An Innovative Truth
Toespraak staatssecretaris van Economische Zaken, Frank Heemskerk, t.g.v. het congres 'An Innovative Truth' op 22 juni 2009 in Utrecht
Dames en heren,
Van harte welkom! Ik ben blij u - vertegenwoordigers van de wetenschap, de ICT-sector, het bedrijfsleven en de overheid - hier samen te zien. Ik hoop dat het niet blijft bij u hier samen zien, maar dat we komen tot samenwerken. Nog meer dan nu al gebeurt.
Het thema van vandaag is Groene ICT... dat lijkt een paradox. Want ICT kost natuurlijk ongelooflijk veel energie. En als we niets doen, zal naar verwachting het energiegebruik door de ICT-sector in 2020 gegroeid zijn met 225%. Daarmee zal de ICT-sector 10,5% van alle elektriciteit verbruiken. Het thema 'ICT en energie' staat dan ook hoog op de agenda van Europese Commissie en van Nederlands kabinet. Zo hebben we de ICT-Agenda 2008-2011 en het Energierapport.
In de ICT-Agenda 2008-2011 zet het kabinet haar ambitie en voorgenomen acties uiteen ten aanzien van ICT. Nederland doet het goed op terrein van dienstverlening en ICT; we staan al jaren in de top tien van internationale ranglijsten. Op het terrein van de infrastructuur is Nederland echt een topland. Wel moeten we scherp blijven op het gebruik van onze infrastructuur en onze ICT-vaardigheden.
Naar verwachting zal de komende jaren wereldwijd steeds meer dienstverlening via internet plaatsvinden. Als dienstenland is er Nederland er veel aan gelegen om in deze ontwikkeling voorop te lopen. Het kabinet wil dan ook dat Nederland in 2015 tot de koplopers hoort als het gaat om de beschikbaarheid en het gebruik van ICT-toepassingen. En als het gaat om het gebruik van nieuwe digitale dienstverleningsconcepten.
Het ontwikkelen van goede digitale diensten gaat niet vanzelf. Daarvoor is meer nodig dan het toevoegen van wat ICT aan bestaande processen. Veel processen moeten opnieuw worden ingericht. Er zijn al projecten gestart, zoals het verbeteren van de logistieke ketens in de Rotterdamse haven. ICT speelt hierin een ondersteunende rol.
De overheid neemt haar eigen verantwoordelijkheid door onder andere een 'Actieprogramma Betere Dienstverlening' uit te voeren; door elektronisch factureren en aanbesteden te introduceren; en door bij de aanschaf van ICT-producten en -diensten het gebruik van open standaarden als norm te hanteren. Nederland is onlangs op de e-readiness index gestegen van de 7e naar de 3e plaats. Een fraaie vooruitgang.
Een ander document is het Energierapport. Hierin staat dat onze energievoorziening fundamenteel anders moet. Slimmer, schoner, gevarieerder. Dat is nodig om tegemoet te komen aan de stijgende energievraag. Dat is nodig om CO2-uitstoot en klimaatverandering tegen te gaan. En dat is nodig omdat we niet afhankelijk moeten willen zijn van slechts enkele energiebronnen en slechts enkele energieproducerende landen.
In 2050 moet de energievoorziening in Europa en Nederland schoner, slimmer en gevarieerder zijn. 50% Minder CO2-uitstoot in 2050 is mogelijk. Burgers en bedrijven kunnen veel meer dan nu in hun eigen energiebehoefte gaan voorzien. De sterke Nederlandse ICT-sector kan een belangrijke bijdrage leveren in het slimmer maken van de energie-infrastructuur.
Het energieprobleem is groot. De wil om daar wat aan te doen is dat ook. Het kabinet investeert deze periode in de energievoorziening en gaat samen met bedrijven, burgers, kennisinstellingen en belangenorganisaties aan de slag om de transitie naar een duurzame energievoorziening te realiseren. Dit kost geld, tijd en energie, maar levert ons en onze kinderen uiteindelijk veel meer op. En biedt ook legio kansen voor Nederland en het Nederlandse bedrijfsleven.
Dames en heren,
De beleidsmatige aansturing van energie en ICT behoren beide tot het takenpakket van het ministerie van EZ. Daarmee moet EZ in staat zijn om snel resultaten te boeken.
Die resultaten liggen in het slim omgaan met energie; daar is winst te behalen. Voor het milieu, maar ook voor het bedrijfsleven in de vorm van nieuwe kansen. ICT is een belangrijk hulpmiddel voor innovatie. ICT kan daarom een effectief instrument zijn. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van ICT bij plaatsonafhankelijk werken. Als mensen meer thuiswerken en via mail en webcam contact houden, scheelt dat heel wat files. Intelligente diensten en producten kunnen het regelen van verbruik dynamisch regelen, bijvoorbeeld door apparaten uit te schakelen zodra u uw huis of kantoor verlaat. Virtuele oplossingen kunnen fysieke producten en diensten vervangen, zoals facturen via de mail.
