IP/01/639
Brussel, 3 mei 2001
Toegang tot documenten: Commissie verheugd over goedkeuring door
Europees Parlement van reeds door Commissie en Raad geaccepteerde
nieuwe regels
Vandaag heeft het Europees Parlement zijn goedkeuring gegeven aan een
verordening inzake de toegang van het publiek tot documenten van de
Europese instellingen. Voortaan bepaalt één enkele regeling het recht
op toegang van het publiek tot documenten van het Europees Parlement,
de Commissie en de Raad. In beginsel kunnen alle documenten door het
publiek worden geraadpleegd. Als een instelling de toegang tot
bepaalde documenten wil weigeren, moet zij dit afdoende motiveren.
De stemming van vandaag had betrekking op een voorstel van de
Commissie van 26 januari 2000.
Na de stemming in het Parlement verklaarde Commissaris Michel Barnier,
belast met regionaal beleid en institutionele hervorming: "De
vaststelling van duidelijke regels voor de toegang van de burger tot
documenten is niet alleen van essentieel belang voor het goed
functioneren van de Europese instellingen, maar versterkt ook de
democratische legitimiteit van de instellingen."
De nieuwe regels vormen een aanvulling op de bestaande nationale regels inzake de toegang tot documenten. Ze zijn van toepassing op alle documenten die zijn opgesteld door of zich in het bezit bevinden van de Europese instellingen. Commissaris Michel Barnier zei: "Waarschijnlijk is de tekst niet in de ogen van iedereen perfect, maar de Commissie meent een redelijk evenwicht te hebben bereikt tussen de uiteenlopende tradities op dit gebied in de verschillende lidstaten. Bovendien sluit de tekst aan bij de verschillende specifieke taken die bij het EU-Verdrag aan respectievelijk het Europees Parlement, de Raad en de Commissie zijn toegekend. "
De nieuwe verordening bestendigt in verregaande mate de bestaande
praktijk. Toch bevat de verordening ook een groot aantal nieuwe
elementen:
* Documenten die de instellingen (van derden) ontvangen, vallen
voortaan ook onder de regels inzake de toegang tot documenten.
Voorheen vielen alleen door de instellingen zelf opgestelde
documenten onder deze regels.
* De definitie van het begrip "document" is erg ruim: het recht op
toegang tot documenten geldt voortaan ten aanzien van alle soorten
documenten, dus zowel voorbereidende als definitieve documenten,
ongeacht de gevoeligheid ervan en of zij door een instelling dan
wel door derden zijn opgesteld.
* Beperking van het recht op toegang tot documenten: het recht op
toegang tot documenten kan slechts in bepaalde gevallen worden
beperkt. De nieuwe verordening verduidelijkt en rationaliseert in
dat verband de bestaande praktijk. In ieder geval moet er een
zogenaamde "harm test" plaatsvinden ("Zou de openbaarmaking van
het document het openbaar belang in dit specifieke geval
schaden?"), ook al behoort het betrokken document tot een
categorie waarvoor de toegang in uitzonderlijke gevallen kan
worden beperkt. Als een document slechts gedeeltelijk onder een
beperking valt, moeten de overige delen worden vrijgegeven.
* De instellingen moeten sneller werken. Zij krijgen 15 werkdagen de
tijd om te antwoorden, en niet langer een maand, zoals tot
dusverre.
* Om de toegang tot documenten te vergemakkelijken (en om potentieel
belangrijke documenten onder de aandacht van de burger te brengen)
moeten de instellingen een register van alle documenten opstellen.
Ook tot documenten die niet in het register zijn opgenomen, kan de
burger toegang vragen, maar opname in het register maakt het
belangstellende burgers gemakkelijker om documenten te vinden.
Met betrekking tot de Commissie zei Commissaris Michel Barnier verder: "Van alle drie de Europese instellingen verwerkt de Commissie veruit het grootste aantal documenten. De aard van de documenten die de Commissie in haar bezit heeft, loopt sterk uiteen. Dit houdt verband met de verschillende taken die de Commissie zijn toebedeeld, variërend van het voorstellen van nieuwe wetgeving tot het controleren van de naleving ervan door de lidstaten. De grootste bijdrage aan de toepassing van de nieuwe verordening moet dan ook door de Commissie worden geleverd. Wij willen ons volledig inzetten voor de uitvoering van de nieuwe regels, niet alleen omdat het onze plicht is, maar ook omdat wij er diep van overtuigd zijn dat zij de democratische legitimiteit van onze instelling zullen vergroten" .
De nieuwe regels treden in werking zes maanden na de definitieve goedkeuring ervan. De verordening wordt definitief goedgekeurd na linguïstische revisie van de tekst in de elf talen.
Informatie over de huidige praktijk bij de Commissie is te vinden op
het volgende adres:
http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgc/acc_doc/en/index.ht
m