Bijeenkomst ‘Impuls aan logistiek’
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Nederland transportland.
Nederland distributieland.
Nederland gateway to Europe.
Beste mensen, we mogen die namen al lange tijd met trots dragen.
Minister van der Hoeven en ik merken op onze reizen naar het buitenland hoe groot de belangstelling is voor de Nederlandse expertise op deze terreinen. Vorige maand heb ik dat nog ervaren in Brazilië. Nederland heeft een ijzersterke reputatie op het gebied van logistiek.
Logistiek zit in het DNA van Nederland. 700.000 mensen verdienen er hun brood mee. De toegevoegde waarde is circa 35 miljard euro. Zo’n 8 procent van het totaal binnen onze economie. Een comfortabele positie, zult u misschien zeggen…
Maar… onze positie is niet onaantastbaar. Integendeel. Andere landen maken een inhaalslag. Concurrenten dicht bij huis en verder weg profileren zich óók meer en meer als logistiek specialist. Niet zonder succes…
We hebben uitstekende mainports en een goed multimodaal netwerk. We zijn goed in transport. We zijn goed in distributie. We lopen voorop in ICT. Maar dat alleen is niet meer voldoende. Daarom is het nodig dat we een sprong vooruit maken. Dat we – bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid samen – een nieuwe ambitie formuleren. En die ook wáármaken.
Voortbouwend op onze sterke uitgangspositie moeten we de kans grijpen ons te ontwikkelen tot internationaal regisseur van diensten en goederenstromen.
Dat klinkt misschien wat abstract. Maar de realiteit is dat logistieke regie steeds bepalender wordt voor het succes van bedrijven in een sterk veranderende mondiale economie.
Vraag het aan de mensen van Philips Lighting; winnaar van de Logistiek Prijs 2008. Dat bedrijf heeft een enorme omslag gemaakt. Van gloeilampenfabriek tot leverancier van duurzame verlichtingssystemen die een leven lang meegaan. 40 procent van de productie vindt in het Verre Oosten plaats. Geheim van het succes: een uitgekiende mondiale ‘supply chain’.
Vraag het aan de mensen van Albert Heijn. Een bedrijf dat geïnvesteerd heeft in systemen waarmee de wensen van de klant nauwkeurig kunnen worden voorspeld. En in een slimme logistieke regie die daarop à la minute weet in te spelen.
Vraag het aan de mensen van Océ. Een bedrijf dat niet alleen kopieerapparaten levert, maar ook de regie voert over de service logistiek. Vergis u niet: de service business (zoals onderhoud en reparatie) is momenteel al goed voor ongeveer een kwart van de totale omzet van producenten. En de verwachting is dat dat aandeel gaat toenemen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden; ik zou er vele kunnen noemen.
Op dit moment is de toegevoegde waarde in specifieke ketenregie-activiteiten ongeveer 3 miljard euro per jaar.
Het is de ambitie van de commissie-Van Laarhoven om dat over twaalf jaar 10 miljard euro te laten zijn. Als we de mouwen opstropen, kan Nederland uitgroeien tot Europees marktleider in ketenregie. Tot uitblinker in de kunst van het slim organiseren. Dat is een ambitie die me bijzonder aanspreekt.
Ik zeg dat niet alleen uit economische overwegingen. Ook vanuit het oogpunt van mobiliteit is het goed als we hieraan werken. Hoe beter en slimmer onze regie op internationale stromen, hoe efficiënter het gebruik van onze infrastructurele capaciteit. En dan heb ik het nog niet eens over de milieuvoordelen.
Neem de bloemensector. Een sector die voor 80 procent drijft op de export. Veel sierteeltproducten die vanuit Nederland worden aangestuurd, komen niet eens meer fysiek in Nederland. In Kenia gekweekte rozen belanden dankzij Nederland in een Amerikaanse vaas zonder ooit de polder te hebben gezien. Dat is nog eens filebestrijding!
Wat is nodig om marktleider in ketenregie te worden? Innovatie! En daar wrong de schoen, want innovatie kwam in deze versnipperde sector onvoldoende van de grond. Goede voorbeelden genoeg, maar een verbinding daartussen ontbrak. Bedrijven wisten elkaar niet goed te vinden. In de samenwerking tussen bedrijfsleven en kennisinstellingen en tussen bedrijfsleven en overheid werden kansen gemist.
