Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018
2500 EA Den Haag
uw brief van

uw kenmerk

ons kenmerk
VVM01/1895
datum
28-05-2001

onderwerp
Stand van zaken MKZ
doorkiesnummer

bijlagen

Geachte Voorzitter,

Hierbij doe ik u een geactualiseerd overzicht toekomen van de stand van zaken met betrekking tot de MKZ-epidemie in Nederland.

up

datum
28-05-2001

kenmerk
VVM01/1895

bijlage

Actuele situatie in de door MKZ getroffen gebieden Er zijn in de afgelopen week geen nieuwe besmettingen of verdenkingen van MKZ bijgekomen. Op 23 mei jongstleden zijn alle ruimingen afgerond; in totaal zijn nu ca. 265.000 dieren geruimd. Het gaat om circa 93.000 runderen, 118.000 varkens, 35.000 schapen, ruim 8000 geiten en bijna 12.000 overige dieren. Per gebied is de situatie als volgt:
1. Ee/Anjum: De screening in dit gebied is afgerond. Er zijn uitsluitend negatieve uitslagen gerapporteerd. Het gebied is vrijgegeven.
2. Oosterwolde: Ook hier is de screening afgerond en zijn alle uitslagen negatief. Het gebied is vrijgegeven, voorzover niet overlappend met gebied Oene.
3. Kootwijkerbroek: Alle ruimingen zijn uitgevoerd. De eindscreening is op 11 mei aangevangen. De uitslagen van de reeds onderzochte monsters zijn alle negatief. Als uiteindelijk alle monsters negatief zijn bevonden zou het gebied op 14 juni kunnen worden vrijgegeven.
4. Noord-Oost Veluwe: Op 23 mei werden hier de laatste ruimingen verricht. De eindscreening is inmiddels gestart. In totaal moeten ruim 4000 bedrijven worden gescreend, waarvan enkele honderden reeds zijn bezocht. In geval alle uitslagen negatief zijn kan ook dit gebied dertig dagen na het ruimen van het laatste gevaccineerde dier worden vrijgegeven. Dit zou dus omstreeks 25 juni het geval kunnen zijn.

Besluitvorming PVC en versoepelingen regelgeving In het Permanent Veterinair Comité van 23 mei jl. is besloten de volgende wijzigingen voor Nederland door te voeren: 1. Zuid- en West Nederland komen te vallen onder het regime dat algemeen geldend is in de EU. Dit houdt in dat de reguliere export van levende dieren weer mogelijk is. Expliciet is gewezen op de verplichting tot notificatie (melding van transport aan veterinaire autoriteiten).
2. Vanuit de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Flevoland is export van slachtvarkens en slachtrunderen weer mogelijk. Naar verwachting zal op korte termijn tot een verdere verruiming worden besloten.
3. Het annex 1 gebied is beperkt tot de B/T-gebieden rond Kootwijkerbroek en Groot-Oene. Het annex 2 gebied bestaat nu nog uit de provincies Utrecht (ten oosten van de A27), Gelderland en Overijssel.

Deze besluiten zullen op 29 mei via nationale regelgeving worden geïmplementeerd.

Sinds 15 mei is de nationale regelgeving op tal van punten verder aanzienlijk versoepeld; buiten de B/T-gebieden Kootwijkerbroek en Noordwest-Veluwe begint geleidelijk de situatie terug te keren van voor de MKZ-uitbraak. Zo is het vervoer van pluimvee en paarden niet meer aan restricties onderhevig en is ook het vervoer van runderen tussen bedrijven weer mogelijk. Verder is de bezoekersregeling aangepast; te verwachten valt dat deze regeling binnenkort zal worden ingetrokken.
Binnen het B/T-gebied rond Kootwijkerbroek en het T-gebied rond Oene is de weidegang weer toegestaan, alsmede, onder bepaalde voorwaarden, het vervoer van runderen en varkens naar slachthuizen zowel als tussen bedrijven.

Opkoopregeling
In de B/T-gebieden hebben zich in totaal ruim 350 bedrijven aangemeld voor de opkoop van circa 160.000 dieren (varkens, biggen en kalveren). Hiervan zijn inmiddels ruim 90.000 dieren opgekocht van 140 bedrijven. Buiten de B/T-gebieden hebben zich nog 6 bedrijven aangemeld voor ruim 4.000 biggen. Er zijn van 2 bedrijven ruim 1300 biggen opgekocht. De opkoopregeling voor het B/T-gebied Kootwijkerbroek is inmiddels gesloten, evenals de opkoopregeling voor het T-gebied Oene. Het sluiten van de regelingen heeft als consequentie dat een deel van de aanmeldingen niet zal worden geëffectueerd.

Uitbetaling schadeloosstellingen
Begin vorige week was voor ruim 56,9 miljoen aan voorschotten op de schadeloosstelling uitbetaald. Het betreft hier 861 bedrijven. Inmiddels is ook een aanvang gemaakt met de uitbetaling van het restant van de schadeloosstelling.
Ik herinner eraan dat bij de uitbetaling van een schadevergoeding in het kader van ruimingen een korting kan worden opgelegd indien men zich niet heeft gehouden aan voor de dierziekte van belang zijnde regelgeving. Het wel of niet toepassen van een korting op de uitkering is vastgelegd in de Kortingsregeling Besmettelijke Dierziekten.

