12 mrt 2001
Nummer 25 12 maart 2001
gewone Zuiderzeelijn maar 1%
Maatschappelijk rendement magneetzweefbaan 4%
Banengroei vooral in Flevoland, Friesland en Groningen
Wet van behoud van reistijd
Noot voor de pers
Nieuw onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen laat zien dat
het maatschappelijk rendement van àlle snellere spoorverbindingen
tussen de Randstad en het Noorden positief is. Wel zijn er grote
verschillen tussen de varianten. De magneetzweefbaan met een
metro-dienstregeling - zes treinen per uur, zes tussenstops - heeft
het hoogste rendement, namelijk 4,1%. Een magneetzweefbaan met
minder tussenstops haalt een rendement van 3,6%, terwijl een hoge
snelheidslijn met TGV-treinen nog 3,0% scoort. Het maatschappelijk
rendement van een Zuiderzeelijn met klassieke treinen tot 160
km/uur komt echter niet hoger dan 1%. Dit blijkt uit het
slothoofdstuk van een net verschenen boek over de Magneetzweefbaan
Schiphol-Groningen.
Het boek doet verslag van het symposium 'Zweven naar de toekomst',
dat 17 november 2000 werd georganiseerd door de sectie Ruimtelijke
Economie van de Rijksuniversiteit Groningen. Het maatschappelijk
rendement, dat wordt becijferd in het slothoofdstuk, bestaat uit
een groot aantal verschillende aspecten, zoals reistijdwinst,
lagere prijzen, een grotere variëteit aan diensten, nationale
banenwinst, minder congestie in het verkeer en baten op de
woningmarkt.
Banengroei vooral in Flevoland, Friesland en Groningen
Volgens het symposiumverslag is de zweefbaan in beginsel zonder
blijvende overheidsondersteuning te exploiteren. Dat is voor
openbaar vervoersprojecten een zelden voorkomende situatie. Uit het
verslag blijkt voorts dat het consortium voor de aanleg van een
magneetzweefbaan eigenlijk nog versterking behoeft met een
vervoersmaatschappij. Ook bevat het verslag een overzicht van de
aantallen reizigers die verschillende varianten van de
Zuiderzeelijn zullen trekken en worden de indirecte effecten van de
verschillende varianten in kaart gebracht. Nationaal gaat het bij
de magneetzweefbaan om 3.200-3.700 extra arbeidsplaatsen. Voor
Flevoland, Friesland en Groningen gaat het gezamenlijk om
9.000-9.600 extra banen; een extra groei die deels ten koste gaat
van de werkgelegenheidsgroei in vooral Drenthe, Overijssel en
Gelderland.
Wet van behoud van reistijd
Het boek bevat daarnaast de verslagen van de workshops die tijdens
het symposium zijn gehouden. Milieudeskundigen wezen op de wet van
behoud van reistijd die tot langere ritten aanleiding zal geven,
terwijl het energiegebruik ook nog eens kwadratisch zal stijgen met
de snelheid van de gekozen vervoerswijze. Deskundigen uit het
"Amsterdamse" gaven duidelijk aan niet te geloven in de becijferde
voordelen van een snellere verbinding voor hun eigen regio. De
workshop onder leiding van Hayo Apotheker ontwikkelde vier
verschillende stedenbouwkundige concepten voor de stationslocatie
Heerenveen. Volgens de rapporteur (Hans Alders) met een voorkeur
voor een mengvorm tussen een "mierenhoop" en een "spinnenweb"
model, die Heerenveen beter in de regio positioneert en die de
effecten van de zweefbaan voor de regio kan maximeren. De weergave
van de tijdens het symposium gehouden discussies laat tenslotte
zien hoe op dit terrein invloedrijke leden van de Tweede Kamer
tegen de magneetzweefbaan aankijken.
Noot voor de pers
* Nadere inlichtingen: Prof.dr. Jan Oosterhaven, tel. (050) 363 37
28 en dr. Dirk Strijker tel. (050) 363 37 26.
* Het boek kost fl. 55,- en kan besteld worden via tel. (050) 363 37
40, of e-mail: vleuten@eco.rug.nl .