persbericht / nr. 2001-10, 7 maart 2001
DNA-chips voor betere productkwaliteit
De kwaliteit van groenten, fruit en snijbloemen is binnenkort door
de hele keten te meten én te voorspellen met behulp van de nieuwste
moleculaire technieken zoals DNA-chips. Met dat doel voor ogen
hebben ATO en Plant Research International de krachten gebundeld.
Organisaties vanuit de keten kunnen daardoor nu via één loket
methoden laten ontwikkelen om de kwaliteit in de keten beter te
controleren en voorspellen.
Hand met DNA-chip: glasplaatje met daarop duizenden genen die gemeten
worden. Inzet: vergroting van de glasplaat
Met DNA-chips kan in één analyse de activiteit van duizenden genen
gemeten worden. DNA-chips zijn daarom zeer geschikt om de biologische
activiteit van land- en tuinbouwproducten nauwkeurig te meten. De
DNA-activiteit in een bepaald product is niet alleen een maat voor de
kwaliteit op dat moment. De activiteit geeft ook aan wat voor
kwaliteitbeïnvloedende processen er in het product net op gang zijn
gekomen zijn, en wellicht pas veel later op andere manieren zichtbaar
worden. Daarmee is de voorgeschiedenis van een product objectief en
snel te meten, zowel tijdens de teelt als in de naoogstfase.
Met speciaal daarvoor ontwikkelde DNA-chips kan bijvoorbeeld gemeten worden wat het stadium van kiemrust of kieming van plantmateriaal is. Zo kan met DNA-chips al ruim vóór een zichtbare kieming van bloembollen al aangetoond worden dat de kieming op gang gekomen is. Dan wordt namelijk het DNA al actief dat voor de kieming moet zorgen.
Ook de veroudering van snijbloemen kan door de hele keten heen met DNA-chips effectief gemeten worden. Daarbij wordt de activiteit van de `verouderings-genen' in kaart gebracht. Deze informatie kan gebruikt worden voor het gericht veredelen op betere houdbaarheid, maar ook voor het optimaliseren van bijvoorbeeld bewaarcondities na de oogst.
Door de combinatie van de product- en ketenkennis van het ATO en de
genetische en fysiologische kennis van Plant Research International,
kunnen de speciale DNA chips sneller en goedkoper ontwikkeld worden.
Plant Research International maakt al enige jaren DNA-chips, die tot
op heden vooral voor onderzoekdoeleinden gebruikt worden. Het ATO is
ervaren in het ontwikkelen van meetmethoden voor het bepalen van de
productkwaliteit in de keten.
Als extra spin-off van de samenwerking zullen sneller genen gevonden
worden die cruciaal zijn voor de kwaliteit van producten in de land-
en tuinbouw. Veredelingsbedrijven kunnen deze kennis gebruiken voor de
ontwikkeling van rassen met hogere productkwaliteit. Voor veilingen,
groothandel en verwerkende industrie liggen snelle en accurate toetsen
binnen bereik, waarmee inzicht in productkwaliteit kan worden
verkregen ter ondersteuning van managementbeslissingen.