Echter, meer gebruik van ICT leidt gemakkelijk tot een hoger energiegebruik. Is dit onvermijdelijk? Nee.
Twee jaar geleden heeft EZ het energiegebruik van de ICT-sector in kaart laten brengen en de verwachte groei tot en met 2020. Momenteel wordt dit onderzoek geactualiseerd. Hieruit komen hoopgevende resultaten die ik u niet wil onthouden:
- ICT-apparatuur wordt energiezuiniger. Hierdoor neemt de groei van het gebruik bij de huishoudens af. Overigens betekent dit niet dat huishoudens zich ook energiezuiniger gaan gedragen
- Bedrijven en overheden verplaatsen hun ICT- infrastructuur naar de datacenters. Hun energiegebruik neemt af en bij de datacenters zijn er meer mogelijkheden om efficiencymaatregelen te nemen
- Datacenters hebben de verantwoordelijkheid genomen voor energiebesparing door het toetreden tot de meerjarenafspraken. Zij hebben hiervoor al maatregelen genomen en zullen dat de komende jaren ook blijven doen. Zo wordt de koeling van nieuwe datacenters steeds zuiniger. Ook wordt het gebruik van groene stroom geschat op 25%. Dit zijn allemaal hoopvolle ontwikkelingen
Echter, ondanks alles blijft het energiegebruik van de ICT-sector sterk groeien. Dit moet en kan anders. Bijvoorbeeld door het bevorderen van energiezuiniger gedrag. Ook moeten de datacenters nagaan hoe ze het energiegebruik drastisch terug dringen. Servers zijn bijvoorbeeld maar 3% van de tijd echt aan het werk. De rest van de tijd gebruiken ze alleen energie. Hier valt dus nog een wereld te winnen. Daarom ben ik blij dat het datacentrum EU-networks bekend heeft gemaakt tot de Meerjarenafspraken toe te treden en zo onderstreept het energiegebruik serieus te willen aanpakken.
Wat zijn de taken van het ministerie van EZ?
- Ten eerste: ICT voor energie: we gaan de elektriciteitsnetwerken slimmer maken zodat de energiebronnen efficiënter worden gebruikt en alternatieve energiebronnen ruimte krijgen op de netwerken. Hierdoor worden ook nieuwe vormen van dienstverlening mogelijk waardoor de gebruikers zuiniger energie kunnen gebruiken.
- Ten tweede: energie voor ICT. We maken meerjarenafspraken met de ICT-sector, om het energieverbruik in de ICT-sector met 30% efficiënter te maken in de periode 2005-2020. EZ ondersteunt de uitvoering van deze meerjarenafspraken via SenterNovem.
- Ten derde, ICT kan in de gebouwde omgeving een belangrijke bijdrage leveren aan energiezuiniger gebruik met slimme toepassingen. Dit vereist wel dat meerdere sectoren samenwerken om dit sneller dan nu mogelijk te maken.
- Ten vierde, het wegverkeer. Daar wordt veel energie gebruikt. Met slimme toepassingen weet de autorijder waar files staan of waar een vrije parkeerplaats is. Zo vermijden we onnodig energiegebruik en is de automobilist sneller op de plaats van bestemming.
Vervolgens: onderzoek en monitoring. Internationale organisaties zoals de EU en de OESO gaan het energiegebruik van de ICT-sector meten. Nederland levert hieraan uiteraard een bijdrage.
En tot slot natuurlijk: zelf een goed voorbeeld zijn. Zo heeft de verplaatsing van onze servers naar een groen datacenter ons elektriciteitsverbruik 30% doen zakken. Ook gaan we dit jaar met virtuele werkplekken werken. Het voordeel voor de EZ-ers is dat ze overal kunnen werken, het voordeel voor het milieu is dat veel minder servers nodig zijn.
Mooie bijkomstigheid is dat we de resultaten die we behalen, kunnen presenteren aan een internationaal publiek. In mei 2010 wordt namelijk de World Conference on Information Technology in Amsterdam gehouden. Op dit congres komen 2500 ICT decision makers kennis uitwisselen op het gebied van energie en ICT.
Dames en heren,
Ik roep u op om ervoor te zorgen dat we tegen die tijd mooie voorbeelden kunnen noemen. Voorbeelden die laten zien dat groene ICT niet een contrast is maar veel meer een gouden combinatie. Als dit congres hieraan een bijdrage heeft geleverd, beschouw ik het als geslaagd!