Spreekpunten bij de opening van de energieproducerende kas

Toespraak | 08-07-2008

Dames en heren,

Er staat een huis in het landschap, waar tropische temperaturen heersen. De hoofdbewoner is een graag geziene gast. Groen is z'n lievelingskleur. Niet alleen de omgeving is groen, ook zijn kamers zijn het, en zelfs de elektriciteit is groen. De buurt kent hem goed. Hij is degene die de huishoudens - met hun wasmachines, magnetrons of computers - draaiend houdt.

• Ik heb het over de stroomtuinder. Een vernieuwende ondernemer die zijn elektriciteitshuishouding slim voert en stroom maakt uit zonlicht. Er is de laatste tijd al veel over 'zijn' elektriciteitsproducerende kas gedacht en gepraat. Sommigen dachten dat het een sprookje was, dat het te ambitieus voor de werkelijkheid was. Die mensen hebben vandaag ongelijk gekregen. De allereerste proefkas staat hier, naast deze zaal. Een wereldprimeur. Ik feliciteer u daar van harte mee.
• Juist nu de fossiele energiebronnen uitgeput dreigen te raken, moeten we omzien naar nieuwe energiebronnen. De brandstofprijzen zijn hoog. Dat is een prijs die door veel tuinders wordt gevoeld.
• Maar als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Want slimme oplossingen gedijen als het perspectief verandert. Dan vind je koplopers die een hele sector toekomstperspectief kunnen geven, omdat ze zich richten op slimme en praktische oplossingen. En omdat ze daarmee op tijd waren.
• Van mij mogen die kenniskoplopers een standbeeld. Het zijn de verborgen krachtbronnen van de groene revolutie. Ze leveren praktische voorbeelden die ondernemers kunnen inspireren. Een energieleverende kas kan bijvoorbeeld de veehouderij inspireren om klimaatneutraal te produceren. Van hieruit is het nog maar een kleine stap naar klimaatbewuste consumenten. Pioniers zijn vaak op meer terreinen koploper en hun invloed reikt ver.
• Het kabinet stelt zich bij duurzame energie proactief op. Ik wil er met de glastuinbouwsector bijvoorbeeld voor zorgen dat vanaf 2020 klimaatneutrale teelt in nieuwe kassen plaatsvindt. We werken daar samen met het Productschap Tuinbouw en het bedrijfsleven aan via het energietransitieprogramma 'Kas als Energiebron'. In dat programma zult u ook de kabinetsdoelen voor Schoon en Zuinig herkennen. Het onderzoek voor dit project wordt gefinancierd door Senternovem en mijn ministerie, en we doen dat graag. Het is immers belangrijk dat het ook praktisch toepasbaar is. Waar ik kan, koppel ik kennis. Makelen en schakelen tussen wetenschap en praktijk.
• U geeft hiermee een prachtvoorbeeld. Om te beginnen heeft u er relatief kort, vijf jaar, over gedaan om een toetsbaar concept van te maken. Aan de andere kant heeft de glastuinbouw ook al een voorsprongetje. Veel tuinders kennen het principe van de semi-gesloten energieproducerende kas. De kas benut de natuurlijke omstandigheden. Zonne-energie wordt in de zomer opgeslagen en in de winter wordt het gebruikt voor verwarming. Dat is al behoorlijk vernieuwend, maar in het licht van onze gezamenlijke ambities noemen dit een 'laagwaardige toepassing'. De ELKAS daarentegen, is nog spannender, of - in energietermen - 'hoogwaardiger'. Zonne-energie wordt direct omgezet. Alle energie die voor de groei van gewassen nodig is, wordt bestemd voor de groei van gewassen. Het overige wordt direct in stroom omgezet. Als het lukt, is dat een doorbraak.

Dames en heren,

Wij verplaatsen ons straks naar een stationnetje van tien bij tien. Dat stationnetje markeert de grens van vandaag op morgen. Morgen, dat is het jaar 2020. Als ik van buitenaf door de glazen bol kijk, dan zijn we morgen een land van klimaatneutrale stroomtuinders. Die gewassen telen en groene energie leveren aan verschillende afnemers, inclusief energiebedrijven. Met elkaar zullen we heel trots zijn en zeggen, dat de groene golf dáár, in dat kasje, begon. En bij het talent van de Nederlandse tuinbouw.

The proof of the pudding is in the eating. Ik wens u alle goeds toe bij de 'proof of principle'. Ik wens u ook toe dat alle veelbelovende voorspellingen uitkomen.