Antwoorden op de vragen van het Kamerlid Leijten (SP) over de topsalarissen in de zorgsector
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
mw. dr. J. Bussemaker
Vraag 1
Deelt u de mening dat de salarissen van bestuurders en directies in de zorgsector niet boven een ministersalaris mogen uitkomen, mede omdat de zorg met publiek geld wordt gefinancierd? Zo ja, welke maatregelen heeft u tot nu toegenomen om dat te bewerkstellingen? Zo neen, waarom niet?
Vraag 2
Erkent u dat zorginstellingen in de care en de cure gefinancierd worden uit publieke middelen, en dus binnen de (semi)publieke sector vallen? Erkent u dat zorginstellingen in grote mate het publieke belang dienen? Erkent u dat voor de verzekerden de topsalarissen van zorgbestuurders niet te rijmen vallen met de stijging van de premies? Zo ja, wat is de reden dat er toch slechts een code voor de topinkomens in de zorg komt? Zo neen, waarom niet? 1)
Vraag 3
Erkent u dat het advies om een code voor de topinkomens in de zorg in te stellen in de kabinetsreactie 2) op de voorstellen van de Commissie Dijkstal in strijd is met de door de Kamer aangenomen motie Kant? 3) Erkent u dat bestaande ervaringen met bijvoorbeeld de Health Care Governance Code leren dat het instellen van een code weinig helpt om de topinkomens in de zorg naar beneden bij te stellen? Zo ja, bent u bereid alsnog wettelijke regels te stellen om de topsalarissen in de zorg te maximeren? Zo ja, wanneer en hoe gaat u dat doen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 1, 2, 3
De kabinetslijn inzake de normering van topinkomens in de semi-publieke sector, dus ook die in de zorg, is door de minister van BZK opgeschreven in een brief van 27 juni 2008 aan de Kamer (TK 2007-2008, 28479, nr. 36).
In het kort komt die lijn er op neer dat het kabinet de vier criteria uit het advies van de commissie-Dijkstal overneemt om te bepalen of een sector als semi-publiek valt te kwalificeren en ook de drie beloningsregimes. Hoe toepassing daarvan uitpakt voor de sectoren die in het advies ‘Normeren en Waarderen’ staan vermeld, is als bijlage bij die brief gevoegd. In die bijlage staat dat de zorginstellingen onder het beloningsregime van de sectorale beloningscode komen te vallen.
Ook neemt het kabinet het advies van de commissie over om een en ander uit te werken in een wet. Dat wordt dan de ‘Wet Normering topinkomens in de semi-publieke sector’. Aan de uitwerking van het wetsvoorstel wordt op dit moment gewerkt.
Vraag 4
Erkent u dat, om een salaris te verdienen dat gelijk staat aan het salaris van een minister, de instelling minimaal hoge kwaliteit van zorg moet geven, goed georganiseerd en financieel gezond zou moeten zijn? Zo ja, welke acties gaat u ondernemen, zodat bestuurders en directeuren loon naar werk krijgen en niet of onvoldoende functionerende bestuurders betaald krijgen naar geleverde prestaties?
Antwoord 4
Allereerst moeten alle zorginstellingen goede kwaliteit van zorg leveren. De zorginstellingen zijn privaatrechtelijke organisaties. De formele verantwoordelijkheidsverdeling is dat de Raden van Toezicht van de zorginstellingen de leden van de Raden van Bestuur aanstellen. Zij houden daarom ook functionerings- en beoordelingsgesprekken met de bestuurders en verbinden daar consequenties aan. Ik ga wel met de koepel van de toezichthouders, de NVTZ, bespreken dat hiermee zorgvuldiger moet worden omgegaan.
In de gevallen die nu de publiciteit hebben gehaald, lagen er moeilijk te herroepen afspraken in de arbeidsovereenkomsten aan ten grondslag. Ook dat punt zal ik met de NVTZ bespreken; ik hecht er zeer aan dat zij haar leden waarschuwt om dat soort afspraken niet meer in nieuwe arbeidsovereenkomsten op te nemen. Binnenkort ga ik ook nog met een aantal leden van Raden van Toezicht in gesprek die zeer hoge salarissen van bestuurders hebben goedgekeurd.
Vraag 5
Hoeveel bestuurders en directieleden, werkzaam in de verpleeg- en verzorgingshuissector verdienden in 2007 meer dan een minister? Wie waren deze bestuurders en waar waren zij werkzaam?
