Datum: 23 mei 2001
Onderzoek Novib naar doorvoer van wapens:
Nederland zo lek als een mandje
De controle op doorvoer van wapens via de mainports Rotterdam en Schiphol is absoluut ontoereikend. 'Nederland distributieland' is een slogan die ook voor de internationale wapenhandel geldt. Terwijl Nederland zich op internationale fora een fervent voorstander toont van het indammen van de illegale handel in wapens richting conflictgebieden, heeft het zijn eigen huis bij lange na niet op orde.
Dat blijkt uit het onderzoeksrapport 'Doorvoer van wapens via Nederland' dat in opdracht van Novib is gemaakt. Het rapport wordt woensdag 23 mei gepresenteerd tijdens de conferentie 'Handel en conflicten in Afrika: olie, diamanten en wapens' in Den Haag. De conferentie wordt georganiseerd door het NiZA en de Novib in het kader van de internationale campagne Fatal Transactions. De rol van Nederland als belangrijk handels- en distributieland staat een effectieve controle op de doorvoer van wapens in de weg. Goederen moeten voor alles snel doorgevoerd worden, zodat wachttijden zo kort mogelijk blijven. Dat is van belang voor de concurrentiepositie. In de Rotterdamse haven worden dagelijks zo'n 20.000 containers overgeslagen. Maximaal drie procent daarvan passeert een scanner. Naast een lage prioriteit en dus mankracht voor controle op wapens zijn er sowieso belangrijke delen van goederentransport uitgezonderd van controle. Het gaat daarbij om handel met EU- en NAVO-lidstaten, andere belangrijke handelspartners en om de bevriende staat Israel. Aan geldende regels als het vermelden van de eindbestemming van een wapentransport wordt vaak niet de hand gehouden. Vrachtbrieven blijken vaak onjuist of onleesbaar ingevuld te worden. Ondanks recente kleine stappen in de goede richting, is Novib van oordeel dat er nog veel verbeterd moet worden aan de controle op wapentransporten. Zo dient er naast een algemene vergunningsplicht ook een algemene meldingsplicht te komen. Verder dient de controle uitgebreid en geïntensiveerd te worden. En voorts moet er een systeem worden opgezet waardoor eindbestemmingsverklaringen of nog beter eindgebruikersverklaringen nagetrokken kunnen worden.
Noot voor de redactie,