Beat the Macho - Onderzoeksrapport

Dit onderzoeksrapport beschrijft de resultaten en werkzame elementen uit de campagne Beat the Macho.

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft Rutgers, Soa Aids Nederland, en Movisie subsidie verleend voor een campagne die gericht was op jongens van 12 tot 18 jaar. Doel was om de capaciteiten van jongens te versterken om meer zeggenschap te verkrijgen over de eigen situatie en daar verantwoordelijkheid voor te nemen. Jongens werden gesterkt om zelf controle te kunnen uitoefenen over hoe zij hun mannelijkheid vormgeven.

Beat the Macho was een co-creatie campagne: de vorm en inhoud van de campagne zijn ontwikkeld in samenwerking met landelijke en lokale organisaties en natuurlijk jongens zelf.

Uit dit onderzoek blijkt dat jongens erg graag onderling willen praten over de druk die ze ervaren vanuit bestaande normen over mannelijkheid. In de workshops in 7 steden herkenden jongens meteen het thema dat ze moeite hadden om zichzelf te kunnen zijn door de druk die er ligt om 'een echte vent' te zijn. Dit speelt zowel ten aanzien van hun vrienden als ten aanzien van meisjes.

De thema's waar jongens zelf mee kwamen zijn te clusteren in:

  • groepsdruk om stoer te doen
  • angst om afgewezen te worden als je je gender non-conform gedraagt

De onderwerpen relaties en seksualiteit scoren onder de jongens hoog. Dat uit zich enerzijds in bravoure, seksisme, en een dubbele moraal. Als de sfeer veilig genoeg is, uiten jongens vooral onzekerheid over relaties en wat meisjes willen. Ook werd vaak geponeerd dat meisjes meer op macho's vallen.

De campagne heeft ook inzicht opgeleverd in wat werkt om jongens aan het praten te krijgen over mannelijkheid en machogedrag, en wat niet. De manier waarop de begeleiders met de jongens omgaan is van doorslaggevend belang. Belangrijke elementen zijn: humor, zelf kwetsbaar opstellen, juiste toon, speels, gelijkwaardig, serieus naar ze luisteren. Begeleiding door louter mannelijke begeleiders werkt goed.

Groepsdruk onder jongens is een obstakel voor openhartige uitwisseling van ervaringen. Dit betekent dat veiligheid in de groep veel energie vergt van de begeleiders en niet vanzelfsprekend is. Als het onveilig is, gaan jongens veel branie of machogedrag vertonen, als verdediging om niet zwak te zijn. Dit werkt contraproductief: de machonorm wordt bevestigd, zwakte wordt afgestraft, homoseksualiteit wordt onbespreekbaar en taboe.