Commissariaat
generaal
voor de euro
Perscommuniqué
Brussel, 6 februari 2001
De Ministerraad van de federale Regering heeft op vrijdag 2 februari 2001, op voorstel van de Minister van Financiën,
de heer Didier Reynders, de definitieve versie van het "Belgische scenario voor de overgang naar de chartale euro"
goedgekeurd. Dit overgangsplan werd uitgewerkt door de werkgroep "Biljetten en munten" van het Commissariaat-
generaal voor de euro, onder het voorzitterschap van de heer Serge Bertholomé, Adjunct-commissaris-generaal voor de
euro. De Ministerraad heeft eveneens beslist dit document het statuut toe te kennen van een administratieve
omzendbrief behoeve van alle administraties.
Een voorlopige versie van dit scenario werd in februari 2000 aan de Regering voorgelegd en werd tevens gepubliceerd.
Sindsdien werden de werkzaamheden voortgezet waarbij de grote lijnen van het scenario van februari 2000 werden
bevestigd en verscheidene essentiële vragen een gepast antwoord kregen.
De vervanging van de bestaande nationale munten en biljetten door de nieuwe Europese, en de praktische organisatie van de periode van dubbele geldcirculatie vormen een grootscheepse operatie, die voor het grootste deel van de bevolking ook de meest tastbare fase van de Economische en Monetaire Unie zal zijn.
De datum voor de invoering van de chartale euro is op Europees niveau vastgesteld op 1 januari 2002. Van dan af
moeten de nationale biljetten en munten geleidelijk aan de omloop worden onttrokken. De vervanging van de Belgische
frank door de euro geeft aanleiding tot, enerzijds, zware logistieke problemen, die verband houden met de aanmaak, het
vervoer en de opslag van het geld en, anderzijds, tot problemen met de veiligheid. Het scenario voor de overgang op de
chartale euro moet evenzeer rekening houden met die onvermijdelijke technische beperkingen als met de op Europees of
op nationaal niveau genomen beslissingen.
Het uitgewerkte scenario tracht een vlotte overgang op de chartale euro te organiseren. Om deze doelstelling te
verwezenlijken, voorziet het plan voor de overgang op de chartale euro op de eerste plaats in een massale invoering van
euromunten en -biljetten vanaf begin 2002, dit teneinde de periode van dubbele circulatie tot twee maanden te beperken
en een kritische massa van contante transacties in euro te bereiken. Ten tweede voorziet het plan ook in bepalingen die
achteraf, gedurende een lange periode, de omwisseling moeten waarborgen van de Belgische munten en biljetten.
* * *
De overgang op de chartale euro zal in drie etappen verlopen en elf operaties omvatten:
I. Eerste fase: de voorbereidingsfase
Tijdens deze fase zal men overgaan tot:
* de aanmaak van 2 miljard muntstukken, voor een totaal gewicht van 9 000 ton, en 530 miljoen biljetten, nodig
voor de lancering van de euro op 1 januari 2002.
* De frontloading van de banken, De Post en de waardentransporteurs met munten en biljetten. Deze zullen de
muntstukken ontvangen vanaf 1 september 2001 en de biljetten vanaf november 2001.
* De recuperatie, tussen 15 oktober 2001 en 15 november 2001, van een deel van de slapende kasvoorraden van
muntstukken die worden aangehouden door de particulieren (de "operatie spaarpot").
* De frontloading, met munten en met biljetten in kleine coupures, van bepaalde economische sectoren die in contact staan met de consument (warenhuizen en supermarkten, detailhandel, openbare vervoermaatschappijen, zorgverleners, horecasector, socio-culturele organisaties, gemeenten, sociale instellingen, ...). Deze frontloading zal plaatsvinden vanaf 1 december 2001 via de financiële instellingen.
* De frontloading van de particulieren, uitsluitend met munten, vanaf 15 december 2001. Het grote publiek zal zich,
zonder bijkomende kosten, een eurominikit kunnen aanschaffen voor het ronde bedrag van 500 Belgische frank
bij de banken, De Post, de Nationale Bank van België en de openbare vervoermaatschappijen (NMBS, MIVB, De
Lijn, TEC). Daarnaast kunnen de ondernemingen die dat wensen een eurominikit cadeau geven, als een sociaal
voordeel, aan elk personeelslid in dienst op 15 december 2001.
* Het aanpassen en testen van de automaten voor de overschakeling op de euro.
