Nieuwjaarstoespraak van minister Hennis-Plasschaert
Nieuwjaarstoespraak van minister Hennis-Plasschaert (Def) op 6 januari 2016 te Den Haag. Let op: alleen het uitgesproken woord geldt!
Dames en heren,
Goed om u allen weer te zien! Mede namens de Secretaris-Generaal en de Commandant der Strijdkrachten wil ik u allereerst een mooi, gezond en inspirerend 2016 toewensen! In uw persoonlijk leven. En zeer zeker ook in uw werkzaamheden voor Defensie!
Vlak voor de kerstdagen bracht ik, samen met de CDS en de minister van Financiën, een bezoek aan Gao en Bamako. Tijdens de gesprekken aldaar proefde ik doorzettingsvermogen, pragmatisme en ook trots. Trots op hetgeen onze mensen onder moeilijke omstandigheden realiseren. En terecht!
De handen uit de mouwen, gericht op oplossingen en kansen, nooit te beroerd om extra meters te maken. Dat is de instelling van de Nederlandse krijgsmacht, de instelling van de Nederlandse militairen die waar dan ook aan het werk zijn, in eigen land of ver daarbuiten.
En ik kan u zeggen: dit motiveert enorm. Die inzet geeft ook mij een eindeloze hoeveelheid energie! Laat ik het nog maar 'ns gezegd hebben: militair of burger…u doet fantastisch werk. Met maar 1 doel: beschermen wat ons dierbaar is.
Dames en heren,
In 2015 werden we al snel met de harde werkelijkheid geconfronteerd. Morgen precies een jaar geleden voltrok zich die gruwelijke aanslag in Parijs, op Charlie Hebdo. Juist die dag proostten wij - hier - met elkaar op het nieuwe jaar. Een groter contrast is welhaast niet mogelijk. De toon was gezet.
En natuurlijk, al veel eerder stelden we vast dat er sprake is van een verontrustende realiteit, een rauwe realiteit. De veiligheidssituatie aan zowel de Europese oost- als zuidgrenzen laat al een tijdje weinig aan de verbeelding over.
Wat wellicht ooit ver weg leek, kwam de afgelopen jaren in rap tempo dichterbij. De gebeurtenissen volgden, en volgen, elkaar snel op. En ieder keer opnieuw maken die gebeurtenissen op zeer pijnlijke wijze duidelijk dat de onrust niet even overwaait. In tegendeel.
En dit alles met vergaande gevolgen, ook voor de vrijheid en welvaart die gedurende decennia in dit deel van de wereld zijn opgebouwd. Het gaat dus ergens over.
De tegenstellingen in de wereld zijn scherp
Schrikbewinden tegenover een veilig thuis.
En steeds weer worden grenzen overschreden waarvan je hoopt dat ze op een dag niet meer hoeven te worden bewaakt. Tegen beter weten in.
Pal staan voor de vrijheid die ons zo lief is! Dat is dan ook het devies. Je niet laten leiden door angst maar geloven in de fundamentele rechten waarvoor we zo lang gestreden hebben én zullen blijven strijden! Die vrijheid heeft ons immers zo veel gebracht.
In reactie op de recente aanslagen in Parijs, verwoordde president Obama het heel treffend:
'Let’s not forget that freedom is more powerful than fear. As long as we stay true to who we are, then I have no doubt that we will prevail.' En zo is het.
Dames en heren,
'Je moet zeilen wanneer de wind waait'.
Het is kenmerkend voor Defensie.
Als de nood hoog is, neem je géén afwachtende houding aan, máár kom je in actie. Dat hebben we in 2015 laten zien, en dat zal in 2016 niet anders zijn.
Het beroep op de krijgsmacht was het afgelopen jaar groot, en ook dat zal het komend jaar – vermoed ik zomaar – niet anders zijn. En om aan dat beroep, aan die vraag, te kunnen blijven voldoen wordt er momenteel hard gewerkt aan de verdere versterking van onze basisgereedheid, het fundament van de krijgsmacht.
