Universiteit Leiden

Meer informatie: dienst Interne en Externe Communicatie, tel. 071-5273282

Nieuwe hoogleraar uiterst kritisch over postmoderne bestuurskunde

Persbericht 47 (17 mei 2001)

Hoogleraar De Vries polemiseert met Paul Frissen

Prof.dr. J. de Vries (1960) maakt in zijn oratie, waarmee hij op 18 mei 2001 zijn ambt als hoogleraar aan de Universiteit Leiden aanvaardt, korte metten met de zogeheten postmoderne bestuurskunde. De centrale stelling van de postmoderne bestuurskunde luidt dat de centrale staat leeg raakt en de politiek verdampt. Deze boodschap is in Nederland vooral verkocht door de
hoogleraar bestuurskunde dr. P. Frissen. De Vries plaatst hier de stelling tegenover dat de leegheid van de staat eerder te maken heeft met het verdwijnen van klassieke theoretische perspectieven binnen de bestuurskunde.
De politicologie, het recht en de sociologie zijn geleidelijk uit de bestuurskunde verdwenen. Door het verdwijnen van deze theoretische brillen zien postmoderne bestuurskundigen de politiek niet meer. Niet de staat raakt leeg, maar veel eerder de bestuurskunde. De Vries behandelt in zijn oratie vier verklaringen voor de leegheid van de postmoderne bestuurskunde:

1. de verzelfstandiging van het vak
Het vak is voortgekomen uit de rechtswetenschap en de politicologie. Om zelfstandig te worden zet de bestuurskunde zich vooral af tegen de politicologie. Daardoor wordt de politiek gemarginaliseerd.

2. de opkomst van het bedrijfsmatig denken
Sinds de jaren tachtig wordt het politieke debat gedomineerd door het bedrijfsmatig denken. Dit is gedaan om de sanering van de verzorgingsstaat mogelijk te maken. Omdat managers de politiek als een sta-in-de-weg beschouwen wordt de politiek naar de achtergrond verdreven.

3. de commercialisering van de bestuurskunde
Omdat de bestuurskunde niet alleen onderzoek wil doen, maar ook het openbaar bestuur wil verbeteren is het vak meer commercieel geraakt. Bestuurskundige adviseurs accentueren daardoor de politieke aspecten minder omdat opdrachtgevers daar minder behoefte aan hebben.

4. de opkomst van het postmoderne denken
De belangrijkste factor voor het verdwijnen van de politiek en de politicologie uit de bestuurskunde is de opkomst van het postmodernisme.De centrale stelling daarvan is dat de staat leeg raakt en de politiek verdampt. De postmoderne bestuurskunde neemt de politiek niet meer
serieus. De nadruk ligt in de bestuurskunde steeds meer op management en organisatievraagstukken. Daardoor heeft het vak steeds minder oog voor de politieke aspecten van het overheidsbeleid. De Vries geeft verschillende> voorbeelden van zaken die uitermate politiek zijn, maar die als managementdossiers worden gepresenteerd. Recente voorbeelden zijn de invoering van de euro, de voortgaande Europese integratie, de invoering van de bachelor-masterstructuur in het hoger onderwijs en de herstructurering van de varkenshouderij.
Het meest actuele voorbeeld dat volgens De Vries aantoont dat de staat niet leeg is, is de aanpak van de mond- en klauwzeercrisis. Met zoveel mannen van de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees (RVV) op het erf die de veestapel met militaire precisie preventief komen ruimen is niet vol te houden dat de staat leeg is. Dat geldt hooguit voor de stal.

Curriculum Vitae

Jouke de Vries (1960) studeerde politieke wetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, met bestuurskunde als kopstudie. Sinds 1984 is hij werkzaam bij de vakgroep Bestuurskunde van de Universiteit Leiden. In 1999 werd hij benoemd tot wetenschappelijk directeur van de Haagse Vestiging van de Universiteit Leiden.
De Vries promoveerde op het proefschrift 'Grondpolitiek enkabinetscrises', waarin hij de val van drie centrum-linkse kabinetten over de grondpolitiek analyseerde. Daarnaast was hij mede-auteur van geruchtmakende studies naar het functioneren van de Algemene Inspectie Dienst en het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

In het najaar verschijnt van zijn hand een boek over het Eerste Paarse kabinet dat gebaseerd is op interviews met alle minister van het Eerste Paarse kabinet en topambtenaren van de verschillende ministeries.
De Vries publiceert regelmatig in nationale en internationale tijdschriften. Hij neemt deel aan internationaal vergelijkend onderzoek naar het functioneren van secretarissen-generaal en het functioneren van ministeries van Financiën.

Nadere informatie bij: Anja de Zeeuw (070) 309 66 36 of (06) 55 80 31 77.

Meer informatie: Pink Meltzer (Internationalisering, Communicatie en Studenten)
Tel. 071-5273129 / Email ISM.Meltzer@ecm.leidenuniv.nl / 17 mei 2001, 13:12 uur