CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp: persbericht
Nummer:14
Datum: 10 mei 2001
Inlichtingen bij: Annemiek Verrips (tel: 070-3383493), of bij
Jacqueline Timmerhuis (tel: 070-3383477).
CPB: Herstructurering van bedrijventerreinen voornamelijk een regionale
zaak.
De kosten en baten van herstructurering van bedrijventerreinen slaan
vooral neer op lokaal niveau. Overheidsbemoeienis van gemeenten en
regionale overheden ligt daarom meer voor de hand dan een prominente
rol vanuit het Rijk. Betrokkenheid van het Rijk is wel gewenst, onder
meer vanuit het oogpunt van coördinatie en kennisontwikkeling.
In dit licht heeft het Centraal Planbureau (CPB) mogelijkheden verkend
voor een monitor van de veroudering van bedrijventerreinen en doet
enige aanzetten hoe veroudering van bedrijventerreinen in de toekomst
kan worden tegengegaan.
Dit concludeert het CPB in de vandaag verschenen speciale publicatie
Veroudering van bedrijventerreinen: een structuur voor
herstructurering. Het onderzoek is onderdeel van de
Bedrijfslocatiemonitor en is uitgevoerd in opdracht van de Ministeries
van Economische Zaken en Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en
Milieu.
Veroudering van bedrijventerreinen werkt inefficiënt ruimtegebruik in
de hand, heeft nadelige milieu-effecten en heeft een negatieve invloed
op de leefomgeving. De overheid probeert verouderde bedrijventerreinen
nieuw leven in te blazen door ze te 'herstructureren' via
investeringen in zowel infrastructuur, herverkaveling en
bodemsanering, als in de uitstraling van terreinen. Herstructurering
gaat vaak met hoge kosten gepaard.
Het bestaan van externe effecten, zoals effecten op milieu, landschap
en ruimte, kan overheidsingrijpen legitimeren. Om uitspraken te kunnen
doen over de gewenste financiering van herstructurering zijn twee
criteria van belang: wie zijn verantwoordelijk en wie profiteren van
de herstructurering? Deze studie bevat een vragenlijst die inzicht
geeft in de rollen en verantwoordelijkheden van private partijen en
overheden en bij wie baten en kosten van herstructureringen neerslaan.
In de praktijk zijn de gevolgen voor de welvaart het grootst voor de
regio zelf. Een belangrijke rol voor gemeenten, regionale overheden en
het bedrijfsleven ligt bij herstructurering dan ook meer voor de hand
dan een prominente rol van het Rijk. Betrokkenheid van het Rijk is wel
gewenst. Het Rijk kan bijvoorbeeld voorzien in coördinatie op
nationaal niveau van herstructureringen in verband met verschillen
tussen regio's. Ook schaalvoordelen bij kennisontwikkeling hoe
herstructureringen aan te pakken is een voordeel van een nationale
aanpak. Niet iedere regio hoeft het wiel opnieuw uit te vinden.
Monitoring van veroudering van bedrijventerreinen blijkt gecompliceerd, omdat veel indicatoren om veroudering in kaart te brengen moeilijk meetbaar zijn (zoals uitstraling), en de interpretatie van die indicatoren hangt ook weer af van de omgeving. Zo stelt de nabijheid van een woonwijk bepaalde eisen aan een bedrijventerrein. De beleving van veroudering hangt bovendien ook af van de aldaar gevestigde bedrijfstak: een ICT-bedrijf stelt andere eisen aan een bedrijventerrein dan een autosloperij. De studie doet een voorstel voor een prototype 'verouderingsmonitor', die complicaties en te maken keuzes zichtbaar maakt. De hiermee opgedane ervaringen kunnen op termijn leiden tot een verbeterde monitor.
Tenslotte doet de studie enige suggesties hoe verouderingsproblematiek
in de toekomst gedeeltelijk te voorkomen valt:
* wijzigen van de rol van de gemeentelijke overheid op de
grondmarkt;
* privatiseren van het terreinbeheer;
* de marktwaarde van de uitstraling van een bedrijventerrein
zakelijk exploiteren en de uitgiftepolitiek hierop afstemmen;
* flexibiliteit in de grond- en vastgoedexploitatie inbouwen door de
uitgifte van concessies.
Geen van deze voorstellen levert kant-en-klare oplossingen. Wel geven
deze suggesties stof voor discussie over de grondmarkt voor bedrijven.
De publicatie Veroudering van bedrijventerreinen: een structuur voor herstructurering, ISBN 90-5833-062-1, is te bestellen bij:
Koninklijke De Swart
Postbus 53184
2505 AD Den Haag
Telefoon: 070-3082121
Telefax: 070-3082159
De prijs is NLG 42,90 (inclusief verzendkosten)
Tevens is de volledige publicatie (gratis) beschikbaar als PDF-file.
De Bedrijfslocatiemonitor is een meerjarig project van het CPB en de Ministeries van VROM en EZ, waarin onder meer de behoefte aan bedrijventerreinen in Nederland op de lange termijn wordt geraamd.