties met het werk van Rembrandt kan het publiek kijken en vergelijken. De expositie was eerder te zien in Madrid en Valencia en zal hierna nog doorreizen naar het Goya Museum in Zaragoza.
Omvang en opzet tentoonstelling
Ruim honderd prenten laten zien, hoe Francisco de Goya (1746-1828) en Pablo Picasso (1881-1973) het werk van Rembrandt gebruikten om tot grotere artistieke prestaties te komen. De tentoonstelling beperkt zich tot de onderlinge relaties in de prentkunst, maar de invloed van Rembrandt is ook zichtbaar in schilderijen en tekeningen van Goya en Picasso. Rembrandt, Goya en Picasso zijn niet alleen schilders van wereldformaat, maar ook ware meesters in de prentkunst. Alhoewel de onderwerpen van de drie hemelsbreed verschillen, hebben ze hun expressieve kracht en een rijke schakering van menselijke emoties met elkaar gemeen. Ook het experimenteren met vernieuwende etstechnieken verbindt deze kunstenaars.
De tentoonstelling is opgedeeld in 37 secties. Daarvan zijn er 23 gewijd aan de relatie Rembrandt-Goya en 14 aan Rembrandt-Picasso. Deze wijze van presenteren stelt de bezoeker in staat aan elkaar verwante voorstellingen te vergelijken en zelf vast te stellen, hoe zaken zoals compositie, personages, etstechniek of het gebruik van licht en schaduw uit het werk van Rembrandt terugkomen in dat van Goya of Picasso.
Goya & Rembrandt
Goya heeft ooit gezegd dat hij maar drie leermeesters had: de natuur, Velázquez en Rembrandt. Goya kende Rembrandt vooral via zijn prenten, waarvan hij zelf tien exemplaren bezat en er via enkele particuliere collecties kennis van kon nemen. In Madrid was toen slechts één schilderij van Rembrandt voorhanden, Artemisia, dat onlangs nog in het Rembrandthuis te zien was.
In de tentoonstelling is te zien dat Goya vooral geïnteresseerd was in de formele aspecten van Rembrandts prenten: zijn composities, licht-donker effecten, stofuitdrukking en etstechniek. Door de werkwijze van Rembrandt te bestuderen leerde Goya onder meer hoe ingewikkelde onderwerpen in heldere composities kunnen worden omgezet en hoe het gebruik van licht en schaduw de dramatiek kan verhogen en de uitbeelding krachtiger kan maken. Goya paste deze door Rembrandt verworven kennis ook toe om de maatschappelijke tegenstellingen in het 18de-eeuwse Spanje te vertalen naar zijn prenten. Een fraai voorbeeld hiervan is Duendecitos (kobolden) uit de serie Los Caprichos, een ets met aquatint van Goya uit 1799. De enorme, vraatzuchtige handen van de monsters doen denken aan de sterk vergrote handen van de zonen van Jacob in Jozefs mantel aan Jacob getoond, een ets van Rembrandt uit 1633. Hiermee accentueert Rembrandt het drama van de vader die door zijn zonen op monsterlijke wijze wordt bejegend.
Picasso & Rembrandt
Picasso had het werk van Rembrandt veelvuldig onder ogen gehad.
Picasso had vele inspiratiebronnen, maar Rembrandt is zonder twijfel
zijn grootste voorbeeld geweest. In 1934 maakte Picasso zijn eerste op
Rembrandt geïnspireerde werk. Ook in de daarop volgende jaren nam hij
Rembrandt bij herhaling als vertrekpunt, maar pas de laatste zeven
jaar van zijn leven hield Picasso zich echt intensief met Rembrandt
bezig. Picasso ontleedde het werk van Rembrandt grondig, gebruikte de
rembrandteske beeldtaal en maakte er een eigen interpretatie van. Hij
leerde bovendien van Rembrandt dat de koperen etsplaten opnieuw konden
worden bewerkt en veranderd en dat kwaliteit niet afhankelijk was van
de grootte van een prent.
Picasso's ontleningen aan Rembrandt zijn directer dan die van Goya,
maar het zijn nooit letterlijke kopieën. Een mooi voorbeeld van
doelbewust gebruik van Rembrandts kunst is diens zelfportret met
Saskia uit 1636. Dit portret was voor Picasso de basis voor zijn
Artista y su modelo (Rembrandt y Saskia) uit 1968. Rembrandt was soms
een soort alter ego voor Picasso. Hij beweerde regelmatig dat iedere
schilder creëert alsof hij Rembrandt is ("Cada pintor cree que es
Rembrandt"). Picasso zelf laat dat vooral zien in zijn prenten uit de
vroege dertiger jaren en de eind zestiger, begin zeventiger jaren. Een
voorbeeld hierv
14052001