1red9100
9-2-2001, NOS, Met het oog op morgen, Radio 1, 23.07 uur
MINISTER-PRESIDENT KOK, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE
MINISTERRAAD, OVER ZIJN BEZOEK AAN ERITREA EN ETHIOPIË, DE
PRIVATISERING VAN HET ELEKTRICITEITSNET EN DE MESTSTOFFENWET
GREYN:
Meneer Kok, u bent redelijk tevreden teruggekeerd van uw bezoek aan Ethiopië en
Eritrea?
KOK;
Ja.
GREYN:
U ging kijken hoe de vredesmissie op gang komt. Komt het op gang zoals de bedoeling
was?
KOK:
Ja, is op gang. Al heel snel na het besluit in het kabinet is men met de implementatie
begonnen. Men is snel aan de gang gegaan, je kunt zeggen dat UNMEE met daarbinnen
zeker het Nederlandse aandeel dus volop geïnstalleerd is en in werking is. Men heeft in
de aanvang natuurlijk wat kinderziektes gehad, maar ook lering trekkend uit eerdere
ervaringen, heel snel goed kunnen werken. Men werkt uitstekend samen met de
Canadezen, met wie we veel samen doen in dat centrale gebied, die centrale zone. Wat
voor mij belangrijk was om zelf ook te zien, is dat de verstandhouding met de beide
landen, met Eritrea en Ethiopië, die op regeringsniveau nog steeds een bloedhekel aan
elkaar hebben, dat die verstandhouding goed is. Dus beide zien ook de rol van UNMEE
als belangrijk. Er is nu een akkoord gekomen, ook mede onder druk van Nederland ter
plaatse, om van die bufferzones de grenzen te bepalen, zodat UNMEE daarbinnen zijn
werk beter kan doen. En dat betekent dat we toch echt ook wel met een beetje gepaste
trots kunnen toezien vanuit hier hoe onze mensen daar inderdaad de weg naar vrede
verder begaanbaar maken.
GREYN:
Toen het onderwerp werd besproken in de Tweede Kamer was er erg veel zorg of dat
allemaal wel goed zou aflopen. En minister De Grave heeft toen eigenlijk met de hand
op het hart moeten beloven dat het niet langer dan een half jaar zou duren. Nou las ik
dat u vond dat de ervaring die daar wordt opgedaan, dat dat zonde zou zijn als die zou
verdwijnen. Betekent dat dat het misschien langer dan een half jaar zal duren?
KOK:
Nee, het gaat niet langer dan een half jaar duren. Dat is ook niet iets met de hand op het
hart geweest, dat hebben we van begin af aan ook in het kabinet zo gezegd. Het past ook
in het hele concept dat vanuit de VN is ontvouwd, is ontwikkeld. Wat ik gezegd heb in
antwoord op vragen over onze aanwezigheid, ook elders in Afrika en ook elders in de
wereld waar dat nodig is, dat we natuurlijk ook onze expertise op enig moment ook
weer op andere plaatsen weer kunnen gebruiken. En de vraag was op enig moment in de
persconferentie aan het slot van mijn verblijf daar, of na dat halve jaar alle knoppen als
het ware omgingen. Toen heb ik gezegd: nee, natuurlijk niet, want het politieke
commitment blijft, we hebben ook expertise opgebouwd in de vorm van betrekkingen met de beide landen. Dat kan worden overgedragen op degenen die ons opvolgen. En dhr. Cammaert, dat is de force commander, de Nederlander die daar leiding geeft aan het geheel, die zal ook nog langer blijven, die blijft in ieder geval voor een jaar, dacht ik. Dus de Nederlandse bijdrage blijft ook voor een langere tijd verzekerd, ook op het humanitaire vlak, als het gaat om het weer ontdooien van vormen van humanitaire hulpverlening en ontwikkelingsgelden.
GREYN:
Kortom, afgezien van die dromedarisrit viel het mee?
KOK:
Ja, die dromedarisrit was niet het meest begeesterende moment voor mij, omdat het een
verrassing was en ik bovendien niet zo geroutineerd ben in die sport, maar voor het
overige viel het mee, behalve dat het natuurlijk ongelooflijk aangrijpend is om te zien
hoe groot de armoede daar is en hoe men binnen die al bestaande massale armoede kans
heeft gezien om elkaar daar een aantal jaren gevangen te houden in ongelooflijke
conflicten die aan tienduizenden mensen het leven hebben gekost.
GREYN:
Maar kennelijk verwacht de bevolking ook veel van UNMEE, want het enthousiasme
was toch wel groot, geloof ik?
