Kamerbrief inzake beantwoording vragen van het lid Ormel over het opschorten van de VN-herenigingsonderhandelingen door de republiek Cyprus

Graag bied ik u hierbij, mede namens de Staatssecretaris voor Europese Zaken, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Ormel over het bericht dat de republiek Cyprus deelname aan VN-onderhandelingen over hereniging met Turks Cyprus heeft opgeschort. Deze vragen werden ingezonden op 7 september 2009 met kenmerk 2009Z15895.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Drs. M.J.M. Verhagen

Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de heer Timmermans, Staatssecretaris voor Europese Zaken, op vragen van het lid Ormel (CDA) over het bericht dat de republiek Cyprus deelname aan VN-onderhandelingen over hereniging met Turks Cyprus heeft opgeschort. (Ingezonden 7 september 2009)

Vraag 1

Wat vindt u van het bericht dat de republiek Cyprus deelname aan VN-onderhandelingen over hereniging met Turks Cyprus heeft opgeschort omdat 500 kerkgangers de toegang naar een bedevaartsoord in het Turks Cypriotische deel is ontzegd? 1)

Vraag 2

Is dit een tijdelijke blokkade van de besprekingen en kunt u een appreciatie geven over de voortgang van deze onderhandelingen?

Antwoord op vragen 1 en 2

Inderdaad hebben zich problemen voorgedaan met een groep bedevaartsgangers die Noord-Cyprus wensten te bezoeken. Het overleg is daarop enkele dagen uitgesteld tot 10 september jl. De onderhandelingen vinden plaats onder bemiddeling van de VN. Nederland en de EU als zodanig steunen het onderhandelingsproces waar mogelijk, maar ambiëren geen inhoudelijke betrokkenheid. Een alomvattende regeling dient immers in VN-kader tot stand te komen.

Het onderhandelingsproces is weerbarstig, maar ik heb er alle vertrouwen in dat VN-gezant Downer zijn uiterste best doet om het proces in goede banen te leiden. Het is daarbij van belang dat president Christofias en de heer Talat beiden de politieke wil tonen om een doorbraak te bewerkstelligen. Ik steun de leiders in hun inspanningen de obstakels op de weg naar hereniging te overwinnen.

Vraag 3

Is het waar dat Turkije naar aanleiding van het opschorten van de besprekingen heeft aangegeven de blokkade voor schepen en vliegtuigen uit de republiek Cyprus te handhaven?

Antwoord op vraag 3

EU-onderhandelaar Bağis heeft op 2 september jl. aangegeven dat, zolang er geen directe handel mogelijk is tussen de EU en Noord-Cyprus, hij zich niet goed kan voorstellen dat Cypriotische toestellen en schepen gebruik kunnen maken van Turkse havens en vliegvelden. Dit is een bekend standpunt van Turkije. De concept-EU verordening uit 2004 die directe handel tussen de EU en Noord-Cyprus mogelijk zou maken, stuit echter op Cypriotisch verzet.

Vraag 4

Wat vindt u van deze koppeling tussen onderhandelingen op Cyprus en het al dan niet voldoen aan het Ankara protocol door Turkije?

Vraag 5

Houdt de Europese Unie vast aan de uiterste datum waarop Turkije dient te voldoen aan het Ankara protocol?

Antwoord op vragen 4 en 5

De Raad van december 2006 verzocht de Europese Commissie – met name in 2007, 2008 en 2009 – te rapporteren over de wijze waarop Turkije het ‘Ankara Protocol’ implementeert. De Raad kwam toen overeen dat de lidstaten in het kader van de Intergouvernementele Conferentie niet zullen besluiten tot het openen van acht hoofdstukken waarvoor Turkije beperkingen met betrekking tot de Republiek Cyprus heeft ingesteld, zolang de Europese Commissie niet heeft vastgesteld dat het ‘Ankara Protocol’ tenuitvoer is gebracht.

De Europese Commissie zal in haar reguliere voortgangsrapportage medio oktober de vorderingen ten aanzien van implementatie van het ‘Ankara Protocol’ evalueren. De regering wacht deze voortgangsrapportage af en zal naar aanleiding daarvan haar standpunt bepalen. Een constructieve bijdrage van alle partijen aan het onderhandelingsproces is van groot belang.

1) Reuters, 3 september 2009: “Turkije blijft toch gesloten voor Cyprus”