Gemengde berichten over mobile commerce

In een recent rapport van Roland Berger (Ronald Berger Strategy Consultants)(samengevat op www.emarketer.com) wordt de voorspelling gedaan dat in 2003 wereldwijd 538 miljoen mobiele telefoons zullen worden verkocht, een stijging van bijna 49% ten opzichte van het aantal mobiele telefoons dat werd verkocht in 2000 (362 miljoen wereldwijd). Het overgrote deel van de in 2003 verkochte mobiele telefoons zal bovendien uitgerust zijn met een micro-browser voor mobiele internettoegang, aldus Roland Berger.

Toch ziet volgens andere analysten de toekomst van mobiele internettoegang en m-commerce er minder rooskleurig uit. Usability-expert Jakob Nielsen (www.useit.com/alertbox/20010107.html) waarschuwt dat de huidige generatie mobieleinternet telefoons vergelijkbaar is met het Franse Minitel systeem: iedereen heeft er een, maar de gebruiksvriendelijkheid en de beschikbare applicaties laten zeer te wensen over, waardoor de grote verspreiding in bijvoorbeeld Europa juist een obstakel kan gaan vormen voor verdere ontwikkeling. Het ontwerp van de mobiele telefoon is immers gericht op spraakcommunicatie, terwijl een mobiel internet apparaat idealiter een veel groter scherm nodig heeft, en een praktischer interface dan het numerieke toetsenbord van een mobiele telefoon. Voor een echte doorbraak van mobiel internet moet worden afgestapt van de vorm van de mobiele telefoon, net zoals Minitel uiteindelijk ingehaald is door internet.

Maar ook in de back-office blijkt het lastig om m-commerce tot een succes te maken. Veel bedrijven die al mobiele diensten aanbieden, doen dat door het opzetten van een zelfstandige nieuwe organisatie met nieuwe ICT-oplossingen volgens Guido van der Harst in de Automatiseringsgids (www.automatiseringsgids.nl). Hierdoor wordt het lastig om in een later stadium de mobiele dienstverlening te integreren met de bestaande diensten van het bedrijf. Toch is deze integratie nou precies wat de klant wil: niet alleen een SMS-je als de koers van een aandeel is gezakt of gestegen, maar ook meteen de mogelijkheid om hierop te reageren door te kopen of te verkopen. De oplossing hiervoor moet gezocht worden in het modulair opzetten van de ondersteunende ICT infrastructuur, zodat integratie eenvoudiger wordt. Hierbij moet gebruik worden gemaakt van open interfaces en gestandaardiseerde communicatiefaciliteiten, aldus van der Harst.

Wanneer wordt gekeken naar de opvolgers van GSM, dan blijkt dat de nieuwe standaard GPRS nog niet echt van de grond komt. Onderzoek van de Aberdeen groep (samengevat in Computable www.computable.com) wijst uit dat de verschillende mobiele telecom operators zeer uiteenlopende beloftes doen over GPRS. De beloofde hoge bandbreedte van GPRS is in de praktijk nog niet haalbaar. Bovendien moeten de telecom operators al snel bezig met UMTS, om de hoge investeringen terug te verdienen, waardoor GPRS maar zeer kort de leidende technologie zal zijn, wat het voor bedrijven onaantrekkelijk maakt om hierin te investeren.

Ook de rentabiliteit van UMTS is echter recentelijk ter discussie gesteld door Forrester (www.forrester.com). Door de hoge investeringen die UMTS heeft gekost en nog gaat kosten, en door de inmiddels afvlakkende groei van het mobiele belgedrag zal er binnenkort een grote shake-out onder de telecomaanbieders plaats gaan vinden. In Europa blijft er dan nog slechts plaats over voor 5 grote mobiele telecom aanbieders, de kleinere moeten fuseren of gaan failliet. Volgens Roland Berger zal alleen in Japan al in 2001 breedband mobiele internettoegang mogelijk zijn, Europa volgt pas in 2002-2003, en Amerika daarna pas.

Toch is er ook goed nieuws te melden op het mobiele front. Mede dankzij de reclames die de laatste maanden op TV te zien waren, neemt het aantal gebruikers van m-commerce diensten in Nederland gestaag toe, aldus Planet Commerce (www.planet.nl). Portaalsites zoals Vizzavi en Genie hebben in Engeland, dat voorloopt in Europa, samen al meer dan 2 miljoen abonnees. Naar verwachting zullen er drie killer-applications zijn voor mobiel internet met de komst van UMTS: plaatsgebonden diensten, multimedia berichten, en spelletjes. De vraag is echter wat de overige ontwikkelingen zoals hierboven geschetst voor invloed zullen hebben op de markt voor mobile commerce.