NAi
NAi-persbericht, 2 mei 2001
J.J.P. Oud - Philip Johnson, een dialoog
Manifestatie
19 mei 2001 - 9 september 2001
tweede persbericht
Op 18 mei 2001 vindt de opening plaats van de manifestatie 'J.J.P. Oud
- Philip Johnson, een dialoog' in het Nederlands Architectuurinstituut
(NAi). Voor het eerst wordt het gehele NAi gewijd aan één onderwerp.
Alle zalen staan in het teken van de grootste tentoonstelling ooit
gehouden over J.J.P. Oud (1890-1963), één van Nederlands beroemdste
architecten van de 20ste eeuw. Oud verwierf grote bekendheid met zijn
ontwerpen voor de Rotterdamse wijken Kiefhoek, Oud-Mathenesse,
Spangen, Tusschendijken, Hoek van Holland en de Weissenhofsiedlung in
Stuttgart. Op de tentoonstelling worden echter ook de minder bekende
ontwerpen uitgebreid belicht, zoals die voor de Rotterdamse Beurs,
woonhuizen in Tsjechië en een villa voor de moeder van Philip Johnson.
De Amerikaanse architect Philip Johnson (1906) is sinds 1930 een
vriend en bewonderaar van Oud. Hij heeft speciaal voor deze
gelegenheid een installatie ontworpen die in de Grote Zaal van het NAi
gebouwd wordt. De "welcoming arms" zijn een hommage aan Oud. De
installatie roept een dialoog op tussen het oeuvre van beide
architecten en onderstreept tegelijkertijd het gemeenschappelijke in
hun streven. Johnsons ontwerp accentueert zijn persoonlijke
ontwerpopvattingen van dit moment, en betuigt tevens respect voor het
werk van zijn Nederlandse inspirator.
Johnson Het ontwerp van Johnson, dat refereert aan de
woningbouwprojecten van Oud (Hoek van Holland, De Kiefhoek,
Weissenhofsiedlung) is uitgangspunt geweest voor de ontwerpopgave die
de Amsterdamse ontwerper Marijke van der Wijst van het NAi kreeg om
het overzicht van Oud vorm te geven. Tegenover het grote gebaar van
Philip Johnson, heeft zij heel duidelijk een eigen tentoonstelling
ontworpen waarin het oeuvre van Oud op bijzondere wijze wordt getoond.
Zij omarmt met haar ontwerp de 'welcoming arms' van Johnson. Tegenover
het verticale gebaar van Johnson, plaatst zij een horizontale
installatie waarop maquettes en tekeningen tentoongesteld worden. Met
haar ontwerp wil Marijke van der Wijst tevens het gebouw van Coenen
tot zijn oorspronkelijke staat terugbrengen. Alle toevoegingen, die
door de jaren heen waren blijven staan, zijn weggehaald. Het gebouw is
weer 'schoon'.
Het oeuvre van Oud is in vijf thema's verdeeld waarbij Ouds houding
ten opzichte van het modernisme centraal staat. Het ontwerpconcept van
Van der Wijst is voor iedere zaal hetzelfde, maar door de aard van het
materiaal zullen alle zalen een eigen sfeer krijgen. De bezoeker wordt
niet in chronologische volgorde door het leven van Oud geleid. Ieder
thema staat op zichzelf en brengt een eigen bepalende sfeer over.
vijf thema's In de Grote Zaal zijn als meest directe verwijzing naar
Johnsons installatie de jaren twintig ondergebracht. Daarnaast wordt
in de Grote Zaal speciale aandacht besteed aan de meubelen die Oud
door de jaren heen heeft ontworpen voor verschillende opdrachtgevers.
De overige vier thema's zijn op de eerste verdieping ondergebracht.
Ouds reactie op de International Style van de jaren vijftig is in de
Balkonzaal te zien. Met ontwerpen voor het Haagse Congresgebouw, het
bio-vakantieoord in Arnhem, het Rotterdamse kantoor voor De Utrecht en
de nationale monumenten op de Grebbeberg en de Dam geeft Oud zijn
eigenzinnige visie op het na-oorlogse modernisme.