Antwoord 5
Een overzicht van de meldingen in het kader van de WOPT (wet openbaarmaking publiek gefinancierde topinkomens) heeft de minister van BZK op 11 december 2007 aan de Kamer verstrekt (TK 2007-2008, 29689, nr. 174).
Vraag 6
Wat is uw reactie op de meer dan één miljoen euro aan bruto salarissen en ontslagvergoedingen voor de bestuurders van Zorgbalans te Haarlem? 4)
Vraag 7
Wat is uw reactie op het feit dat in 2006 Zorgbalans een verlies van 3 miljoen euro heeft geleden en dat het verlies in 2007 (bijna) 9 miljoen euro was? In hoeverre acht u de hoogte van de vergoedingen van de bestuurders eerlijk en verdiend?
Antwoord 6, 7
Over dit soort casussen maak ik mij grote zorgen. Het gaat om premiegeld en daar moet men bewust en verantwoord mee om gaan.
Feitelijk stel ik overigens vast dat het in 2007 in zijn totaliteit gaat om euro985.210 aan ontslagvergoedingen en om euro1.043.775 aan bruto-salarissen. Het is de Raad van Toezicht die verantwoordelijk is voor de honorering van de leden van de Raad van Bestuur. Voor wat betreft het beoordelen van de hoogte verwijs ik naar mijn anwoord op vragen 1 t/m 3.
Vraag 8
Wat is uw reactie op de gouden handdruk van 650.00 euro die de heer G.T. van Stichting Amsterdam Thuiszorg heeft meegekregen terwijl er op dit moment ook een sociaal plan wordt uitgewerkt voor het personeel? 5)
Vraag 9
Erkent u dat de werknemers van Thuiszorg Amsterdam tekort wordt gedaan met het verstrekken van deze gouden handdruk? Welke acties gaat u ondernemen om er voor zorg te dragen dat ook alle medewerkers van Thuiszorg Amsterdam een gouden handruk krijgen als zij onverhoopt toch hun baan nu kwijt raken door de overname van Amsterdam Thuiszorg door Cordaan en Evean?
Antwoord 8, 9
Zie mijn antwoorden op de vragen die mevrouw Agema van de PVV op 4 juli 2008 al over dit onderwerp heeft gesteld. Zie ook mijn uitspraken in het interpellatiedebat van 15 mei 2008 over Amsterdam Thuiszorg. Ik heb daarin gezegd dat ik vind dat het salaris van het oude bestuur moreel niet door de beugel kan en mijn ongenoegen geuit dat cliënten en medewerkers de dupe worden van mismanagement. Ik ben ook van mening dat er een discrepantie is tussen de hoge salarissen aan de top en de positie van de medewerkers op de werkvloer. Daarom ben ik een onderzoek gestart naar de tarieven in de thuiszorg. De inkomens van zowel de top als van de medewerkers op de werkvloer maken onderdeel uit van dit onderzoek.
Vraag 10
Hoeveel verdienen de bestuurders en directieleden van Cordaan en Evean?
Vraag 11
Klopt het dat de Raad van Bestuur van Evean vergoedingen ontvangt die ver boven een ministersalaris komen? Wat is hierop uw reactie?
Antwoord 10, 11
In het kader van de door VWS geregelde transparantie over de inkomens van bestuurders worden die gepubliceerd in de jaarverslagen. Die jaarverslagen zijn voor eenieder te lezen op www.jaarverslagenzorg.nl. Op pagina 117 respectievelijk 79 van de jaarverslagen over 2007 van Cordaan en Evean staat dat de bestuurders bruto-inkomens hadden die rond de twee euroton bedragen. Daarmee scoren ze bij Cordaan ongeveer 10% boven de NVZD-norm (Evean blijft er binnen) en bij beide instellingen tussen de 20 en de 45% boven de NVTZ-norm. Voor de maatregelen die het kabinet neemt, verwijs ik u naar de antwoorden op vraag 1, 2 en 3.
Bent u bereid ACTIZ om een reactie te vragen over de relatie tussen de hoge salarissen, bonussen en vergoedingen in de thuiszorg en de financiële problemen, en de Kamer hierover te informeren? 6) Zo neen, waarom niet?
Antwoord 12
Zoals ik in mijn antwoord op uw vraag 4 uit de set vragen van 8 juli (over patiëntstops in de thuiszorg) heb aangekondigd heb ik Actiz gevraagd om een reactie op de topsalarissen en de vertrekpremies. Ik heb nog geen reactie van Actiz mogen ontvangen.
