Oorlogsarchief overgedragen aan Nationaal Archief

Op 16 oktober droeg minister Hirsch Ballin een belangrijk deel van het Justitiearchief over aan het Nationaal Archief. Dit deel omvat onder meer het naoorlogse gratiebeleid, waaronder de dossiers van de in Nederland berechte oorlogsmisdadigers. Ook een aantal voorwerpen die als bewijsmateriaal in rechtszaken tegen ‘foute’ Nederlanders in beslag zijn genomen zitten bij de overdracht.

De gratiebeslissing berust bij de minister van Justitie. Afwijzen doet hij op eigen gezag, toewijzen - door de Koningin - gebeurt op zijn advies. Na de grootschalige berechting van oorlogsmisdadigers na de Tweede Wereldoorlog kreeg Justitie te maken met de uitvoering van doodstraffen en daarnaast zeer vele zeer langdurige straffen, waaronder vele levenslange straffen. Het instrument van gratieverlening is toen - even grootschalig - ingezet om deze straffen te bekorten. Naast politieke langgestraften waren er - als altijd - de gewone langgestraften.

Ter gelegenheid van de overdracht van deze justitiedossiers is een symposium georganiseerd over onder meer de ‘Drie van Breda’ en het gratiebeleid. Ook is een virtuele expositie samengesteld met enkele van de voorwerpen die als bewijsmateriaal in beslag zijn genomen. De in beslag genomen voorwerpen zijn divers: van foto’s van Nederlandse SS-ers, antisemitische propaganda tot Nationale Jeugdstormzegels, NSB- en SS-insignes en zelfs een schaar. Dit materiaal werd gebruikt in de rechtszaken tegen verdachten van oorlogsmisdaden. In de webexpositie ‘Oorlogsdossiers en bewijsmateriaal’ zijn verschillende voorwerpen te bekijken. Bekijk de webexpositie 'Oorlogsdossiers en bewijsmateriaal'