Persconferentie na de ministerraad van 6 maart 2009

Minister-president Balkenende:

Goedemiddag. Vandaag een ministerraad die een tweede ronde was, om het zo maar even te zeggen, omdat we gisteren de eerste reguliere agendapunten hebben besproken. Vanochtend zijn we begonnen met een Rijksministerraad en voor het overige stond het beraad vandaag in het teken van de financieel-economische ontwikkeling. Vorige week was het een recesweek. Toen is het nodige huiswerk al gedaan. Ik heb contact gehad met de nodige mensen binnen het kabinet en de vertegenwoordigers van de fracties om natuurlijk stil te staan bij de vraag: hoe gaan we met het financieel-economische vraagstuk om? Het is een intensieve periode geweest en het wordt even intensief de komende week. U weet: ik heb extra ministerraden ingelast.

We hebben gistermiddag overleg gehad met de vertegenwoordigers van de politieke smaldelen. Dat gaat vanmiddag door en ook morgenmiddag zal het overleg plaatsvinden. En we hebben komende maandag weer een ministerraad. We hopen uiteraard zo snel mogelijk een samenhangend pakket naar buiten te kunnen brengen, maar dat mag nooit ten koste gaan van de zorgvuldigheid. We staan voor een lastig karwei en iedereen is zich daarvan bewust. Maar ik ga ervan uit dat wij met een pakket effectieve maatregelen zullen komen om de crisis te lijf te gaan. Ik zeg er wel direct bij: dat kan het kabinet nooit alleen. We hebben elkaar nodig in deze tijd van economische malaise. Ik heb het eerder aangegeven. De rijksoverheid, de medeoverheden, werkgevers, werknemers, ondernemers: iedereen moet zich hiervoor inzetten. Alles bij het oude houden is geen optie meer. We moeten de sprong naar de toekomst wagen. En dat zal natuurlijk verandering vragen. Dat zal ook onzekerheid met zich meebrengen. Maar met de bereidheid om samen stappen voorwaarts te zetten en Nederland erdoor te loodsen de komende jaren, in een tijd dat het economisch zo tegen zit. Ik voel me zeer verantwoordelijk om Nederland door deze recessie te helpen. Zo zit ik erin en zo zit de coalitie erin. Het worden pittige besprekingen, maar we komen eruit.

Dan een tweede blokje. Ik heb verslag gedaan van mijn bezoek aan Brazilië. Dat heb ik gisteren gedaan. Het was een uitstekend bezoek. U weet dat de contacten tussen president Lula en mij gewoon goed zijn. We hebben gesproken over een aantal buitengewoon belangrijke onderwerpen. Uiteraard de bilaterale contacten tussen Brazilië en Nederland. We hebben een gesprek gehad - nadat we eerst de bilaterale ontmoeting hebben gehad - met 13 CEO's. President Lula is indringend ingegaan op vragen van de kant van Nederlandse ondernemers. Daarnaast was er een handelsmissie onder leiding van Camiel Eurlings, de minister van Verkeer en Waterstaat, en de heer Wientjes met zo'n kleine zestig ondernemingen. En ook dat is heel goed gelopen. De deuren zijn open gezet. Er zijn contacten gelegd. Met de politieke autoriteiten, maar evenzeer met bedrijven daar. We hebben het ook gehad over de voorbereidingen van 2 april. U weet: dan hebben we de London Economic Summit. Lula en ik zitten op hetzelfde spoor wanneer we het hebben over de combinatie van de aanpak van de financiële crisis, het oog hebben voor het vraagstuk van het klimaat, de millenniumontwikkelingsdoelen en het thema vrijhandel. Dat hebben we met elkaar besproken.

In Brazilië heb ik zelf ook het thema van de duurzaamheid van de brandstoffen aan de orde gesteld. Biobrandstoffen eerste, tweede generatie. Ik heb een speech gehouden voor studenten aan de landbouwuniversiteit. Ik heb daar met specialisten gesproken en daar nadrukkelijk aandacht voor gevraagd. Het is overigens wel zo dat Brazilië een ander land is wat betreft economische ontwikkeling. Je merkt dat ze daar een grote binnenlandse markt hebben en dat ze minder afhankelijk zijn van de buitenlandse ontwikkelingen. Dus het beeld daar van ondernemers is echt wel anders dan dat je hier merkt. Daar zijn nog groeimogelijkheden. Dus de situatie in Brazilië is gewoon anders dan we hier in Europa zaken meemaken.
Het was buitengewoon goed om president Lula te hebben ontmoet. Het was een heel succesvol bezoek en op deze plaats wil ik ook nog graag mijn erkentelijkheid en waardering uitspreken voor de gastvrijheid die wij in Brazilië hebben ontvangen.

Ten slotte wil ik stilstaan bij het vreselijke vliegongeluk vorige week woensdag. Een dag die iedereen zich zal herinneren. Ik was zelf hier in het Torentje bezig en toen bereikte mij dat vreselijke bericht. We denken op dit moment aan de negen personen die het leven hebben verloren. We denken aan de gewonden die nog steeds in het ziekenhuis zijn. We denken aan de familieleden. En we wensen hen het allerbeste toe. Op die dag ging er veel door mij heen en er zal dus ook veel door u zijn heen gegaan. Want je krijgt ineens het bericht over een vliegtuigongeluk. Natuurlijk dankbaar dat er niet meer slachtoffers zijn gevallen. Ik ben bij het crisisteam geweest. Ik ben in het ziekenhuis geweest. Ik ben op de plaats van het ongeluk geweest. Ik heb toen ook al gezegd dat ik grote waardering heb voor de manier waarop de hulpdiensten hun werk hebben gedaan. Het was indrukwekkend om te zien hoe men snel en adequaat heeft gehandeld. We zijn inmiddels weer een aantal dagen verder. We hebben de eerste bevindingen van de Onderzoeksraad gehoord en dat onderzoek gaat verder. Op dit moment past respect voor degenen die het werk hebben gedaan. Maar vooral het meeleven met de families van omgekomenen en het meeleven met degenen die gewond zijn. Morgen zal er een herdenking plaatsvinden en daarbij zal ook een ruime delegatie van de kant van het kabinet aanwezig zijn. Ik had er behoefte aan om ook op deze plaats nogmaals stil te staan bij dat vreselijke ongeluk van vorige week.

Dit naar aanleiding van de ministerraad van gisteren en van vandaag.