Amsterdam, 8 februari 2001
C-reactive protein actief betrokken bij hart- en vaatziekten.
Het C-reactive protein (CRP) speelt een belangrijke rol in het voorspellen van het verdere (klinische) beloop van patiënten met hart- en vaatziekten. CRP werd in het verleden gezien als indirect betrokken bij hart- en vaatziekten. Lagrand laat in zijn promotieonderzoek zien dat CRP een actieve rol speelt bij deze ziekten door de ontstekingsreacties in de hartspier te versterken via activatie van het complement systeem (een belangrijk onderdeel van ons natuurlijke afweersysteem). De associaties tussen CRP en het beloop bij hart- en vaat ziekten komen hierdoor in een ander perspectief te staan. Lagrand promoveert op vrijdag 9 februari aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Ondanks betere behandelings- en preventiemogelijkheden blijven hart-
en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in een groot deel van de
wereld. Het onderliggende proces bij deze ziekten is atherosclerose,
oftewel aderverkalking, dat, afhankelijk van de ernst, de
bloeddoorstroming belemmert en daardoor zuurstoftekort in de weefsels
tot gevolg heeft. Zuurstoftekort in de hartspier zet een
ontstekingsreactie in gang, waarbij naast door zuurstoftekort
beschadigde hartspiercellen, ontstekingscellen en cytokines, ook acuut
fase eiwitten (waaronder CRP) een rol spelen.
In dit proefschrift staat C-reactive protein (CRP) centraal omdat de
plasma concentratie van dit acuut fase eiwit voorspellend is voor het
verdere (klinische) beloop van patiënten met hart- en vaat ziekten.
Lagrand kwam op dat idee doordat de CRP-concentratie in het bloed
onafhankelijk van andere bekende risicofactoren het verdere verloop
van hart- en vaatziekten bij mensen voorspelt. In de jaren zeventig is
bij dierexperimenteel onderzoek bovendien al gevonden dat CRP het
complement-systeem kan activeren wanneer het bindt aan een andere
stof. Het complement-systeem is een onderdeel van ons afweersysteem
dat vooral wordt geactiveerd door immuuncomplexen of micro-organismen
om het lichaam te beschermen tegen infectie. Lagrand toonde CRP aan in
de geïnfarceerde delen van de hartspier tezamen met
complement-factoren bij mensen die overleden waren na een hartinfarct.
Tevens konden in dezelfde hartspier-gebieden, alsook in het bloed bij
mensen met een hartinfarct, complexen worden aangetoond tussen CRP en
complement-factoren. Deze complexen worden alleen gevonden als het
complement systeem wordt geactiveerd door CRP.
Het is nog niet volledig duidelijk aan welke stof CRP bindt in de
geïnfarceerde hartspier om het complement-systeem te kunnen activeren.
Het is in elk geval een feit dat het remmen van het complement-systeem
enorm effectief is gebleken bij proefdieren met een hartinfarct. De
grootte van het infarct nam sterk af, soms met wel 65 procent, zonder
dat er ernstige bijwerkingen of complicaties optraden. De volgende
vraag is natuurlijk of deze interventie ook werkt bij mensen.
Binnenkort gaat er onderzoek van start dat hierop het antwoord moet
geven.
Meer informatie:
De promotie van Wim-Kees Lagrand vindt plaats op 9 februari 2001 om
13.45 uur aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Voor meer informatie
kunt u contact opnemen met de dienst public relations en voorlichting
van het VU medisch centrum, Jan Spee of Harry te Walvaart, tel. (020)
444 3444, fax (020) 444 3450.
© Academisch Ziekenhuis Vrije Universiteit
12/02/01
dienst public relations & voorlichting
prv@azvu.nl