Den Haag, 13 februari 2001
BIJDRAGE VAN FERD CRONE (PVDA) AAN HET ALGEMEEN OVERLEG OVER DE DERDE FASE
EMU
Invoering euro
Vooraf: er ligt werkelijk een mooi invoeringsplan. Dat mag ook wel eens
gezegd worden, want eens komt het moment, wellicht nu, dat je moet zeggen
'we gaan er voor'. Dan moet je je er ook bij neerleggen dat het op
onderdelen iets anders had gekund, maar dat je het toch accepteert.
Bij burgers is er nog veel onrust. Mijn wellicht soms wat kritische vragen
zijn er niet op gericht die onrust te vergroten, maar om meer duidelijkheid
te verschaffen aan de burger. Soms moet je ook pas reclame/info campagnes
voeren als je verder bent, bv in augustus of december. Maar de onrust zal al
afnemen als je nu vast meldt dat het dan zal gebeuren. Dan wacht men
rustiger op zijn beurt. Deelt de minister die visie en gaat hij nu meer
communiceren: de spotjes veroorzaken nu eerder onrust omdat ze melden dat er
iets enorms gaat gebeuren in januari 2002, maar mensen wordt nog geen
handelingsperspectief geboden.
Het heeft nog steeds onze voorkeur dat burgers al voor 1 januari in beperkte
mate euro-biljetten kunnen krijgen zodat ze na 1 januari niet met dubbel
wisselprobleem zitten. Bij voorkeur met vooraf afgepaste envelopjes met
vaste coupures Dat mag niet van de ECB. Zalm heeft in de Euro-ministerraad
(tegen zijn zin) al namens de Kamer gevraagd of het toch mag. Tevergeefs. Op
dit punt is er dus gewapende vrede, we wachten op een nieuwe kans.
België heeft een voorsprong m.b.t. de invoering van de euro op alle
eurolanden. Zij beginnen op 1 december al met bevoorraden van winkels (2
weken eerder dan Nederland). Er zijn zelfs al landen die in september
beginnen. Wordt in die landen de kans ook niet groter dat frontloading niet
alleen bij winkels maar ook consumenten zal geschieden. Nederland heeft
t.o.v. andere eurolanden een korte periode van omwisselen (4 weken).
Gevraagd zal worden of de minister geen moeilijkheden verwacht gezien de
korte periode. Is het niet gewenst om - gezien de lange wachtrijen die
straks ontstaan - een eenmalig te gebruiken chipcard in omloop te brengen,
zoals de telefoonkaart?
Andere vragen zijn:
. Waarom denkt de minister nog steeds dat er geen prijsverhogingen zullen
ontstaan i.v.m. het afronden op het eurobedrag? De tendens is toch dat de
prijzen hoger worden. Immers bedrijven zullen naar boven afronden, tenzij:
of de concurrent het niet doet, of de wet het verbiedt. Waarom geen
wettelijke vangnet regeling, zoals bij de oorspronkelijke invoering van de
BTW.
Wel is het ook goed dat het kabinet de Consumentenbond steunt om een
continue onderzoek te doen.
Een ander voorstel is dat langer - bijvoorbeeld nog tot eind februari -
dubbel geprijsd wordt zodat de consument de nieuwe prijs kan vergelijken met
de guldenprijs die hij nog in het geheugen heeft. (de geheugenprijs)
(bonnetjes). In de supermarkt zullen de plussen/minnen wel meevallen. Maar
de prijsverhogingen zitten meer bij zelfstandige systemen (de koffie van de
NS, de schoenenwinkelier, de kapper). Zit dit ook in de monitor. Anders gaat
het daar toch nog mis.
. Hoe is de voortgang m.b.t. de verspreiding van de Zalm/Eurokit? Wat als
iemand de waardebon niet heeft ontvangen. Is iedereen (denk aan de problemen
met de heffingskorting bij het belastingplan) te bereiken.