MKZ en wild
Van het ID-Lelystad is bericht ontvangen dat een aantal reeën is getest op MKZ-besmetting en negatief bevonden. Het betreft hier een aantal afgeschoten reeën en een aangereden ree. Ik heb u dit in mijn antwoorden op vragen van uw Kamer van 22 mei jl. reeds gemeld. Het ID-Lelystad heeft op mijn verzoek ook een plan van aanpak opgesteld voor nadere screening van de wildpopulatie. Dit plan van aanpak is gebaseerd op een risico-evaluatie van MKZ-besmetting van en door wild en de mogelijke wijze van verspreiding binnen de wildpopulatie.
Het risico van overdracht van en door wild wordt in het algemeen als zeer klein beschouwd. Dit blijkt uit literatuurstudies en experimenteel onderzoek. In dit onderzoek is het MKZ-dragerschap bij reeën niet aangetoond. De infectie wordt onder reeën alleen in het acute stadium overgedragen. Met de gegeven contactstructuur van het ree-wild is het zeer aannemelijk dat een infectie van MKZ onder reeën doodloopt. Het ID adviseert evenwel om reeën die binnen de gegeven afschotvergunningen worden geschoten te bemonsteren om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen. Ik zal dit advies overnemen.

Nu de ruimingen in de toezichtsgebieden zijn afgerond, de screening van de genoemde reebokken geen indicatie heeft opgeleverd voor MKZ onder het wild èn ook andere beperkende maatregelen in het kader van MKZ geleidelijk worden afgebouwd, constateer ik dat er thans geen reden meer is om de MKZ-restricties voor de jacht nog langer in stand te houden. Daarom trek ik de Regeling tijdelijke sluiting jacht en verbod gebruik vergunningen en beschikkingen Jachtwet en Vogelwet 1936 zo spoedig mogelijk in. Overigens blijven beperkingen vanuit de MKZ-regelingen betreffende contact met evenhoevigen onverkort van kracht.

Commissie Wensing
De commissie heeft in de laatste rapportage aangegeven dat het doden van dieren op bedrijven en bij slachterijen over het algemeen correct is gelopen. Er zijn enkele specifieke problemen geconstateerd bij onder meer de aanvoer bij de slachterijen, het doden van drachtige koeien en de overbezetting van stallen op schapen- en geitenbedrijven.

In een aantal gevallen is van overheidswege adequaat op eerdere rapportages van de Commissie gereageerd, aldus de commissie Wensing, en ook is de ondersteuning van de Commissie vanuit het Ministerie zeer goed geweest. De problemen bij schapen/lammeren en geitenbokjes waren volgens de commissie Wensing in een aantal gevallen met een opkoopregeling te voorkomen geweest. Reeds eerder heb ik de Tweede Kamer meegedeeld dat voor een dergelijke opkoopregeling op korte termijn zeker geen toestemming van de Europese Commissie was te verkrijgen.

Noodfonds
Zoals bekend heeft het kabinet besloten om een bijdrage te geven van 25 miljoen gulden voor het op te richten Noodfonds MKZ. Voorts heeft het kabinet een bijdrage van additioneel 35 miljoen toegezegd, doch deze is afhankelijk van een bijdrage van andere partijen (provincies en bedrijfsleven: VNO/NCW, MKB, LTO). Provincies en bedrijfsleven hebben positief gereageerd op de gedachte van het instellen van een Noodfonds MKZ. In eerste aanleg hebben zij zich evenwel terughoudend opgesteld voor wat betreft het leveren van een financiële bijdrage. Op korte termijn verwacht ik van genoemde partijen een meer definitief standpunt te ontvangen.
Ondanks de terughoudende opstelling van andere partijen wil het kabinet de oprichting van het noodfonds wel doorgang laten vinden. Het kabinet acht het nodig om de ernstig getroffen bedrijven die in continuïteitsproblemen komen een faciliteit te bieden. Een dezer dagen zullen de statuten middels de zogenaamde 'voorhangprocedure' aan het Parlement worden voorgelegd. Indien het Parlement geen behandeling vraagt kan de oprichting 30 dagen nadien plaatsvinden.

Follow-up Algemeen overleg 15 mei
Tijdens het overleg op 15 mei is nader informatie gevraagd omtrent de invoer in de EU van vlees uit Argentinië en Uruguay. Tot begin 2001 waren Argentinië en Uruguay vrij van MKZ; een status die was bereikt zonder de toepassing van vaccinatie. De invoer van vlees uit deze landen in de EU was om die reden toegestaan, zij het dat daarbij de restrictie van toepassing was dat het vlees ontbeend diende te zijn en minimaal twee maal 24 uur gerijpt. Deze restrictie die normaliter van toepassing is op de invoer uit landen waar tegen MKZ wordt gevaccineerd dan wel MKZ sporadisch voorkomt, waarborgt dat de zuurtegraad van het vlees zodanig is dat een eventueel MKZ-virus niet in het vlees kan overleven. Zoals bekend hebben zich dit voorjaar zowel in Argentinië als in Uruguay uitbraken van MKZ voorgedaan. Om die reden is de invoer in de EU van vlees uit deze landen thans niet toegestaan. Volgens de vigerende regelgeving zou deze invoer kunnen worden hervat 30 dagen nadat de gehele veestapel in de betrokken landen is gevaccineerd en zich gedurende minimaal 30 dagen geen nieuwe gevallen van MKZ hebben voorgedaan. Als de invoer weer wordt toegestaan zullen daarbij de hiervoor vermelde restricties van toepassing zijn (het vlees moet zijn uitgebeend etc.). Het gaat hier in het algemeen om kwalitatief zeer hoogwaardig vlees waarvoor internationaal een goede markt bestaat. Voor Nederlands rundvlees van gevaccineerde dieren zou de situatie een geheel andere zijn.

De minister van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij,

mr. L.J. Brinkhorst