'Leren hoe waardevol een getuige is'
Op het Regional Training Centre in het Noord-Afghaanse Kunduz hebben acht Afghaanse rechercheurs begin april met succes de cursus ‘getuigenverhoor’ afgerond. Commissaris Jasper Ritzema, hoofd van de Europese politiemissie EUPOL in Kunduz, reikte aan de cursisten het bijbehorende certificaat uit en benadrukte het belang van de opleiding. “Een goed getuigenverhoor maakt een strafzaak sterker in de rechtszaal. Getuigenverklaringen kunnen belangrijke puzzelstukjes zijn in een complex onderzoek.”
De slotdag van de cursus is een feestelijke. Inspecteur Jos de Vries blikt met zijn cursisten, waaronder één vrouw, in de klas terug op de voornaamste leerpunten. “Schrijf vanaf het begin van je onderzoek alles op wat je waarneemt bij een plaats delict.Schrijf als je een sigarettenpeuk vindt bijvoorbeeld het merk op. Maar bovenal: wees betrouwbaar en behandel een getuige goed, als een vriend. Dat helpt bij je onderzoek. Laat de getuige eerst zelf vertellen en maak daarna gebruik van de Zeven Gouden W’s”, refereert De Vries aan de zeven vellen papier aan de wand van het leslokaaltje. Daarop staat in het Engels en Dari (de lokale taal in Kunduz) geschreven: What (chi), who (key), when (chi waqt), how (chetawr), where (kuja), with what (hamrai chai) en why (chera).
Eerste luitenant Jamalluddin heeft veel opgestoken van de cursus: “De Nederlandse leraren gaan heel respectvol met iedereen om. De belangrijkste les is dat een getuige vrijwillig meewerkt en niet wordt gedwongen.”
Een onafhankelijk getuigenverhoor is geen vanzelfsprekendheid in de provincie Kunduz, heeft De Vries gemerkt. “Dit was een uitzonderlijk goede en gemotiveerde groep. De cursisten werken al als rechercheur en vertelden me over de vele vormen van corruptie. Daarom blijf ik erop hameren: wees betrouwbaar.”
Volgens senior captain Naimatullah waren de praktische lessen, ondersteund door filmbeelden, zeer leerzaam. Volgens de rechercheur maken de Zeven Gouden W’s het veel makkelijker om een goede getuigenverklaring op te nemen. “Daarmee werk je heel gestructureerd.” Onderofficier Maleka, devrouwelijke cursist, onderschrijft dat. “We hebben geleerd hoe waardevol een getuige kan zijn.”
“Deze cursus helpt jullie beter politieonderzoek te doen en getuigen te onderkennen en verhoren”, houdt commissaris Jasper Ritzema de cursisten voor bij het uitreiken van de certificaten. “Gebruik de opgedane kennis bij jullie belangrijke werk.”
EUPOL verzorgt in de provincie Kunduz opleidingen politieleiderschap, recherchecursussen en trainingen op het gebied van informatiegestuurde politie. Daarnaast verricht EUPOL trainingen die gericht zijn op het bevorderen van de samenwerking in de justiële keten, het beschermen van kwestbare groepen en op het onder de aandacht brengen van de rechtspositie van verdachten en gedetineerden. Ook is EUPOL actief in het mentoren van het midden- en hoger kader van de Afghan Uniformed Police, de recherche en de openbaar aanklagers in Kunduz. Op dit moment werken in Kunduz 17 Nederlandse politiemensen en 2 Nederlandse juristen.