II. Tweede fase: de periode van dubbele circulatie
De tweede fase zal twee maanden duren en een groot aantal partijen mobiliseren teneinde een kritische massa
muntstukken en bankbiljetten in omloop te brengen, zodat na een tweetal weken een ruime meerderheid van de
contante transacties in euro zal plaatsvinden. Het einde van de periode van dubbele circulatie zal samenvallen met de
opheffing van de wettelijke betaalkracht van de Belgische frank, op donderdag 28 februari 2002 om middernacht.
Om die doelstellingen te bereiken:
* zal vanaf 1 januari geen enkele geldautomaat nog Belgische franken afleveren. De geldautomaten zullen worden
geladen met biljetten van 20 en 50 euro vanaf 1 januari 2002 om 0u00. Via de loketten van de banken en De Post
zullen nog enkel euro's - en bij voorkeur kleine coupures - worden uitgegeven.
* Hebben de banken en de handel er zich toe verbonden om vanaf begin 2002 - in de mate van het mogelijke -
alleen nog in euro terug te geven.
* Zal de omwisseling van de munten en bankbiljetten in Belgische frank starten. Tijdens de periode van dubbele
geldomloop zullen, voor de cliënten van de banken, de bankbiljetten in Belgische frank kosteloos en zonder
beperking worden omgewisseld tegen bankbiljetten in euro, mits voor grote bedragen evenwel een voorafgaande
kennisgeving wordt gedaan. Kleine hoeveelheden munten in Belgische frank zullen onmiddellijk kunnen worden
omgewisseld tegen euro's. Grote hoeveelheden munten in Belgische frank zullen kosteloos en zonder beperking
kunnen worden gestort op een rekening. De personen die geen cliënt zijn bij een kredietinstelling, zullen hun
munten en bankbiljetten in Belgische frank kosteloos kunnen omwisselen tegen euro's tot een maximum dat door
iedere bank en De Post zal worden vastgesteld. Ten slotte zullen munten en bankbiljetten in Belgische frank
kosteloos en zonder beperking op een bankrekening kunnen worden gestort tijdens de periode van dubbele
geldomloop.
III. Derde fase: de omwisseling van de opgepotte Belgische franken
De derde fase zal een aanvang nemen met de opheffing van de wettelijke betaalkracht van de Belgische frank. Zij zal
vooral worden gewijd aan de recuperatie van de opgepotte Belgische muntstukken en bankbiljetten. Deze fase zal
vrij lang duren teneinde de particulieren gerust te stellen en tijdens de kritieke periode van dubbele circulatie een
massale toevloed van Belgische muntstukken en bankbiljetten te voorkomen. De omwisseling van de munten en
biljetten zal kosteloos gebeuren.
* De omwisseling van de opgepotte Belgische franken zal kunnen gebeuren bij de banken en De Post (via een
storting op rekening en zonder kosten) alsook bij de Nationale Bank van België tot eind 2002,
* en, na deze datum, zal de omwisseling mogelijk blijven bij de Nationale Bank van België, zonder beperking in de
tijd voor de bankbiljetten, en tot einde 2004 voor de muntstukken.
* * *
Volgende begeleidende maatregelen worden eveneens genomen:
* Uitzonderlijke maatregelen zullen worden genomen om de veiligheid van de geldtransporten te waarborgen en de
plaatsen met een uitzonderlijk hoge geldconcentratie te beveiligen. Er werd reeds een bedrag van 1,1 miljard
Belgische frank (± 27,3 miljoen euro) uitgetrokken om de kosten van deze buitengewone veiligheidsmaatregelen te
dekken.
* De overgang op de chartale euro impliceert de inzet en de medewerking van een groot aantal actoren, maar belangt
vooral in mindere of meerdere mate de hele bevolking aan. Zo'n onderneming vergt niet alleen een nauwgezette
voorbereiding maar het succes ervan wordt ook bepaald door grootscheepse voorlichtings- en informatiecampagnes,
die worden opgezet ten behoeve van de beroepslui en het grote publiek.
* * *
Voor bijkomende inlichtingen kunt u steeds contact opnemen met mevrouw Elsy Liebaut
(tel. 02 221 46 98) of met de heer Nabil Jijakli (tel 02 221 25 46).
* * *
Commissariaat-generaal voor de euro
de Berlaimontlaan 14
1000 Brussel
Tel: 02 221 33 42 Fax: 02 221 31 53 E-mail: eurocel@bnbb.be
* * *