Antwoorden op kamervragen van Leijten over de gevolgen van de nieuwe aanbestedingen in de thuiszorg
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
DMO-U-K-2880656
24 oktober 2008
Antwoorden van staatssecretaris Bussemaker op de vragen van het Kamerlid Leijten (SP) over de gevolgen van de nieuwe aanbestedingen in de thuiszorg (2080900390).
Vraag 1
Wat is uw reactie op het bericht dat in de regio Leiden de thuiszorgaanbieder Valent niet meedoet met de nieuwe aanbestedingen, omdat de tarieven die de gemeente hanteert te laag zijn om kwaliteit van zorg te leveren? 1)
Antwoord 1
Elke thuiszorgaanbieder beoordeelt zelf of het verantwoord is om mee te doen aan een aanbesteding of niet. De uren die Valent nu levert in het kader van hulp bij het huishouden in de regio Leiden kunnen door andere aanbieders worden ingevuld.
Vraag 2
Erkent u dat door het wegvallen van deze zorgaanbieder het compensatiebeginsel voor de 600 cliënten, die tot nu toe via Valent huishoudelijke zorg ontvingen, onder druk staat? Zo ja, welke maatregelen gaat u treffen om er voor te zorgen dat deze mensen hun vertrouwde zorgverlener kunnen behouden? Zo neen, waarom niet?
Vraag 3
Hoe worden de 140 medewerkers die werkzaam zijn in de huishoudelijke zorg via Valent behouden voor de huishoudelijke zorg in deze regio?
Antwoord 2 en 3
Nee, de gemeenten in de regio Leiden hebben de hulp bij het huishouden opnieuw aanbesteed. Dat wil zeggen dat er voor 1 januari 2009 nieuwe contracten worden afgesloten met 13 aanbieders. Door de systematiek van aanbesteden kan het zo zijn dat er vanaf 1 januari andere aanbieders in de regio Leiden actief worden dan nu. De aanbieders die worden gecontracteerd kunnen het gewenste aantal uren leveren zodat de gemeente aan haar compensatieplicht kan blijven voldoen.
De gemeenteraad is de aangewezen partij is om de aanbesteding op lokaal niveau te volgen en waar nodig het college van burgemeester en wethouders aan te spreken, wanneer de vrees bestaat dat de gemeente niet voldoet aan de compensatieplicht.
In het boekje Sociaal overwogen aanbesteden heb ik suggesties gedaan voor het opnemen van bepalingen in het bestek om te zorgen dat er zo min mogelijk wisselingen van hulpen zijn. Als gevolg van de aanbesteding kunnen mensen toch geconfronteerd worden met een nieuwe hulp. De praktijk leert dat dat echter niet tot grote ontevredenheid leidt (onderzoek Research voor Beleid, voorjaar 2008).
De gemeente heeft in het bestek voor de hulp bij het huishouden de eis opgenomen dat de nieuwe aanbieders bezien hoe personeel van de oude aanbieders overgenomen kan worden.
Vraag 4
Wat is de reden dat de gemeente Leiden geen gehoor heeft gegeven aan uw oproep sociaal aan te besteden, en in deze aanbestedingsronde te lage tarieven hanteert? 2)
Antwoord 4
Ik heb geen reden om te veronderstellen dat de gemeente Leiden geen gehoor heeft gegeven aan mijn oproep om sociaal overwogen aan te besteden. De gemeente Leiden heeft voor de nieuwe aanbesteding gekozen voor een hoger maximum tarief dan in de huidige contracten is afgesproken (euro 21,-). Aangezien 13 aanbieders hebben ingeschreven voor dit tarief constateer ik dat het mogelijk is om voor dit tarief hulp bij het huishouden te leveren. Het is altijd mogelijk dat een individuele aanbieder vanwege zijn bedrijfsvoering of andere redenen niet wenst in te schrijven.
Vraag 5
Hoeveel thuiszorginstellingen hebben inmiddels besloten niet mee te doen met nieuwe aanbestedingsronden in de thuiszorg, en wat is daarvoor de reden? Zo ja, hoeveel instellingen doen niet meer mee, en om welke redenen? Zo neen, bent u bereid dit te onderzoeken, en wanneer kunt u de Kamer informeren?
Antwoord 5
Op basis van berichten in de media is mij één andere gemeente bekend waar dit onderwerp speelt, vanwege tarieven die naar de mening van de aanbieders te laag zijn. Om te bezien op welke schaal dit zich voordoet in Nederland, zet ik een enquête onder gemeenten uit. Als de resultaten daarvan bekend zijn, zal ik u daarover informeren.
Vraag 6
Erkent u dat er grote problemen gaan ontstaan indien thuiszorginstellingen niet meer mee doen met nieuwe aanbestedingen voor zowel de mensen die hun hulp verliezen als voor de medewerkers die hun baan verliezen?
Antwoord 6
Als in een regio geen enkele aanbieder inschrijft, dan zullen de gemeenten in die regio problemen krijgen met het invullen van de compensatieplicht. In zo’n geval is een gemeente genoodzaakt een nieuwe aanbesteding te starten. Afhankelijk van de redenen waarom niet wordt ingeschreven, moet het bestek worden aangepast.
Vraag 7
Erkent u dat de nieuwe aanbieders van huishoudelijke zorg, de schoonmaakbedrijven, ook sociaal zullen moeten aanbesteden en mensen in de huishoudelijke zorg conform de CAO Verpleging en Verzorging in moeten schalen en betalen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 7
Als schoonmaakbedrijven zich inschrijven voor een aanbesteding hulp bij het huishouden, worden zij beoordeeld op basis van de eisen die een gemeente in haar bestek heeft vastgelegd. Bepalend voor welke CAO van toepassing is, is bij welke werkgeversorganisatie de werkgever is aangesloten en hoe de omschrijving van het werkingssfeerartikel van de CAO luidt. In een bestek kunnen gemeenten niet bepalen welke CAO van toepassing is. De gemeente kunnen wel in het bestek opnemen dat áls er een CAO van toepassing is (dus om het even welke), dat die ook moet worden nageleefd.
Ook in de schoonmaaksector geldt een CAO waarvan beide partijen, zowel werkgevers als werknemers, vinden dat die een aanvaardbaar arbeidsvoorwaardenpakket regelt.
Voor hulp bij het huishouden in het kader van de Wmo gelden specifieke kwaliteitseisen. Zo geldt de Kwaliteitswet op grond waarvan de Inspectie een toezichthoudende taak heeft. In dat licht is onlangs met alle betrokken partijen, zoals de VNG, Actiz, BTN, Sting en LOC, een kwaliteitskader opgesteld (Kamerstukken II 2007/08, 29 538, nr. 87).
1) http://www.leidschdagblad.nl/nieuws/regionaal/leidenenregio/article3867884.ece/Valent_stopt_met_huishoudelijke_hulp
2)
http://www.minvws.nl/kamerstukken/lz/2008/antwoorden-op-vragen-van-kamerlid-leijten-sp-over-financiele-problemen-in-de-thuiszorg.asp