Vertrouwen, het cement van de democratie?
Aan de vooravond van een internationaal congres in Groningen over het
thema 'Trust: cement of democracy', zal een handvol invloedrijke
Nederlandse politici de degens kruisen over hetzelfde thema: Hans van
Mierlo - voormalig politiek leider D66, Femke Halsema - kamerlid Groen
Links, Bart Tromp - kandidaat voorzitter PvdA, Joop Wijn - kamerlid
CDA en minister van Sociale Zaken Klaas de Vries (onder voorbehoud).
Democratie is het beste - of volgens sommigen het minst slechte -
politieke systeem. En in Westerse landen als Nederland staat de
democratie dan ook nauwelijks ter discussie. Maar een democratische
staatsvorm functioneert niet onder alle omstandigheden. Ten oosten van
het voormalige IJzeren Gordijn blijkt dat maar weer eens. De vraag
werpt zich op aan welke voorwaarden een samenleving moet voldoen, wil
democratie mogelijk zijn. De geschiedenis leert ons op dit punt een
heleboel. Het verleden is een goudmijn waarin voorbeelden van
samenlevingen waarin de democratie niet tot bloei kwam voor het
oprapen liggen. Het vermoeden bestaat dat burgers een beredeneerd
vertrouwen in elkaar en de overheid moeten hebben wil de democratische
regeringsvorm tot volle wasdom komen. Als burgers elkaar en de staat
redelijkerwijs niet kunnen vertrouwen, dan ligt de despotie op de
loer.
Het is dan ook niet voor niets dat invloedrijke denkers als Fukuyama,
Offe en Warren de laatste jaren aandacht besteden aan het begrip
Vertrouwen.
De politici die op de discussieavond met elkaar van gedachten zullen
wisselen, hebben op verschillende manieren met de praktijk van de
vertrouwens-thematiek te maken gehad: het vertrouwen van politici
onder elkaar (in de Kamer of tijdens kabinetsformaties), het
vertrouwen dat coalitiepartners in elkaar hebben, het vertrouwen dat
men al of niet kan of moet hebben in het ambtelijk apparaat (het 'yes,
minister' probleem, alias het vraagstuk van de vierde macht), de vraag
hoe het vertrouwen van de kiezers te winnen en te behouden etc. Kern
van de discussie zal vooral zijn hoe de vraag naar de werking van
vertrouwen in de democratie het beste beantwoord kan worden.
Datum en tijd
woensdag 21 februari 2001, 20.00 uur
Discussieleider
prof.dr. W.K.B. Hofstee
Titel
Vertrouwen, het cement van de democratie?
Plaats
Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Informatie
Studium Generale Groningen, tel. (050)363 54 63, www.rug.nl/studium
Tentoonstelling