Computermodellen bootsen organisaties na
Voor elke organisatie geldt dat het geheel meer is dan de som der
delen. Niet alleen kunnen twee mensen meer uitrichten dan één, ook
bezit een organisatie als geheel eigenschappen die niet terug te
brengen zijn tot individuen. Samenwerkingseigenschappen komen voort
uit de interactie tussen mensen. Zo is een 'conflict' niet een
eigenschap van één persoon maar een eigenschap van de relatie tussen
personen. Naast conflicten kunnen ook teamgeest en onderlinge
verbondenheid groeien.
Hans van den Broek heeft zich gericht op computermodellen die bestaan
uit samenwerkende agents. Agents zijn software programma's die de
leden van een organisatie simuleren maar die in interactie ook sociale
processen teweeg brengen. Deze computermodellen worden multi-agent
modellen genoemd. De centrale vraag was welke eigenschappen deze
computermodellen moeten hebben om samenwerkingseigenschappen na te
kunnen bootsen die lijken op die van menselijke samenwerking. De
conclusie van dit onderzoek is dat het zeer belangrijk is dat de
individuele agents menselijke cognitieve processen, waaronder
leerprocessen, plausibel moeten kunnen simuleren. Dit wil zeggen dat
deze computermodellen de belangrijkste cognitieve eigenschappen van
mensen in hun interactie met hun omgeving moeten kunnen simuleren. Pas
dan kunnen ze niet alleen het individuele, maar ook het sociale niveau
nabootsen; er wordt dan een link gelegd tussen individuele
informatieverwerking en coördinatie als sociaal proces. Het door Van
den Broek ontwikkelde simulatie-experiment slaagt erin een
fundamentele eigenschap van mensen na te bootsen, namelijk het
routinematig opsporen van en inspelen op te verwachten acties van de
omgeving als reactie op het eigen handelen. /AB
Hans van den Broek (Hilversum, 1956) studeerde psychologie aan de Universiteit Utrecht. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de vakgroep Organisatie en informatie (cluster bestuurlijke informatiekunde) van de Faculteit Bedrijfskunde te Groningen. Het onderzoek stond onder auspiciën van de onderzoekschool SOM (Systems, Organizations and Management). Van den Broek is inmiddels verbonden aan TNO Technische Menskunde in Soesterberg, waar hij werkt als wetenschappelijk medewerker bij de afdeling Groepsfunctioneren.
Datum en tijd
maandag 8 januari 2001, 14.15 uur
Promovendus
drs. J. van den Broek, tel. (0346)35 63 23, fax (0346)35 39 77, e-mail
vandenbroek@tm.tno.nl (werk)
Proefschrift
On agent cooperation: the relevance of cognitive plausibility for
multiagent simulati on models of organizations
Promotores
prof.dr. H.W.M. Gazendam, prof.dr.ir. J.L. Simons, prof.dr. R.J.J.M.
Jorna
Faculteit
bedrijfskunde
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie