ledenonderzoek Gemeentebibliotheek Utrecht
Met ruim 46 duizend leden was de Gemeentebibliotheek in Utrecht in het afgelopen jaar goed voor meer dan 1,7 miljoen uitleningen aan particuliere leden. De bibliotheek oefent vooral aantrekkingskracht uit op de jeugd: 4 op de 10 kinderen, autochtoon en allochtoon, is lid. De deelname van Marokkaanse en Turkse leden stijgt. Deze stijging komt vooral op conto van de allochtone jeugd; volwassen Turken en Marokkanen lenen beduidend minder dan hun Nederlandse leeftijdsgenoten. Gemiddeld is 17% van de Utrechtse bevolking lid van de bibliotheek.
Dit zijn de belangrijkse uitkomsten van het ledenonderzoek 2000, uitgevoerd door Bestuursinformatie in opdracht van de Gemeentebibliotheek Utrecht.
Het vorige klantenonderzoek dateert van 1996. De bibliotheek wil graag inzicht houden in de samenstelling van haar ledenbestand en gaf Bestuursinformatie opdracht te onderzoeken wat het bereik is van de bibliotheek (in de zin van lidmaatschap) onder de Utrechtse bevolking naar subwijk, leeftijd, geslacht en etniciteit en welke ontwikkeling het ledenbestand sinds 1996 heeft doorgemaakt.
De jeugd is goed vertegenwoordigd onder de leden van de bibliotheek, maar zodra zij volwassen worden neemt het lidmaatschap fors af. Een mogelijke oorzaak is de tariefstijging bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar. Uit eerder onderzoek bleek echter ook dat drukte in werk- en privésituatie en méér financiële armslag (kopen in plaats van lenen) het bibliotheekgebruik onder volwassenen drukken.
Volwassen Turken en Marokkanen zijn nauwelijks lid van de bibliotheek. Nader onderzoek is gewenst naar de redenen achter de geringe belangstelling voor lidmaatschap van de bibliotheek en naar de mate van gebruik van laagdrempelige activiteiten in de bibliotheken voor deze bevolkingsgroepen. Met de uitkomst van dit onderzoek kan een campagne opgezet worden specifiek gericht op (jonge) volwassenen binnen de etnische minderheidsgroepen.
De bibliotheek biedt meer dan het lenen van boeken en cd's. De dienstverlening varieert van het gebruik van internetcomputers en het volgen van een cursus tot het ter plekke lezen van tijdschriften en kranten. Hiervoor behoeft men géén lid te zijn en het is mogelijk dat deze activiteiten een andere klantenkring aantrekken. Bestuursinformatie beveelt dan ook aan om nader uit te zoeken voor welke faciliteiten de bezoekers (leden en niet-leden) naar de bibliotheek komen.