Sfeerverslag PPS Werkt! 2013 Publiek Privaat Succes

De Fokker Terminal in Den Haag vormde op 30 mei 2013 het decor voor de goedbezochte conferentie PPS Werkt! Publiek Privaat Succes. Het thema samenwerking stond centraal. En niet voor niets.

Samenwerking stond al voorop bij het organiseren van de bijeenkomst. Rijkswaterstaat, Rijksgebouwendienst en marktpartijen sloegen de handen ineen om de conferentie mogelijk te maken. Voor het eerst ging PPS Werkt! dan ook over infrastructuur als rijksgebouwen. Daarmee werd gehoor gegeven aan de wens van vorig jaar om de bijeenkomst een podium te bieden voor alle PPS-projecten binnen het Rijk.

Plenair: “Als je lacht, dan start je sneller!”

“Steeds meer zwemmers tikken binnen 1/100 seconde van elkaar aan. Moet je dan iedereen een gouden medaille geven?”

Maurits Hendriks, chef de mission van het Nederlands Olympisch Team maakte duidelijk dat samenwerking, teamspirit en offensief denken bij de Olympische Spelen van 2012 in Londen de bepalende factoren waren voor het behalen van gouden medailles.

De Olympische Spelen zijn elke dag. Als je de Spelen wilt winnen, moet je je elke dag afvragen waar je het verschil maakt. De prestaties van Epke Zonderland laten zien dat je daarvoor een goed samenwerkende achterban nodig hebt. Maar dat alleen is tegenwoordig niet genoeg. Je moet ook verder kijken dan de grenzen van je eigen sport. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Jac Orie (schaatscoach), Jacco Verhaeren (zwemcoach) en Troy Douglas (atletiekcoach), die gekeken hebben hoe schaatsers, atleten en zwemmers van elkaars start kunnen leren. Met de brillen van ‘samenwerking’ en ‘presteren’ op kun je ook snappen waarom surfreus Dorian van Rijsselberghe vraagt om zijn concurrenten financieel te steunen en hoe Dorian daar beter van denkt te worden…

“Je hebt als consortium elke dag toeschouwers”

Het was een mooie opwarmer voor de 400 deelnemers aan het congres.

Gespreksleider Lennart Booij vroeg algemeen directeur Eva Klein Schiphorst van de Rijksgebouwendienst en directeur-generaal Jan Hendrik Dronkers van Rijkswaterstaat naar de bepalende factoren voor het succes van PPS-contracten.

Eva Klein Schiphorst: “De Rijksgebouwendienst heeft acht DBFMO-contracten afgesloten. We vinden absoluut dat PPS werkt; we gaan er mee door. Sinds 2008 zijn er vijf contracten in de exploitatiefase. We moeten ons realiseren dat er continu mensen in het gebouw werken. Je hebt als consortium elke dag toeschouwers. We merken dat er juist in deze exploitatiefase kansen op verbetering liggen.”

Jan Hendrik Dronkers: “Bij DBFM-contracten ga je een langdurige relatie met elkaar aan. Samen werken is dan een werkwoord geworden. Investeren in de samenwerking is hard nodig. Dat betekent onder meer ook dat je niet moet bezuinigen op de ’verkeringsfase’.”

De Rijksgebouwendienst heeft nog een paar nieuwe PPS-projecten op de plank liggen: de Knoopkazerne in Utrecht en het Gerechtsgebouw in Amsterdam. Dronkers somde een flinke lijst met projecten op. In het bijzonder vroeg hij aandacht voor de zogenaamde ‘natte infrastructuurprojecten’, zoals de sluis bij Limmel. In deze tak is nog weinig ervaring met PPS-contracten. Dronkers: ”Mis de boot niet.”

“Positieve Energie”

Uit de drie projecten die vervolgens aan bod kwamen, bleek dat de praktijk staat of valt met de wil tot samenwerken.

Het Hoogheemraadschap Delfland en Delfluent werken samen in de Harnaschpolder met een DBFO-contract. Dit project laat zien dat een succesvolle omslag van een traditionele houding naar een echte publiek-private samenwerking tot gevolg heeft dat partijen samen goed kunnen inspelen op nieuwe (technische) ontwikkelingen en oog hebben voor elkaars belangen.

