Netherlands Space Office
Toespraak door minister Van der Hoeven tijdens de lancering van het Netherlands Space Office (NSO), op 30 september te Den Haag
Dames en heren,
'De ruimte is helemaal niet ver weg: een uurtje rijden als je met je auto recht omhoog zou kunnen.' Aldus de Engelse astronoom Fred Hoyle. Een uitspraak met humor, maar heel serieus bedoeld. Een uurtje omhoog met je auto: zo dichtbij ís de ruimte.
Dat geldt ook voor de ruimtevaart: die is dichterbij dan je denkt. Het is veel meer dan een wetenschap. Het is óók meer dan een sporadische lancering op tv, waar half Nederland naar kijkt. Ruimtevaart is een realiteit, een bron van kennis en vernieuwing, een jongens- en meisjesdroom, een passie en een avontuur. Dat alles in één. Ruimtevaart is er voor de samenleving. Niet andersom.
Zoiets belangrijks dat ons allen raakt, moet je met liefde en aandacht behandelen. Door in de Nederlandse ruimtevaart de juiste slimme koppen bij elkaar te zetten. Door te zorgen dat alle denkkracht, creativiteit en energie samenkomt. Door te zorgen voor een heldere organisatie.
Dat doen we met het NSO. Met ´we´ bedoel ik de vier oprichtende partijen: EZ, OCW, VenW en NWO. Ik denk dat we met het Netherlands Space Office grote hoogten gaan bereiken. Letterlijk, maar ook figuurlijk. Zoveel excellente ruimtevaartexperts, samengebald in één club, op één locatie. Begrijp me goed: voorheen leverden het NIVR, SRON, het KNMI en diverse departementen uitstekend werk. Ze hebben Nederland als Ruimtevaartland op de kaart gezet.
Maar we willen verder, we willen ook buiten die kaart kijken. Dat lukt veel beter als je als team samenwerkt aan ruimtevaartbeleid. Al die taken en mensen die voorheen versnipperd waren over het land, zijn nu bijeen gebracht in één team. Zie het als een spaceshuttle waarin iedereen zijn eigen functie heeft, maar met elkaar meer is dan de som der delen.
Het NSO gaat het Nederlands ruimtevaartprogramma uitwerken, uitvoeren en een duidelijke 'smoel' geven. In Nederland, maar zeker ook internationaal. Wie weet zelfs interstellair en intergalactisch! Goed, dat laatste is natuurlijk ietwat overdreven. Maar hoe hoger we reiken, des te meer er mogelijk is.
Het NSO zal meer bereiken dan elke afzonderlijke partij alleen. Daar ben ik van overtuigd. Het is nodig om snel aan de slag te gaan; er is genoeg te doen de komende tijd. In de ruimte en op aarde. Directeur Ger Nieuwpoort heeft daar net al gepassioneerd over verteld.
De vier terreinen waarop het NSO zicht begeeft spreken alvast voor zich: Planeet Aarde, Dagelijks Leven, Ruimtevaarttechnologie en Wetenschap & Exploratie. Ik vind het mooi dat zo ook de niet-astronauten onder ons begrijpen waar de Nederlandse ruimtevaart zich allemaal mee bezighoudt! Voor de NSO'ers in de zaal: ga zo door.
Er zijn nog teveel mensen die bij ruimtevaart alleen denken aan die spaceshuttle op tv, of aan het internationale ruimtestation boven ons hoofd. Maar ze realiseren zich niet, dat ruimtevaart gaat over zoveel méér dan dat. Bijvoorbeeld over ons klimaat, dankzij weervoorspellingen via de Meteo-satelliet. Over het milieu, door het meten van luchtverontreiniging en CO2-uitstoot (OMI, TROPOMI). Over navigatie in auto's, schepen en vliegtuigen met behulp van GPS (Galileo). Over onze veiligheid, door dijken te bewaken en bosbranden op te sporen. Over telemedicatie, terrorismebestrijding en natuurrampen… De ruimtevaart is dus zéér innovatief. Tegelijkertijd is het praktisch en van alledag. Niet iedereen wéét dat. En dat is meer dan jammer!
Ik weet zeker dat heel wat jongens en meisjes geïnteresseerd raken in wetenschap en technologie, als ruimtevaart vaker bij de lessen betrokken wordt. En misschien komt daar dan wel een nieuwe André Kuipers of Wubbo Ockels uit. Of eindelijk een vrouwelijke astronaut, want daar is het ook wel tijd voor!
Beste mensen,
Ik weet nog goed dat ik een keer op de Space Expo in Noordwijk liep. Tussen alle prachtfoto's, filmpjes en belevenissen in, staat een vitrinekast. Een gewone, simpele kast. Maar daarin staat een heel leven verbeeld, een droom. Het is de vitrinekast van André Kuipers. Met rapporten, foto's en andere persoonlijke spullen. Er staat geschreven dat André op de basisschool al 100% zeker wist wat hij wilde worden: astronaut.
Dat is toch geweldig? Van jongensdroom naar realiteit. Kinderen en volwassen zien dankzij die ene vitrinekast verbeeld hoe dichtbij de ruimtevaart kan zijn. Dichterbij dan je denkt.
Dames en heren,
De laatste jaren is er flink geïnvesteerd in de ruimtevaart. Ook ik heb daar enorm mijn best voor gedaan, dat mag u best weten. Op de laatste ministersconferentie van ESA hebben we flink wat inschrijvingen gedaan in ruimtevaartprogramma's. Maar we hebben er ook aan meegeholpen dat André Kuipers weer de ruimte in gaat. Is dat niet mooi geregeld?
Nu is het NSO aan zet. Door beleidsplannen om te zetten in een meerjarenprogramma dat concreet, uitvoerbaar en vernieuwend is. Door te zorgen voor een hecht team, een visitekaartje richting de buitenwereld. Door jong en oud; leek en expert te betrekken bij het belang van de ruimtevaart. Door alles uit de kast te trekken als André weer de ruimte in gaat; want ook dat is hét moment voor een raket vol pr.
Ik gun het NSO en de Nederlandse lucht- en ruimtevaart grote hoogten, alle ruimte en vitrinekasten vol passie. En zoals Jean-Luc Picard, de captain van de USS Enterprise al zei: 'Things are only impossible until they're not.'
Dank u wel.