Niet iets wat je even regelt. Het is een zaak van de lange adem. Die versterking berust dan ook op een meerjarig perspectief.
Het spreekt voor zich dat het extra geld van de afgelopen jaren zeer welkom was én is. Het duurt alleen wel even alvorens je dat extra geld ook daadwerkelijk hebt omgezet in concrete effecten. Die effecten zijn dus, en helaas, niet direct voelbaar. Daar kan ik niet om heen. Let wel, op termijn zullen we wel degelijk de vruchten plukken van dat extra geld.
We zijn er echter nog niet. Dat weet u, dat weet ik. Nu de rest van politiek Nederland nog. Ik ga die strijd in ieder geval graag, en wederom, aan.
En het is nu aan ons allen om te laten zien dat we die extra gelden ook op de juiste manier besteden. Want alleen dan staan we sterk in aanloop naar de volgende begrotingsronde. Vanzelf gaat het allemaal niet. Was dat maar waar.
Hoe dan ook, in dit proces zijn, en blijven, onze strategische opgaven leidend:
- Allereerst de collectieve verdediging in NAVO-verband. Een taak die onmiskenbaar stevig aan belang heeft gewonnen. Ook worden er fors hogere eisen gesteld aan de beschikbaarheid, gereedheid, paraatheid en verplaatsbaarheid van onze eenheden. En meer dan in de afgelopen twee decennia moet rekening worden gehouden met de mogelijkheid van een crisis in het kader van Artikel 5. Daarop moeten wij dan wel voldoende zijn voorbereid.
- Verder is het weinig verrassend als ik stel dat ook Nederland groot belang heeft bij stabiliteit aan de randen van Europa. Hiervoor is zowel conflictbeslechting (fast security) als stabiliteitsbevordering (slow security) hard nodig. Het gaat hierbij om een opgave die ongetwijfeld ook met tegenslagen gepaard gaat. Quick fixes zijn er niet. 1 ding weet ik zeker: de inzet van de krijgsmacht in het kader van de internationale rechtsorde dient ook de Nederlandse samenleving. Bijvoorbeeld als het gaat om het veiligstellen van handelsbelangen. Bijvoorbeeld als het gaat om het tegengaan van terroristische dreigingen of een te hoge migratiedruk.
- En tenslotte mogen we niet voorbij gaan aan het feit dat Nederland een belangrijk knooppunt in de wereld is. Een knooppunt van goederen, personen en data. Daaraan danken we voor een groot deel onze welvaart. De veiligheid van het 'knooppunt Nederland', en dus van onze fysieke en digitale aanvoerlijnen (flow security), is dan cruciaal. Cruciaal voor onze economie, cruciaal voor de stabiliteit van onze samenleving.
Vooral in het digitale domein doen zich in rap tempo nieuwe uitdagingen voor.
Behalve een bron van welvaart en creativiteit, is dit domein immers ook het strijdtoneel geworden van staten, misdaad en terrorisme. Voor velen minder zichtbaar, maar ik hoef u niet uit te leggen dat de gevolgen vernietigend kunnen zijn.
En dames en heren,
Verdergaande internationale militaire samenwerking is bij dit alles een belangrijk speerpunt.
Het EU-voorzitterschap is inmiddels in Nederlandse handen. En wat mij betreft is het voorzitterschap ook een uitgelezen kans om verder werk te maken van de Europese defensiesamenwerking. Met het tonen van ambitie is niets mis. Want ook hier geldt het adagium: 'Alleen ga je wellicht sneller, maar samen kom je verder'.
Dames en heren, tot slot:
Ik zie zeer uit naar onze samenwerking in het jaar 2016!
En graag hef ik - met u - het glas.
Ik wens u allen een heel mooi en succesvol jaar toe! Proost!