De bouw van het nieuwe Belastingkantoor in Doetinchem laat zien, dat niet de bouw, maar de uiteindelijke dienstverlening bepalend is voor het welslagen van een PPS in de gebouwde omgeving. De opdrachtnemer, Facilicom, heeft zich als dienstverlener opgesteld en steeds meegedacht om problemen op te lossen. “Zonder conflict geen goede samenwerking”. De Rijksgebouwendienst heeft een boete opgelegd omdat Facilicom het gebouw niet op tijd klaar had. “Dat is niet leuk. Het vinden van een goede oplossing hiervoor heeft de samenwerking versterkt.”

Ook bij het project A12 Lunetten-Veenendaal ontstond zo positieve energie. Bij het project zijn op voorhand drie ambities geformuleerd. Opdrachtgever en opdrachtnemer hebben deze steeds als uitgangspunt genomen bij het vinden van oplossingen. ”Je moet daarbij begrip hebben voor elkaars situatie en belangen.”

“Eerlijk zijn tegen elkaar”

Hoofdingenieur Directeur Cees Brandsen van Rijkswaterstaat sloot het ochtendprogramma af met enkele opvallende uitspraken:

“Een sprinter moet lachen aan de start om goud te halen”.
“Een conflict is soms nodig om de samenwerking scherp te krijgen”.

Hij daagde de deelnemers uit om bij de workshops voor de werkelijkheid en wat we daarvan kunnen leren, naar boven te halen.

“Eerlijk zijn tegen elkaar, moet kunnen in een goede relatie”, aldus Brandsen. En mede namens Eva Klein Schiphorst: “We praten hier business to business, maar de eindgebruiker, onze klant, is heel belangrijk. Daar valt winst te behalen.”

Workshops

De workshops in de middag hebben een of meerdere oneliners opgeleverd.

Samenwerken aan succes

  • Conflict is gezond!!
  • Van PPS naar PPO(ndernemen)

De gunning en dan? Op weg naar effectieve contractbeheersing

  • Contractbeheersing doen opdrachtnemer en opdrachtgever samen.
  • Contractbeheersing: pijnpunten adresseren en daarvan leren door onderlinge transparantie, openheid en vertrouwen.

Samenwerking: de verhaalbenadering

  • Gedeelde waarden maakt samenwerking meer succesvol.
  • Het projectverhaal zorgt voor verbinding

De bank als geweten: sleutel voor succes

  • De bank: het kost wat maar dan heb je ook wat

Het Nationaal Militair Museum: de weg naar een succesvol partnerschap

  • Samenwerken is ruimte, lef en vertrouwen

PPS als flexibele planningstool

  • Netwerkdenken is beter dan lineair denken.
  • Een levende en flexibele PPS vergt meer dan alleen proactieve inzet van opdrachtnemer en opdrachtgever, maar ook nauwe betrokkenheid van de eindgebruiker.

DBFM en Flexibiliteit

  • Een zorg voor Opdrachtgever is een kans voor Opdrachtnemer, samen ga je een open gesprek aan.
  • Flexibiliteit: zorg of kans? Vooral doorgaan: voor beide partijen wijzigingen bedrijfseconomisch gunstig doorvoeren.
  • Is flexibiliteit een EMVI?

DynamicContracting Game

  • Eerst informatie verkrijgen, daarna delen en vermenigvuldigen

Kansen voor projectallianties

  • Allianties: maak het niet groter dan het is en ga het gewoon doen (Lef en Wil)
  • Waarom reageren we bij een crisis met de vorming van een alliantie en gebruiken we het niet ter voorkoming van een crisis?

PPS: samen succesvol in Nederland, nu ook in het buitenland?

  • Wat krijgt RWS terug voor ‘samen in het buitenland’. Ook weer voelen (zoals overstromingen in Vietnam) waarom we het nu zo doen (gevoel van urgentie terug!).
  • Rol van RWS is overheden helpen bij het organiseren van grote PPS-projecten

De concurrentiegerichte dialoog

  • In een concurrentiegerichte dialoog open en eerlijk zijn ondanks angst voor…..
  • Maken we elkaar wel het hof?

Innovatieve financiering van PPS-projecten: op zoek naar een nieuw evenwicht

  • Zoeken naar nieuwe win-win situaties.
  • Samenwerken begint bij het onderkennen van elkaars belangen
  • Waar zijn ze nou? Die institutionele beleggers?
  • Er is zijn meerdere financieringsstructuren die naar een geldige en winnende oplossing leiden

Omgaan met verschillen: de DisputeResolution Board

  • De beste DisputeResolution Board is er een die je niet hoeft te gebruiken

DBFM and long term financing

  • Private sectors and public sector have to work close together to create an enduring capital market solution
  • Although the Netherlands has triple AAA expertise and contract; other EU countries need help in PPP