Kamervragen over de status van een ANBI instelling
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20017
2500 EA DEN HAAG
Ons kenmerk: DGB/2009/782 U
Uw brief (kenmerk): 10 februari 2009/2009Z02191/2080912810
Betreft: antwoord Kamervragen status Algemeen Nut Beogende Instelling
Geachte voorzitter,
Hierbij bied ik u aan, mede namens de minister van Justitie, de antwoorden op de vragen gesteld door de leden Omtzigt en Van Toorenburg (beiden CDA) over de status Algemeen Nut Beogende Instelling.
Hoogachtend,
De staatssecretaris van Financiën,
mr. drs. J.C. de Jager
2009Z02191 / 2080912810
Vragen van de leden Omtzigt en Van Toorenburg (beiden CDA) aan de staatssecretaris van Financiën en de minister van Justitie over de status Algemeen Nut Beogende Instelling. (Ingezonden 10 februari 2009)
Vraag 1
Kent u het artikel ‘Fiscus geeft extremisten geld terug’ en de uitspraak van de rechtbank Haarlem waaraan in dit artikel wordt gerefereerd?[1]
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat een stichting, die mensen faciliteert om radarinstallaties te vernielen, treinverkeer onmogelijk te maken, cockpits kapot te slaan, niet aangemerkt kan worden als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI)? Indien u wel vindt dat dit het algemeen nut beoogt, kunt u dan een definitie geven van algemeen nut?
Antwoord
Ja. Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI's) kunnen kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele of wetenschappelijke instellingen zijn.
Aanvragen om als ANBI te worden aangemerkt worden bij de Belastingdienst ingediend. De criteria voor het verkrijgen van de ANBI-status hebben onder meer betrekking op bestuur en beleid, administratie, functiescheiding en werkzaamheid in het algemeen belang. Hierbij dient de instelling zowel statutair als feitelijk het algemeen belang te dienen. In de jurisprudentie is beslist dat hieraan wordt voldaan indien de doelstelling en de activiteiten van de instelling voor 50% of meer het algemeen belang dienen. De Belastingdienst toetst of organisaties die de ANBI-status aanvragen voldoen aan deze criteria.
De Belastingdienst houdt er toezicht op dat instellingen zich bij hun feitelijke activiteiten richten op het algemeen belang en zich houden aan de overige criteria van de ANBI-regeling. Hierbij maakt de Belastingdienst ook gebruik van informatie die verkregen wordt van of verstrekt wordt door andere overheidsinstellingen. In voorkomende gevallen kan op grond van deze informatie besloten worden tot intrekking van de eerder afgegeven ANBI-beschikking.
Zoals ook door de Hoge Raad in BNB 1983/176 is beslist, kunnen instellingen die, om hun doel te bereiken geweld gebruiken of ondersteunen, niet aangemerkt worden als ANBI. In de onderhavige zaak heeft de rechtbank geoordeeld dat de betreffende instelling in hoofdzaak geweldloze campagnes ondersteunt en haar doelstellingen niet met behulp van geweld nastreeft. Naar het oordeel van de rechtbank vormen de activiteiten van de instelling op zichzelf beschouwd en in samenhang bezien daarom geen reden om de ANBI-status te onthouden.
Vraag 3
Is tegen bovengenoemde uitspraak van de rechtbank Haarlem hoger beroep ingesteld? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Ja. De Belastingdienst heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank.
Vraag 4
Geeft bovengenoemde uitspraak aanleiding om de criteria voor het toekennen van een ANBI-status aan te passen, bijvoorbeeld door de ANBI-status niet toe te kennen aan organisaties die het vernielen van openbare eigendommen en vandalisme faciliteren? Zo ja, bent u bereid deze aanpassing mee te nemen in de reeds door u toegezegde aanpassing van de ANBI-regeling dat een ANBI-beschikking kan worden geweigerd of ingetrokken indien (een bestuurder van) een instelling strafrechtelijk veroordeeld is voor het zaaien van haat?[2] Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Bij de beantwoording van de Kamervragen van de leden Karabulut en Bashir[3] heb ik aangekondigd bereid te zijn de ANBI-regeling zodanig aan te passen dat de beschikking kan worden ingetrokken indien een (bestuurder van) een instelling strafrechtelijk is veroordeeld voor het zaaien van haat. Andere mogelijke aanpassingen van de regeling worden thans onderzocht.
[1] De Telegraaf, 3 februari 2009 en LJN: BH0515, Rechtbank Haarlem, 08/4342
[2] Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008-2009, nr. 2861
[3] Kamerstukken II 2008-2009, Aanhangsel Handelingen, nr. 1361