KOK:
Men verwacht daar veel van. Dat geeft aan dat men in elk geval op die oorlog totaal is
uitgekeken. Niemand wil verder met die oorlog. Maar mij is verteld dat ook dichtbij het
gebied waar wij met jeeps reden op wegen en zijwegen nog heel veel lijken te zien zijn
die daar gewoon liggen te verteren. En dat zijn allemaal dan nog zichtbare resten van
een oorlog die nog maar net is uitgewoed, die ongelooflijk veel geld en mensenlevens
heeft gekost. En als je ziet wat je ook voor positieve dingen zou kunnen doen met die
paar schamele guldens die ze daar verdienen, dan is het natuurlijk dood- en doodzonde
dat het zover heeft moeten komen. Maar dat is dan wel inspirerend, als je dat nu even
als een gegeven neemt met tegenzin, dat je dan vervolgens vanuit UNMEE en ook met
de Nederlandse bijdrage daarin inderdaad kunt bouwen aan duurzame vrede, aan herstel
van genormaliseerde betrekkingen en dat we dat ook als land kunnen doen. Dat vind ik
goed en daarom zeg ik: het is ook goed dat we een paar maanden geleden toch dat
besluit hebben genomen met elkaar, zij het niet met ieders instemming, vanuit de
Kamer.
GREYN:
Is het ook zo dat Nederland ook wat geld achter de hand houdt om uiteindelijk dat
vredesproces tussen Ethiopië en Eritrea op gang te helpen?
KOK:
Ja, ontwikkelingssamenwerking stond met beide landen op een hoog peil in het
verleden. Het waren ook beide landen die eigenlijk ook een voorbeeld waren in Afrika
van landen met een goed bestuur en ook bereid om zich te verantwoorden voor de
besteding van de gelden. We hebben toen een deel van de hulp moeten bevriezen,
vanwege de oorlog, want als men naar de wapens grijpt dan wordt het geld dat men
vanuit het buitenland krijgt ook niet voor de goede sociale doelen gebruikt. Nu men de
andere koers is ingeslagen en nu men stap voor stap dat proces naar vrede ook echt kan vervolgen, komen de momenten dichterbij dat we ook die bevroren ontwikkelingshulp kunnen ontdooien. En dat kunnen we dan ook weer toevoegen aan hetgeen ook nu al vanuit Nederland op een aantal deelterreinen gebeurt.
PRIVATISERING ELEKTRICITEITSNET EN MESTSTOFFENWET
GREYN:
Even naar het binnenland. Terwijl u op die dromedaris zat, werd hier een beetje de kiem
gelegd voor twee nieuwe conflicten. Gisteren ging het een beetje mis bij de behandeling
van de meststoffenwet. En het ging eigenlijk gisteren ook een beetje mis bij het
behandelen van de privatisering van het elektriciteitsnet. Ziet dat er slecht uit?
KOK:
Ik heb het gezien. Ik heb over de elektriciteitswet begrepen dat collega Jorritsma
verderop volgende week nog antwoord aan de Kamer..... en dan zal men ook kijken of
men ook wat dichter tot elkaar kan komen. Dus ik kan daar eigenlijk nog niet op
vooruitlopen.
GREYN:
Maar het is een groot meningsverschil in de coalitie.
KOK:
Het is een behoorlijk meningsverschil tussen fracties, inderdaad, en ook naar het
regeringsvoorstel toe. En wat de meststoffen betreft, heb ik van collega Brinkhorst
vanmiddag begrepen dat hij nog in contact is gebleven, ook vandaag, met
woordvoerders van de fracties, dat men nog verder zoekt naar oplossingen om het
probleem van gisteren tot een oplossing te brengen. In elk geval zou ik niet de neiging
hebben om die twee onderwerpen nu ook weer met elkaar in verband te brengen. We
moeten, denk ik, beide onderwerpen op de eigen merites bezien en proberen naar goed
Nederlands gebruik daar een beetje vindingrijk tot formules te komen.
GREYN:
Maar ze hebben in zoverre met elkaar te maken dat ze voor onrust in de coalitie zorgen.
KOK:
Nee, daar hebt u gelijk in. En het zijn beide, in een overigens rustige week wat betreft
de politieke ontwikkelingen in Nederland, blikvangers geweest die natuurlijk ook de
politieke aandacht van de regering en van ondergetekende vragen.
GREYN:
Maar opwinding voelt u daar niet bij?
KOK:
Het is geen reden voor een bijzondere bloeddrukverhogende opwinding.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, SR)