C hemotherapie kan op lange duur schadelijk zijn voor het hart
Door het succes van chemotherapie bij diverse soorten kanker, hebben steeds meer kankerpatiënten na de behandeling een normale levensverwachting. Maar van een aantal soorten chemotherapie is al enige tijd bekend dat ze schade kunnen veroorzaken aan het hartspierweefsel. Hoewel het lang kan duren voordat de verschijnselen of klachten zich openbaren, kan die schade uiteindelijk leiden tot hartfalen. Drs. Martin Meinardi onderzocht bij patiënten met testiskanker en bij patiënten met borstkanker wat op de lange termijn het effect was van de chemotherapie die zij ondergingen. Hij concludeert dat een deel van deze patiënten een verhoogd risico hebben op hartproblemen. De promovendus beveelt aan om de hartfunctie van ex-kankerpatiënten die zijn behandeld met bepaalde soorten cytostatica (met name anthracyclines; cisplatinebevattende chemotherapie) te blijven controleren om hartproblemen in de toekomst te voorkomen.
Van de patiënten met een uitgezaaide vorm van testiskanker overleeft
inmiddels circa negentig procent de ziekte door chemotherapie.
Meinardi constateert bij deze groep patiënten een verhoogd risico op
hartproblemen, tien tot twintig jaar na de behandeling. De
belangrijkste risicofactoren voor hartproblemen, zoals hoge bloeddruk
en een verhoogd cholesterolgehalte, blijken bij deze groep meer voor
te komen dan bij testiskankerpatiënten die geen chemotherapie hebben
gehad. De promovendus wist met een zeer gevoelige techniek aan te
tonen dat er tot twintig jaar na de chemotherapie nog restanten van de
cisplatinebevattende chemotherapeutica in het bloed van de patiënten
aanwezig is. Deze platinadeeltjes zouden een rol kunnen spelen bij het
ontwikkelen van schadelijke langetermijneffecten van chemotherapie.
Maar verder onderzoek moet uitwijzen wat het precieze mechanisme
achter het schadelijke effect is.
Bij borstkankerpatiënten met uitzaaiingen naar de oksellymfeklieren,
worden de tumor en de lymfeklieren operatief verwijderd, waarna de
patiënten vaak aanvullende chemotherapie krijgen om eventuele kleine
uitzaaiingen te doden. Ook deze patiënten hebben momenteel een grote
kans op langdurig herstel. Meinardi constateert bij de onderzochte
patiëntengroep wel een negatief effect van de chemotherapie op de
hartfunctie, maar dit leidde bij geen van de patiënten tot ernstige
hartproblemen. /ImK
Meinardi (Groningen, 1970) studeerde geneeskunde aan de RUG. Hij
verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdelingen Medische oncologie
en Cardiologie van het Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG). Het is
gefinancierd met een subsidie van het AZG (ontwikkelingsgeneeskunde).
Momenteel is Meinardi werkzaam in het Deventer Ziekenhuis op de
afdeling Interne geneeskunde, waar hij de opleiding tot cardioloog
volgt.
Datum en tijd
maandag 21 februari 2001, 16.00 uur
Promovendus
M.T. Meinardi, tel. (0570)63 07 63 (werk)
Proefschrift
Long-term chemotherapy-related cardiovascular morbidity
Promotor
prof.dr. D.Th. Sleijfer en prof.dr. D.J. van Veldhuisen
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Agenda
Lezingenserie