Deze visie op het modernisme van de jaren vijftig is gebaseerd op
ontwerpconcepten die Oud reeds ontwikkelde bij de oprichting van De
Stijl, samen met Theo van Doesburg. Ouds bijdrage aan De Stijl wordt
in de Gaanderij Oost vorm gegeven. Ouds veel gepubliceerde ontwerpen
voor De Fabriek in Purmerend, normaalwoningen in Rotterdam en de
Scheveningse Strandboulevard worden met behulp van tekeningen en
maquettes tentoongesteld.
Het New Vernacular - waarvoor in het Nederlands geen goede term is -
wijkt het meest af van het gangbare idee over Ouds oeuvre. Deze zelden
gepubliceerde ontwerpen, die hun oorsprong vinden in het werk van H.P.
Berlage, worden als een schilderijenwand getoond in de Galerij. Veel
nooit eerder vertoond materiaal uit collecties van het Getty Institute
in Los Angeles en het Canadian Centre for Architecture in Montréal,
maakt Ouds positie in de beginjaren van de 20ste eeuw duidelijk.
Het Shellgebouw in Den Haag, wat door velen als grote breuk met het
Modernisme gezien wordt, beschouwde Oud slechts als een nieuwe
ontwikkeling in datzelfde Modernisme. De breuk en Ouds ideeën
daarover, onder meer te zien in zijn ontwerp voor het Amsterdamse
Raadhuis, geven een nieuw beeld van het poëtisch functionalisme in de
Gaanderij Oost.
publicatie Ter gelegenheid van deze tentoonstelling verschijnt bij NAi
Uitgevers een oeuvrecatalogus
J.J.P. Oud 1890-1963 Poëtisch Functionalist, compleet werk. Red. Ed
Taverne, Cor Wagenaar, Martien de Vletter, Nederlandstalige en
Engelstalige editie, ca. 576 pagina's, NLG 150,-.
voorbezichtiging Wij nodigen de pers van harte uit voor de
persvoorbezichtiging van de tentoonstelling op donderdag 17 mei van
14.00 - 16.00 uur in het NAi, waarbij er alle gelegenheid is tot het
stellen van vragen aan Kristin Feireiss, directeur van het NAi,
Martien de Vletter, curator NAi, Ed Taverne en Cor Wagenaar van de
Rijksuniversiteit Groningen. Om 14.15 uur is de première van de
videoboodschap die Philip Johnson maakte voor de opening en om 14.30
uur start een gezamenlijke rondleiding. U wordt vriendelijk verzocht
zich hiervoor per e-mail uiterlijk donderdag 10 mei 2001 aan te
melden: info@nai.nl.
excursie in Rotterdam Op zaterdag 26 mei 2001 organiseert ArchiCenter
een busexcursie langs de diverse projecten van Oud in Rotterdam,
waarbij een bezoek wordt gebracht aan museumwoning De Kiefhoek.
Aansluitend kunnen deelnemers de tentoonstelling over Oud in het NAi
bezichtigen.
Informatie 010-4369909 - start ArchiCenter, p/a NAi, Museumpark 25,
Rotterdam,
van 10.30 tot 13.00 uur - NLG 25,00 (inclusief toegang NAi) -
reserveren noodzakelijk.
De manifestatie is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van: Prins Bernhard Cultuurfonds, Rotterdam 2001 - Culturele Hoofdstad van Europa, Oranje Nassau Groep, Cultuurfonds Bouwfonds, Gemeente Purmerend, Sikkens Foundation, WTC Rotterdam
Deze manifestatie is een gezamenlijk initiatief van het Nederlands Architectuurinstituut en de Rijksuniversiteit Groningen.
Toeslag
In verband met het bijzondere karakter en de omvang van deze
tentoonstelling, wordt een toeslag geheven van 2 Euro op de normale
entreeprijs.
meer informatie NAi publieksinformatie
Voor nadere informatie en beeldmateriaal kunt u zich wenden tot de afdeling communicatie van het NAi (Angeli Poulssen, Martine Heijnen, Astrid Karbaat, Cornelis Krul), tel 010-4401271, fax 010-4366975, e-mail: info@nai.nl.
NAi
Nederlands Architectuurinstituut - Museumpark 25 - 3015 CB Rotterdam tel. 010-4401200 - fax 010-4366975 - info@nai.nl
veranderd: vrijdag, 4 mei 2001