De veiligheid is een groot risico. Daarvoor geldt dat ik - zoals gezegd - nu moet kiezen het vertrouwen te geven. Dat valt me makkelijk: want Nederland (Financiën + DE Bank) hebben het met militaire precisie voorbereid: meteen na de kerstpakketten komen de biljetten in de wagens.
De routes liggen nu al vast.
Toch zit een gevaar in een klein hoekje: MERCATOR, dat bedenken wij saaie
ambtenaren, bankemployees en politici niet:
. De euro wordt in 10 verschillende landen gedrukt, is dat i.v.m.
verschillen niet risicovol.
. Wat gebeurt er met misdrukken? En vooral ook het papier, want dat is
cruciaal om vervalsingen te kunnen maken.
. Is het politietoezicht op orde? Is dit nog steeds nationaal opgezet of is
er coördinatie in
Frankfurt (ECB) of Brussel? En is nationaal de expertise gebundeld of
slechts gedecentraliseerd?
. Hoe gaat het zwart geld: wil de minister een overzicht sturen van de
1000-tjes enz. die wel
zijn uitgegeven maar nooit bij DNB terugkomen? Een mooie financiële
meevaller maar ook
een indicatie van wat er te verwachten valt.
Het bedrijfsleven
Eén op de vijf bedrijven ligt achter t.a.v. maatregelen te nemen voor
overgang euro.
. Hoe is het gesteld met de veiligheid in de winkels. In januari zal er veel
geld in de winkels
voorradig zijn. (ca. 5 x de normale hoeveelheid). De kasgeldverzekering is
daar niet op
afgestemd.
. Momenteel willen de banken niet verder gaan dan in 40% van de automaten
ook 5-
eurobiljeten op te nemen. Dwz drie van de vijf klanten krijgen géén
5-eurobiljetten. Het
percentage automaten dat ook 5-eurobiljetten bevat moet fors omhoog.
. De kosten van de omwisseling van de Euro is voor bedrijven hoger dan
verwacht. Wat is de
mening van de minister hierover?
. Het ombouwen van pinautomaten ligt in handen van slechts 2 bedrijven.
Verwacht wordt dat
het feit dat er geen concurrentie is de prijzen voor het ombouwen en het
onderhoud hoog
zullen zijn. Kan de minister hierover overleggen met zijn collega van EZ
(mededinging) en
is hij bereid met MKB te overleggen en de pijn te verzachten? Hoewel er al
fiscale
maatregelen genomen zijn - zoals het verhogen van de zelfstandigenaftrek in
1999 en het
verhogen van de eerste percentages van de
kleinschaligheidsinvesteringsaftrek - zou m.n.
voor het MKB een extra verhoging van bijv. de zelfstandigenaftrek wellicht
een goed
. De automatenbranche heeft aan de bel getrokken omdat zij een zware
branchespecifieke
schade zal oplopen. (ca. 40 miljoen). Hier is sprake van een kleine
duidelijk aanwijsbare
groep ondernemingen. Gaarne de mening van de minister.
. Is de voorlichting voor vooral de zwakkere groepen uit de samenleving goed
geregeld?
Maar ook duidelijkheid over het aantal geldautomaten dat op één januari 2002
buiten
werking is en tot hoe laat.
Overheid
. Er zijn gemeenten die achterlopen op het invoeringsschema, vooral grote en
waterschappen.
Bij departementen zijn het Defensie, Vrom maar vooral EZ dreigt een risico
factor te zijn
. Schoolboeken: De vervanging van schoolboeken is nog steeds een probleem.
De euro zit al
in veel schoolboeken die de laatste jaren zijn verschenen. Maar de
afschrijvingstermijn van
schoolboeken is 12 jaar. Veel boeken zullen dus toch nog vervangen moeten
worden. De
financiële middelen die hiervoor zijn uitgetrokken blijken niet voldoende.