8 februari 2001
Willem Alexander en Maxima
Olga Scheltema
Hoewel het nog steeds niet zeker is of en wanneer een verloving van
kroonprins Willem Alexander met Maxima Zorreguieta zal plaatsvinden,
betekent het recente gezamelijke publieke optreden wel een stap in die
richting. De D66-fractie is zich hierop terdege aan het prepareren
omdat zij zich zal moeten uitspreken over een eventuele
goedkeuringswet. Thom de Graaf heeft in de GPD-bladen duidelijk
geschetst voor welke dilemma's wij ons zien gesteld. Enerzijds gun je
iedereen de keuze van zijn hart en kan Willem-Alexander ook trouwen
met wie hij wil. Anderzijds is er die publieke verantwoordelijkheid
als vermoedelijke toekomstige Koning, als troonopvolger. Vanwege die
laatste verantwoordelijkheid eist de Grondwet ook dat het huwelijk bij
wet wordt goedgekeurd, zoniet dan verspeelt de troonopvolger zijn
recht op de troon.
Niet zozeer de keuze van Maxima vormt een probleem, als wel het
verleden van haar vader, die minister was in het verfoeide Videla
regime eind jaren 70, begin jaren tachtig, dat zovele verdwijningen op
zijn conto heeft staan. Daarvoor draagt iedere minister uit dat regime
hoe dan ook althans medeverantwoordelijkheid. Dat aspect leidt tot
nogal wat vragen die als een wetsvoorstel tot goedkeuring wordt
ingediend, beantwoord zullen moeten worden.
In eerste instantie is het de regering en met name de
Minister-President die met een afgewogen voorstel zal moeten komen. En
daarbij zal niet om een aantal klemmende vragen heen kunnen worden
gegaan. Kun je een dochter het verleden van haar vader aanrekenen. Nee
zullen de meesten zeggen. Maar impliceert dat nu ook dat die
verwantschap geen belemmering is voor het zijn van echtgenote van de
toekomstige Koning, dus van onze Koningin? Daarover verschillen de
meningen wel. Kan van Maxima worden gevraagd afstand te nemen van haar
vader of van dat verleden van haar vader? Of moet zijzelf vooral tonen
onze democratische beginselen hoog te hebben en te willen houden? Het
zijn vragen die ook door de D66-fractie beantwoord zullen moeten
worden. Dat er vooralsnog verschillende meningen zijn, is inmiddels
duidelijk geworden.
Daarnaast zijn er de vragen rond het protocol. Is de aanwezigheid van
de vader van Maxima in Nederland bij het huwelijk acceptabel en zo ja,
mag hij daarbij op de voorgrond treden of niet.
De fractie wil niet over een nacht ijs gaan en zal zich indringend op
een en ander beraden. Het is uiteindelijk natuurlijk aan ieder
persoonlijk om zijn of haar oordeel te vellen.
D66