Speech Menno Snel tijdens de Fanny Blankers-Koen Games
Staatssecretaris Menno Snel (Finaciën) sprak tijdens de Fanny Blankers-Koen Games op zondag 3 juni 2018 in Hengelo ter gelegenheid van de 1e slag van het Fanny Blankers Koen-vijfje ter ere van haar 100e geboortedag. De staatssecretaris roemde in deze toespraak de prestaties van de grootste Nederlandse atlete ooit en haar voorbeeldfunctie voor vele andere vrouwelijke sporters.
Dames en heren,
Ik heb hier een lekker dikke speech bij me. We gaan een kleine 35 minuten praten over de btw-vrijstelling in de sport. De vooraftrek …
Nee? Oké, dan sla ik wat over en dan ga ik naar waarvoor we hier echt zijn.
Dames en heren,
Ik ben zelf een liefhebber van munten, en van sport. En vandaag sta ik voor u als sportliefhebber. Een liefhebber die vereerd is om met u allen, ter ere van misschien wel onze grootste atlete ooit, en samen een van onze grootste atleten van dit moment, een munt te gaan slaan.
De Koninklijke Nederlandse Munt had wat mij betreft geen geschiktere persoon kunnen munten dan Fanny Blankers-Koen. Uiteraard, op de 1e munt in deze serie van sporters stond ook een groot persoon. Want Johan Cruijff is toch ook een naam die staat. Iemand die wereldwijd mensen in vervoering heeft gebracht. Een monument van de sport. Maar eerlijk is eerlijk, de naam en faam van Cruijff is dan wel groot, maar de invloed van Fanny Blankers-Koens reikt naar mijn mening verder. Zo werd Fanny Blankers-Koen gekroond tot de beste internationale atlete van de 20e eeuw. En dat is niet de enige reden voor mijn stelling, want er zijn andere, ook echt belangrijke dingen die ik vandaag wil benoemen.
Fanny Blankers-Koen slechtte eigenhandig barrières. Zoals we tegenwoordig staan te juichen voor onze Oranje Leeuwinnen, of als Ireen Wüst een medaille ophaalt, of als de zwemploeg met Ranomi Kromowidjojo een ongelofelijke prestatie neerzet, dan juichen we met zijn allen. En dat vinden we nu doodnormaal. Maar voor de oorlog waren voor de meeste vrouwen tobbe en aanrecht het speelveld. Fanny Blankers-Koen had daar geen enkele boodschap aan. Zij werd de Vliegende Huisvrouw. Die bijnaam zou tegenwoordig bijna beledigend zijn. En dat is tekenend voor wat zij gedaan heeft voor de sport, voor de maatschappij. Voor wie wij zijn en hoe we zo zijn geworden, want Fanny Blankers-Koen plaveide het pad voor vele vrouwen. Voor vrouwen en voor moeders. Want haar grootste successen in het naoorlogse Londen van 1948 vierde ze als 30-jarige, als moeder van 2. Als The Flying Dutchmam, een van haar bijnamen.
Iconisch is de anekdote dat haar buurt, u kent het verhaal wellicht, haar een degelijke fiets cadeau deed, omdat ze 'lang genoeg gelopen had'. Een sympathiek gebaar, maar niet voldoende om ervan te kunnen leven, om ervan te eten. Gelukkig is dat tegenwoordig wel anders. Toen een fiets, tegenwoordig een salaris. Want hoewel lang niet altijd een vetpot voor veel atleten, en zeker niet als je de salarissen van de dames vergelijkt met die van de heren, veel vrouwelijke topsporters kunnen nu leven van en voor hun sport, van en voor hun passie. En dat is ontzettend belangrijk.
Door al haar trainingsarbeid en haar talent doorkruiste en doorbrak Fanny dapper de verwachtingen en de verstarde verhoudingen van die tijd. Ze had haar meisjesnaam geen grotere eer aan kunnen doen. Een heldin. En zij schiep ruimte, zodat nieuwe heldinnen konden opstaan. En over opstaan gesproken, dat is precies wat een heleboel mensen deden om te kunnen zien hoe onze nieuwe heldin, Daphne, de race van haar leven zou gaan lopen tijdens de Spelen in Rio. Want Nederlanders voelden hoe bijzonder dat moment was. En hoe bijzonder Daphne is. De zevenkampster die durfde te kiezen voor een specialiteit, voor de sprint. De dame die zo koen is om haar krachten te meten met de absolute wereldtop, op internationaal een van de meest bevochten disciplines.
En Ellen [van Langen, zat in het publiek], ook jouw prestatie ben ik, en is niemand hier, vergeten. De eerste Nederlandse Olympisch kampioene op een loopnummer na Fanny Blankers-Koen. Daar hadden we heel lang op moeten wachten. Maar jij deed het. Met name het ongeloof in jouw ogen, het is het beeld dat iedereen zich herinnert van dat moment. En Ellen, je zal er vaak mee lastig gevallen worden. Maar dat beeld is zo sterk dat niet alleen mensen van een zekere leeftijd, maar ook jonge mensen dat beeld hebben gezien, herkennen en snappen wat dat betekent. Daphne Schippers was toen nog maar anderhalve maand oud. En toch ben ik er zeker van dat ook zij dat beeld kent. Een beeld van een Nederlandse vrouw op het allerhoogste Olympisch podium. Een prachtig beeld.
Een beeld van emancipatie dat zijn oorsprong dus vindt in de prestaties van Fanny Blankers-Koen. Dat rechtvaardigt een speciale munt ter ere van haar 100e geboortejaar. Net als haar sportieve successen. Haar 4 Olympische titels, de 5 Europese titels en de tientallen nationale titels op verschillende onderdelen, en haar 12 wereldrecords. Een palmares van buitenaardse proporties. Daarom dames en heren, slechts 1 vrouw verdient het om de1e vrouwelijke sporter te zijn op een Nederlandse munt. En dat is Fanny Blankers-Koen.
Dank u wel.
Overigens, mocht iemand nog geïnteresseerd zijn in de vooraftrek en de vrijgestelde prestaties in de btw … Na vandaag, want vandaag ben ik hier voor de sport.