Europese Hof eist dat Commissie opnieuw naar Nederlandse roetfilterverplichting kijkt
Nederland mag strengere eisen stellen aan roetfilters voor dieselauto's dan Europese regels voorschrijven. Dat heeft het Europese Hof besloten. Het ministerie van VROM ziet in de uitspraak erkenning voor haar standpunt dat Nederland een specifiek probleem heeft op het gebied van luchtkwaliteit.
De Europese Commissie oordeelde in 2006 dat Nederland geen roetfilter verplicht mocht stellen voor nieuwe dieselauto's. Onterecht, zo blijkt nu. De rechter van het Europees Hof stelt dat de Nederlandse luchtkwaliteit in 2004 mogelijk wel rechtvaardigde dat Nederland een strengere eis had mogen stellen aan de fijnstof-uitstoot van nieuwe dieselpersonenauto's. Daarnij liep Nederland vooruit op nieuwe Europese afspraken. De Commissie moet nu een nieuw besluit nemen.
Die strengere Nederlandse eis bedroeg vijf milligram uitstoot per kilometer (mg/km) in plaats van de Europese eis van 25 mg/km. Een eis van vijf mg/km vereist in de praktijk een roetfilter. Afwijken van bestaande Europese afspraken kan alleen als Nederland aantoont een specifiek probleem te hebben en als de verplichtstelling de Europese markt voor dieselpersonenauto's niet onevenredig belemmert. De Europese Commissie meent dat Nederland niet aan deze voorwaarden voldeed en weigerde goedkeuring aan het Nederlandse voornemen. Het Hof is van oordeel dat de Commissie ten onrechte niet de gegevens over 2004 heeft beoordeeld, omdat die gegevens niet uitsloten dat er een specifiek probleem met luchtkwaliteit in Nederland bestond.
In het hoger beroep van Nederland geeft het Europees Hof van Justitie Nederland nu alsnog gelijk. Het Hof is van oordeel dat de Commissie ten onrechte niet de gegevens over 2004 heeft beoordeeld, omdat die gegevens niet uitsloten dat er een specifiek probleem met luchtkwaliteit in Nederland bestond.
Het per direct alsnog invoeren van de roetfilterverplichting is na deze uitspraak niet mogelijk. Volgens het Hof moet de Commissie nu namelijk opnieuw beslissen op het verzoek van Nederland. Als de Commissie hier haar goedkeuring aan geeft, kan Nederland de roetfilterverplichting invoeren. De Europese verplichtstelling van roetfilters gaat vanaf september 2009 in voor nieuwe typekeuringen die door fabrikanten worden aangevraagd. Met ingang van 1 januari 2011 gaat echter pas de Europese roetfilterverplichting voor alle nieuwe dieselauto's in, omdat het dan niet langer is toegestaan om auto's op basis van oude typekeuringen te verkopen.
Na de weigering van de Commissie om de roetfilterverplichting in te voeren heeft Nederland als alternatief de fijnstoftax in de aankoopbelasting voor nieuwe dieselauto's ingevoerd. Als gevolg van deze maatregel, die op1 april 2008 is ingegaan, is het aandeel nieuwe dieselpersonenauto's met affabriek roetfilter opgelopen van circa 66 procent eind 2007 tot bijna 100 procent in de afgelopen maanden. Op 14 oktober 2008 heeft het Gerechtshof in Den Haag bepaald dat de fijnstoftax in strijd is met Europese regelgeving en dat deze maatregel daarom moet worden beëindigd. Gisteren is in antwoord op kamervragen bekend gemaakt dat de staat cassatie zal instellen tegen deze uitspraak van het Haagse Hof.