Vraag 13
Hebben zorgkantoren in Nederland bij het afsluiten van contracten afspraken gemaakt over hoeveel procent van het budget maximaal aan vergoedingen, salarissen en bonussen voor bestuurders, toezichthouders en directies besteed mag worden? Zo ja, hoe kan het dan dat er nog bedragen van 130.000 tot tegen de 300.000 euro rond gaan in de sector? Zo neen, bent u bereid die afspraken - tot de tijd dat de motie Kant is uitgevoerd, te maken? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 13
De kerntaak van de zorgkantoren is om voldoende, kwalitatief passende en doelmatige zorg in te kopen. Daarvoor wordt een totaalprijs overeengekomen. Het zorgkantoor treedt niet in de bevoegdheden van de Raden van Toezicht. Zoals ik in mijn antwoord op uw eerste drie vragen heb medegedeeld, zal de normering van de topinkomens in de semi-publieke sector verlopen volgens de lijn die de minister van BZK in haar brief aan de Kamer van 27 juni 2008 heeft geschetst.
Vraag 14
Erkent u dat het bestaan van topsalarissen in de zorg een nadelig gevolg is van de invoering van marktwerking in de zorg? Erkent u dat het bestaan van topsalarissen bij thuiszorginstellingen niet te rijmen valt met het ontstaan van patiëntenstops? Zo neen, welke maatregelen gaat u nemen?
Antwoord 14
Zie mijn antwoorden op uw vragen 1, 2 en 3.
Vraag 15
Wat is uw reactie op de stijging van de salarissen van de bestuurders bij Sanquin? Erkent u dat het niet gepast is dat van bloeddonoren wel wordt verwacht dat zij reiskosten maken, maar dat de salarissen blijven stijgen? Erkent u dat Sanquin een instelling is die gefinancierd wordt uit publieke middelen, onder de semipublieke sector valt en dat het publiek belang dient? Onder welk regime zou Sanquin moeten vallen volgens de Commissie Dijkstal? Bent u bereid de bezoldiging van de bestuurders van Sanquin ook te maximeren? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 15
In de beantwoording van eerdere kamervragen over de reiskostenvergoeding (zie o.a. TK 2004-2005, aanhangsel 3088 en 3289, TK 2006-2007, 30800 XVI, nr. 181) heeft u kunnen lezen dat ik vind dat het besluit van Sanquin om de reiskostenvergoeding af te schaffen op redelijke gronden is genomen (o.a.: in de praktijk werd er door maar 0,5% van de donoren gebruik van gemaakt, er was een wens tot harmonisatie naar de Europese praktijk, voor bijzondere situaties bleef een kostenvergoeding mogelijk). Deze kwestie staat mijns inziens los van de discussie over de hoogte van het salaris van de leden van de Raad van Bestuur van Sanquin.
Wanneer we naar de harde feiten kijken in het bericht over de kosten van de inkomens van de leden van de Raad van Bestuur van Sanquin in 2007 vergeleken met die van 2006 dan zien we een genuanceerd beeld. De totale kosten van de inkomens (dus zowel hun bruto-salaris, hun pensioenpremie, hun premies voor sociale zekerheid), stegen van 2006 naar 2007 met euro8000 op een totaal van euro800.000. Het gaat dan dus om een kostenstijging van 1% over één jaar. Over de hoogte van de honorering van de Raad van Bestuur heb ik de Kamer al mijn oordeel gegeven in mijn brief van 4 september 2007 (TK 2006-2007, 30800 XVI, nr. 181)
In de bovengenoemde brief van 27 juni 2008 van de minister van BZK heeft het kabinet aangeven welk regime van toepassing is op de sectoren die door de commissie-Dijkstal in zijn advies zijn genoemd. Daar zat Sanquin niet bij. Over de uitbreiding van die lijst - en dus over Sanquin - heeft het kabinet nog geen besluit genomen.
1) Kabinetsbrief topinkomens (semi) publieke sector van 27 juni 2008
2) Kamerstuk 29 689, nr. 34
3) Kamerstuk 27 659, nr. 74
4) Jaarverslag EN de Jaarrekening 2007 van Zorgbalans te Haarlem http://www.desan.nl/net/DoSearch/Search.aspx
5) http://www.telegraaf.nl/binnenland/1415167/__Onbegrip_over_vertrekpremie_Thuiszorgbaas__.html?p=7,1
6) http://www.nrc.nl/binnenland/article1153625.ece/Tweederde_thuiszorg_in_rode_cijfers