Sociale zekerheid moet op de schop
Het stelsel van sociale zekerheid is de aansluiting met werknemers en
uitkeringsgerechtigden kwijt.
Na honderd jaar opbouw, afbraak en reparatie is het stelsel een
onoverzichtelijke lappendeken. Mensen weten niet wanneer ze er een
beroep op kunnen doen. En wie er beroep op doet weet niet waar hij aan
toe is.
Het kabinet moet zo snel mogelijk een adviesaanvraag bij de SER
indienen, zodat organisaties van werknemers en werkgevers zich kunnen
buigen over de modernisering.
Dat stelt de FNV vandaag bij de presentatie van het discussiestuk
Bewegen in Zekerheid.
De FNV wil de sociale zekerheid op belangrijke punten herzien en
vereenvoudigen. De FNV wil hier met de sociale partners een unaniem
SER-advies over uitbrengen.
Bewegen in Zekerheid leunt grotendeels op de uitkomsten van
discussieavonden met FNV-leden. Die werden onder het motto
`Zelf-Verzekerd in de 21ste eeuw` het afgelopen voorjaar op diverse
plaatsen in het land gehouden.
Sleutelbegrip in de FNV-voorstellen is economische zelfbeschikking
voor het individu. Het stelsel van sociale zekerheid moet mensen niet
langer bevoogden, maar hen het heft in eigen handen laten nemen:
mensen moet zich binnen de sociale zekerheid vrij kunnen bewegen.
De FNV wil daartoe een basisuitkering invoeren. Mensen moeten dan wel
beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Met de invoering van een
basisuitkering kan, op de toeslagen na, de bijstand volledig
vervallen. De belastingdienst betaalt de basisuitkering - de helft van
een verhoogd sociaal minimum - uit.
De nieuwe basisuitkering moet ook een inkomensgarantie bieden aan
werknemers die nu vaak tussen de wal en het schip vallen.
Het huidige stelsel heeft aan de moderne arbeidsmarkt nauwelijks een
boodschap, zegt federatiebestuurster Agnes Jongerius. Mensen met
flexibele contracten of zelfstandigen zonder personeel (zzp`ers)
hebben nauwelijks een vangnet of verliezen bij verandering van baan
opgebouwde rechten.
Voor flexwerkers wil de FNV een `opbouw-WW`. Per gewerkte week kunnen
zij dan voor de duur van eenzelfde periode WW-rechten opbouwen. Nu
vallen flexwerkers wegens de strenge eisen aan het arbeidsverleden
snel terug op het niveau van de bijstand.
Voor zzp`ers moeten de rechten eveneens opgeplust worden.
De meest wezenlijke kenmerken van de WAO zijn volgens de FNV-nota het behouden waard. Jongerius: De WAO moet een verzekering blijven die zieke werknemers beschermt tegen inkomensverlies. Daarbij moeten leeftijd en arbeidsverleden geen rol spelen. Arbeidsongeschiktheid is niet iets waar je naar toe werkt. Het is geen pensioen.
De oorzaak van arbeidsongeschiktheid mag geen invloed hebben op de
rechten.
Bovendien wil de FNV geen puur medische benadering. Het gaat erom wat
iemand met z`n beperkingen nog kan verdienen. Mensen die geen reële
kans hebben om aangepast werk te vinden, krijgen een hogere uitkering:
80% van het laatstverdiende loon.
Werkgevers moeten voor werknemers die gedeeltelijk arbeidsongeschikt
zijn het loon blijven doorbetalen. Ook na het eerste ziektejaar. De
gedeeltelijke WAO-uitkering van nu wordt dan omgezet in een
reïntegratie-uitkering.
In aanvulling op een eigen budget voor reïntegratie krijgen
arbeidsgehandicapten een zogeheten no risk-polis mee. Deze
schriftelijke garantie is de weerslag van allerlei premiekortingen en
subsidies voor werkgevers. De FNV hoopt dat werkgevers daarmee
koudwatervrees bij het aannemen van een (ex-)arbeidsgehandicapte
overwinnen.
De vakcentrale FNV vindt, dat in de onlangs aangenomen wet de
combinatie van arbeid en zorg onvoldoende is geregeld. Zowel de
reikwijdte als de financiering is te beperkt.
Kraamverlof, zorgverlof, calamiteitenverlof en ouderschapsverlof horen
in een volksverzekering voor verlof met een collectieve financiering.
In CAO`s kunnen aanvullende afspraken worden gemaakt. In ieder geval
bedraagt de uitkering 70% van het laatste loon.
De Federatieraad van de FNV stelt Bewegen in Zekerheid op 9 juli
definitief vast. Tot die tijd draagt de nota de status van
discussiestuk.
22 mei 2001
Bijlagen:
samenvatting van de nota: samenvatting.rtf
de complete nota: nota.rtf
Bijgevoegd:
nota.rtf
Samenvatting.rtf