Toespraak Rutte bij Working Dinner, Israël

Toespraak minister-president Rutte bij Working Dinner, Israël. De toespraak is in het Engels uitgesproken.

Premier Netanyahu, excellenties, dames en heren,

Premier Netanyahu, tijdens uw bezoek aan Nederland in 2012 werd u gevraagd wat de relatie tussen onze landen kenmerkt. Uw antwoord was: ‘familiarity.’ Dat kun je op meerdere manieren vertalen, maar de gemene deler in die verschillende betekenissen van het woord is de warme die er uit spreekt. Familiarity staat voor verwantschap, vriendschap en genegenheid. Dat je elkaar door en door kent, als een oud getrouwd koppel. Dat je samen veel hebt meegemaakt. Het zegt dus iets over de vanzelfsprekende en tegelijkertijd emotionele band tussen Nederland en Israël.

Die diepe verbondenheid werd voor mij vanochtend tastbaar bij het bezoek aan Yad Vashem , een indrukwekkende monument, dat ook staat voor de vele Nederlandse Joden die in de Holocaust zijn vermoord. Maar waar bovendien de namen geëerd worden van 5269 Nederlanders die als Righteous Among The Nations Joodse medeburgers hielpen toen het er het meest op aankwam. En binnenkort zijn dat er 5270, als de oud-diplomaat de heer Kolkman postuum deze onderscheiding krijgt, voor zijn hulp aan vervolgde Joden als vice-Consul Generaal van het Office Néerlandais in Perpignan.

Onze volken delen een mentaliteit: een cultuur van openheid. Nederlanders en Israëliërs draaien er niet omheen - ze zeggen altijd precies wat ze wel én wat ze niet willen. Ook hebben wij een gezonde dosis eigenwijsheid gemeen. Een diplomaat die jaren geleden op de Israëlische ambassade in Den Haag werkte zag het als volgt: als je ergens ter wereld iemand door een rood stoplicht ziet lopen, kun je er zeker van zijn dat het een Nederlander of een Israëliër is.

Dat maakt dat het zakendoen ons onderling makkelijk afgaat. Bij het sluiten van een deal is het wel zo prettig als je jezelf in de ander herkent. Dat vind je terug in de cijfers. In 2012 bereikte de wederzijdse handel tussen onze landen een all-time high van 5 miljard dollar. Nederland is de tweede exportbestemming van Israël in Europa. Met de haven van Rotterdam, luchthaven Schiphol en uitstekende logistieke voorzieningen biedt Nederland de toegang tot een groot Europees achterland.

Zowel Israël als Nederland hebben door de crisis te maken gehad met stagnatie van de export. De Israëlische economie groeit desondanks in 2013 volgens de laatste voorspellingen met een indrukwekkende 3,7%. Gelukkig is ook in Nederland het herstel ingezet. En wat mij betreft betekent dat voor de handel tussen onze landen dat the only way is up.

Daarom is dit hét moment om onze samenwerking te versterken. En daarom ben ik zo verheugd dat premier Netanyahu en ik zojuist een joint statement hebben getekend, de bekrachtiging van het samenwerkingsforum dat wij vandaag zijn gestart. Het forum brengt ondernemers, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden bij elkaar om ideeën op te doen én gezamenlijk aan de slag te gaan. Tacheles!, zoals jullie dat zo mooi zeggen. Daarmee versterkt het forum de concurrentiekracht van onze landen en dat is hard nodig in tijden van toenemende globalisering. Ruim 70 bedrijven zijn daarom met mij meegereisd. Zij vertegenwoordigen het beste dat Nederland te bieden heeft in de sectoren watermanagement, energie en gas, agrofood, life sciences & health en high tech.

Dat deze bedrijven zo graag met Israël willen samenwerken, ligt voor de hand. Israël is dé start-up-nation. Er is geen land dat relatief gezien zoveel investeert in onderzoek. Google en Samsung komen hier naartoe om inspiratie op te doen voor nieuwe producten. Volgens Google’s executive chairman Eric Schmidt is Israël na de VS hét belangrijkste high tech centrum van de wereld.

Ook in andere sectoren is de creativiteit van de Israëliërs ongekend. Die pioniersgeest sluit uitstekend aan bij de Nederlandse ondernemerscultuur. Nederland is van oudsher sterk in het consolideren en verder laten groeien van een succesvol bedrijf. En Nederland kent een zeer hoogopgeleide bevolking en een traditie van innovatie. Bovendien is Nederland dé gateway to Europe and the wider world. Dat biedt volop mogelijkheden om gezamenlijk op te trekken richting andere landen. Voeg dat alles samen en je hebt een match made in heaven.

Kijk maar wat er onlangs gebeurde in het Schneider Medisch Centrum voor Kinderen in Petach Tikva. De Israëlische start up company Real View Imaging heeft daar samen met het Nederlandse Philips een nieuwe techniek getest, waarbij geopereerd wordt met behulp van holografisch 3D-beeld. Tijdens ingrepen konden de artsen een 3D-afbeelding van het hart bekijken en draaien. Een revolutionaire techniek, die van grote betekenis zal zijn voor de ontwikkeling van de medische wetenschap. Dat is wat je krijgt als je de knapste koppen van Nederland en Israël bij elkaar zet.

Premier Netanyahu, wij hebben vandaag uiteraard ook gepraat over de situatie in het Midden-Oosten en het oostelijke Middellandse Zeegebied, de spanningen in de regio, de ontwikkelingen in Iran en natuurlijk over het belang van een oplossing voor de Israëlisch-Palestijnse kwestie. Ik heb daarbij mijn waardering uitgesproken voor het leiderschap en de moed aan beide kanten om de onderhandelingen te heropenen, en daarbij alle onderwerpen open op tafel te leggen. Dat biedt een historische kans om stappen vooruit te zetten. Het zal de belangen van Israël en de relatie met de Arabische regio, met Europa en de rest van de wereld goed doen. En het biedt perspectief op een toekomst waarin Israël en de Palestijnen in twee democratische staten – op basis van de grenzen van 1967 with mutually agreed land swaps - naast elkaar kunnen leven in vrede, voorspoed en veiligheid.

Mijn bezoek van vandaag, met vele ontmoetingen tussen Nederlandse en Israëlische ondernemers en wetenschappers, zal ongetwijfeld leiden tot allerlei prachtige initiatieven en samenwerkingsverbanden. De Israëlische pioniersgeest, de Nederlandse traditie van innovatie en onze gedeelde mentaliteit, bieden hiervoor een vruchtbare bodem. En tenslotte is daar de warme en langdurige vriendschapsband, die maakt dat wij elkaar zo graag opzoeken. En daarbij telkens over en weer tot elkaar aangetrokken worden, zoals de beroemde Nederlandse dichter Jacob Israël de Haan ooit treffend schreef:

“Die te Amsterdam vaak zei 'Jeruzalem'

En naar Jeruzalem gedreven kwam

Hij zegt met een mijmerende stem: 'Amsterdam, Amsterdam.”

Premier Netanyahu, zeer veel dank voor uw gastvrijheid. Ik hoop u snel weer in Nederland te verwelkomen. En ik kijk uit naar het vervolg van dit forum, in Nederland in 2015. Graag wil ik proosten op jaren van vriendschap, succesvolle samenwerking en mooie kansen in het verschiet.