50 Jaar Verdragen van Rome
Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,
Het is mij een groot genoegen vandaag iemand te mogen feliciteren: Europa proficiat! Je wordt 50 en ondanks al je kleine en grote tekortkomingen vinden wij dat reden voor feest. Je hebt veel meegemaakt en toch ben je niet moe en der dagen zat. Je bent jong. Je weet ons soms boos te maken, maar ook te verleiden. Dat blijkt ook vanmiddag, uit de verhalen van een vrachtwagenchauffeur, een voetballer, een hockeyster. Jij maakt dat wij Nederlanders en Europeanen tegelijkertijd kunnen zijn, dat wij onze eigenheid koesteren onder het genot van de verscheidenheid die jij ons biedt.
Je hebt ons ook veranderd. Eeuwenlang gingen Europeanen elkaar om de dertig jaar te lijf. Een geschiedenis van eindeloos bloedvergieten. Een geschiedenis waaraan wij met jouw hulp een einde konden maken.
Je hebt vrijheid zó vanzelfsprekend gemaakt, dat wij soms vergeten dat het niet vanzelf is gegaan. En dat het ook niet vanzelf spreekt dat het altijd zo zal blijven.
Je maakte het mogelijk dat aan onze kant van het IJzeren Gordijn de welvaart groeide en dictaturen werden opgeruimd. Ook Grieken, Spanjaarden en Portugezen werden vrije Europeanen.
Je huzarenstukje was je eigen hereniging. Je brak het IJzeren Gordijn af en verwees het naar de schroothoop van je geschiedenis. Vroeger lagen Warschau, Praag en Boedapest voor ons op de achterkant van de maan, nu zijn het steden waar wij net zo makkelijk een kijkje gaan nemen als in Parijs en Londen.
Je hebt je eigen geschiedenis op de kop gezet. Daar mogen wij op je verjaardag best even bij stil staan. Want ook op de momenten dat wij je even niet zien zitten, weten we diep in ons hart dat wij net zoveel van jou zijn als jij van ons bent. Daarom zei de Roemeense Fransman Eugène Ionesco: “uit Europa stappen is uit de geschiedenis stappen.” En dat kan niet, al kan je nu wel even door Aziz worden ontvoerd.