Vanaf september 2006 hebben we daarom vanuit Verkeer en Waterstaat rondetafelbijeenkomsten georganiseerd met een groot aantal ondernemers uit de diverse sectoren. Uit die IMPULS-bijeenkomsten kwam opnieuw de behoefte naar voren aan bundeling van krachten.
De afgelopen jaren hebben we daar samen werk van gemaakt. Katalysator was Peter van Laarhoven met zijn commissie, die een stevig
innovatieprogramma heeft opgesteld. Iets waar het kabinet hem zeer erkentelijk voor is. Het is een hele prestatie van de commissie om zoveel bedrijven achter zich te scharen.
Het innovatieprogramma gaat nu officieel van start. Het Rijk ondersteunt het met 25 miljoen euro. Daar komt nog een kleine 45 miljoen uit de markt bij. Al met al krijgt logistieke innovatie dus een forse impuls. Iets waar ook de zogenoemde Dieselakkoordpartners heel tevreden mee kunnen zijn.
Het is een mijlpaal dat Logistiek en Supply Chains nu een plek krijgen binnen de rijksbrede innovatieprogrammering. Maria van der Hoeven vertelt daar straks meer over, evenals over het nieuwe Topinstituut en de Supply Chain Campus.
Het uitwerken van het programma is een kans die we samen moeten aangrijpen. Een kans om onze positie als logistieke natie voor de toekomst zeker te stellen.
Het gaat om kennis voor de praktijk. Om de koppeling tussen hoogleraren en verladers en transporteurs. Het doel is: oplossingen die onze logistiek op een hoger plan brengen. Een voorbeeld is het uitgekiende pakket dat Unit-net biedt voor multimodaal transport van deur tot deur.
Daarom is het goed dat zoveel partijen hun krachten hebben verenigd in het Strategisch Platform Logistiek: leden van de Logistieke Alliantie, EVO, mainports, universiteiten, hbo’s. Precies de combinatie van kennis en ervaring die we nodig hebben.
Het SPL wil het strategische aanspreekpunt zijn voor de overheid. Met dit platform kunt u de fragmentatie achter u laten en samen dingen van de grond krijgen. Daarbij ga ik ervan uit dat het SPL ook zelf visies ontwikkelt.
Zo kunnen we samen de stap zetten in de ontwikkeling van transport- en distributieland naar een land dat de logistieke regie pakt.
Afgelopen najaar hebben we met de Stichting Nederland = Logistiek al een voorproefje van samenwerking gekregen. Ik heb het over de gezamenlijke campagne om de beeldvorming over logistiek te verbeteren. Onder meer bedoeld om jonge mensen enthousiast te maken over een opleiding en baan in de logistieke hoek. Een sector die we moeten koesteren.
Beste mensen, logistiek is per definitie: verbinden. Schakels op elkaar laten aansluiten. Het optimaal benutten van de kracht van een netwerk. Logistiek doe je nooit alleen, maar altijd in combinatie met anderen. Het is goed dat ú dat nu uitstraalt. Daarmee maakt u concreet wat wij als kabinet bedoelen met samenwerken in onze samenleving.
Natuurlijk mag u ook wat van de overheid verwachten. Wij hebben goed geluisterd naar de oproep van de commissie-Van Laarhoven om meer samenhang te brengen in het beleid. En om logistiek en supply chains volledig te betrekken bij beleidsnota’s, gebiedsagenda’s en investeringsprogramma’s.
Ik voel me nadrukkelijk ook minister van logistiek. Zo werk ik nu aan een visie op de beide Mainports voor de periode tot 2040. De eisen die logistiek en ketenregie stellen aan het functioneren van onze mainports, worden daarin meegenomen.
Na de laatste economische inzinking – aan het begin van deze eeuw – was de sector logistiek volgens het Centraal Planbureau de zwaluw die de zomer aankondigde. Laten we hopen dat uw sector binnen afzienbare tijd ook bij de huidige crisis het herstel kan inluiden.
Tegelijkertijd moeten we verder kijken dan de huidige conjunctuurgolf. En ons afvragen waarmee we over tien of twintig jaar ons brood verdienen.
Nederland kàn zich ontwikkelen tot Europees marktleider in ketenregie. Tot uitblinker in de kunst van het slim organiseren. Vandaag leggen we daarvoor het fundament. Ik verheug me op het moois dat we de komende jaren op dat fundament gaan bouwen.