Eerste statusrapport reuzenpanda
De versnippering van de ruige Chinese bergbossen waar de reuzenpanda leeft, is de grootste bedreiging voor de met uitsterven bedreigde reuzenpanda, zegt het internationale Wereld Natuur Fonds (WWF) in een vandaag gelanceerd rapport. Dit eerste statusrapport van de soort wijst uit dat in de provincie Sichuan in China, waar de meeste panda's voorkomen, het pandaleefgebied tussen 1974 en 1989 met 50% is verminderd en in een deel van Sichuan sinds 1987 met 30%. Er is ook goed nieuws: door het houtkapverbod dat de Chinese regering in 1998 na de overstromingen van de Yangtse-rivier heeft uitgevaardigd, is aan het verdwijnen van het bergbos een halt toegeroepen. En ook al leeft het dier in gevangenschap langer, de voortplanting in het wild is velen malen succesvoller.
Voorplanting in het wild geen probleem
WWF's eerste statusrapport ontmaskert de mythe dat seks een probleem is voor reuzenpanda's. Het dier leeft misschien wel langer in gevangenschap, maar de voortplanting is in het wild succesvoller. In een natuurlijke omgeving zijn zowel alle vrouwelijke als mannelijke volwassen reuzenpanda's betrokken bij de voortplanting. Cijfers uit het Panda Studbook (november 1999) laten zien dat slechts 28% van volwassen reuzenpanda's in gevangenschap het met elkaar doet. Volgens de auteurs van het rapport moet het beschermen van de reuzenpanda in zijn natuurlijk omgeving dan ook ontegenzeggelijk de hoogste prioriteit hebben als we dit internationaal bekende en geliefde dier een toekomst willen bieden.
Nieuwe aantalschatting op komst
Er zijn ongeveer 1000 reuzenpanda's in het wild. Momenteel vindt een gezamenlijke onderzoek van de Chinese regering en het Wereld Natuur Fonds plaats dat nieuwe cijfers moet opleveren. Het driejaarlijkse onderzoek is in 1999 gestart en moet de basis leggen voor nieuwe initiatieven om de soort er weer bovenop te helpen. Het tellen gaat aan de hand van de uitwerpselen, die in het geval van de panda talrijk zijn (zo'n 100 drollen per dag) en waar men de individuen aan kan onderscheiden. Vroeger kwamen panda's tot buiten China voor, nu leven ze alleen nog in hooggelegen berggebieden in het zuidwesten van China (zie landkaart uit het statusrapport).
Dreigende hongerdood
De reuzenpanda is op kleine eilandjes bos teruggedrongen door het oprukken van de bevolking in de bergvalleien en de commerciële houtkap door staatsbedrijven. Deze versnippering van het leefgebied is vooral gevaarlijk omdat de reuzenpanda's zich moeten aanpassen aan de levenscyclus van hun enige voedselbron, bamboe. Bamboe komt één keer in de 30-120 jaar tot bloei en sterft dan massaal af. Wanneer dat gebeurt in een klein gebied waar nog maar één bamboesoort voorkomt, dreigt de hongerdood voor de panda. Ook krijgen de geïsoleerde populaties te maken met inteelt, wat leidt tot vermindering van de weerstand en de vruchtbaarheid van de panda.
Overstromingen leidden tot houtkapverbod
De enorme overstromingen in 1998 hebben veel slachtoffers geëist en China heeft nog in hetzelfde jaar voor onbepaalde tijd een houtkapverbod ingesteld. Daarmee is een grote bedreiging afgewend, maar meteen ook een nieuwe ontstaan. Voor de lokale bevolking rond de pandareservaten zijn veel banen in de houtsector verdwenen, en nu al zijn er tekenen dat het stropen van wild toeneemt om alternatieve inkomsten te verwerven. Daarnaast missen lokale overheden inkomsten uit de houtkap; ze dreigen het gebied industrieel (mijnbouw, waterdammen) te ontwikkelen.
Pandasnelwegen
WWF startte in 1980 als eerste natuurbeschermingsorganisatie met veldwerk in China en heeft de afgelopen 21 jaar diverse projecten ondersteund, waaronder pandatellingen, het opzetten van reservaten en trainingen voor parkwachters en reservaatbeheerders. Sinds het houtkapverbod richt de natuurbeschermingsorganisatie zich in toenemende mate op het ontwikkelen van 'pandavriendelijke' bronnen van inkomst, zoals ecotoerisme. Reuzenpanda's hebben alleen een toekomst als ze leven in grote ongerepte bosgebieden en de mensen die in hun nabijheid wonen een zekere bron van inkomsten hebben. Die twee moeten samen kunnen gaan, vindt het Wereld Natuur Fonds. Er zijn initiatieven van de overheid nodig om de huidige reservaten goed te bewaken en pandagebieden met elkaar te verbinden door middel van pandasnelwegen. Geen snelwegen van asfalt, maar brede dichtgegroeide stroken bos waardoor de panda's van het ene naar het andere gebied kunnen trekken. Daarnaast dringt het Wereld Natuur Fonds er bij de Chinese regering op aan een financieel fonds te creëren om de chronische financiële tekorten van de pandareservaten aan te vullen.
Op aanvraag beschikbaar
- 'Giant Pandas in the wild', 2001 a WWF Species Status Report
- WWF's Giant Panda Conservation Program
- Informatieblad over de panda
- Fotomateriaal van de reuzenpanda in zijn natuurlijke omgeving
- Betacammateriaal van de reuzenpanda in zijn natuurlijke omgeving Meer informatie
Margit Renkema; persvoorlichter; tel: 030 693 73 13; email: mrenkema@wwfnet.org; Tel. Mob.: 06 27 37 68 64
Marie-Christine Lanser-Reusken; persvoorlichter;tel. 030 693 73 33; email: mlanser@wwfnet.org; Tel. Mob.: 06 57 65 04 35